نظام حقوقی حاکم بر بنیادهای خیریه در حقوق ایران انگلیس و آمریکا
 | |
| عنوان | نظام حقوقی حاکم بر بنیادهای خیریه در حقوق ایران انگلیس و آمریکا |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | کیانوش شاهرخی |
| استاد راهنما | محمدباقر پارساپور |
| استاد مشاور | محمد صالحی مازندرانی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۰ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
نظام حقوقی حاکم بر بنیادهای خیریه در حقوق ایران انگلیس و آمریکا عنوان پایان نامه ای است که توسط کیانوش شاهرخی، با راهنمایی محمدباقر پارساپور و با مشاوره محمد صالحی مازندرانی در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.
چکیده
گرایش به خیرات و بریات همزاد با تاریخ بشریت به عنوان یک تمایل فردی مبتنی بر فطرت انسانی و نهاد جمعی استوار بر ضرورت اجتماعی بروز و حضور داشته است. تجلی این موضوع مهم در جوامع مختلف عموما در قالب بنیادهای خیریه صورت می پذیرد. شناخت اهداف متعالی در تاسیس این بنیادهاو تدوین قوانین لازم و مورد نیاز هماهنگ با رشد و شکوفایی آنها می تواند، مانع انحراف از مسیر واقعی این نهادها گردد. قدمت این پدیده اجتماعی در جامعه ایران و خروج تنوع آنها از حالت سنتی به شکل مدرن در اشکال جدید از سال ۱۲۸۵ هجری شمسی و رشد چشم گیر بعد از انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ هجری شمسی و مداخلات غیر متعارف دست اندرکاران دولتی در این مقوله در سنوات اخیر و حسن اعتماد ملت ایران به اینگونه بنیادها تهدیداتی جدی را متوجه این بنیادهای خیریه نموده است. شناخت و معرفی نظام حقوقی حاکم بر بنیادهای خیریه در جامعه کنونی به منظور تقویت فرصتها و حذف تهدیدات احتمالی هدف اصلی این تحقیق را تشکیل می دهد. بررسی نظام حاکم بر آنها از منظر تطبیقی به منظور یافتن نگرش دیگر جوامع به این پدیده اجتماعی بسیار حایز اهمیت است. از همین رو نگارنده در این نوشتار به بررسی نظام حقوقی بنیادهای خیریه در ایران، انگلستان و آمریکا در حد مقدورات پرداخته است.با امعان نظر به تحقیق و بررسی حاضر معلوم می گردد، نظام حقوقی حاکم بر بنیادهای خیریه در ایران در قوانین مصوب و در بخشی از آنها ضوابط فقه امامیه خلاصه می گردد، به علت تعدد مقررات مصوب نظم حقوقی آنها متعدد و متنوع است و حداقل دو قانون حج و اوقاف و امور خیریه و قانون تجارت شمول مقررات خود برکل بنیادهای خیریه یا بخش اعظم آنها در مفاد و اجرا را مطمح نظر دارند، اگرچه هیچکدام حاکمیت کافی، تام و قانونی بر تاسیس، اداره و انحلال بنیادهای مذکور را ندارند، ولیکن بسته به نوع بنیاد خیریه و نحوه تاسیس، تابع یکی از قوانین اخیرالذکر و مقررات چندگانه ی دیگر کشور می باشند.در نظام حقوقی انگلیس به منظور پرهیز از انحرافات از سال ۱۹۹۳ قانون نظام جامع بنیادهای خیریه تدوین و در سال ۲۰۰۶ بازنگری و اجرا می گردد و کل بنیادهای خیریه می بایست تابع آن باشند. در آمریکا ایالت های مختلف قوانین متنوع دارند، کالیفرنیا قانون جامع حاکم بر بنیادهای خیریه را تدوین و تصویب نموده است. ولیکن قانون حاکم بر بنیادهای خیریه از حیث شمول و معافیت مالیاتی توسط دولت فدرال تدوین و حاکم بر بنیادهای خیریه کل کشور می باشد.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۱
الف) بیان مساله و سوالهای تحقیق ۴
ب) فرضیه های تحقیق: ۷
ج) اهداف و ضرورت تحقیق: ۸
د) پیشینه تحقیق: ۸
ه) روش گردآوری اطلاعات و روش تحقیق: ۹
و) مشکلات و تنگناهای تحقیق: ۹
ز) ساماندهی تحقیق: ۱۰
فصل یکم : کلیات ۱۰
گفتار یکم: مفهوم بنیاد خیریه، تمایز از بنیادهای مشابه، انواع و اهداف ۱۰
بند یکم: مفهوم بنیاد خیریه ۱۱
الف: مفهوم لغوی ۱۱
ب: مفهوم اصطلاحی ۱۲
۱– در معنای عام ۱۳
۲– در معنای خاص ۱۶
۲–۱– قانون تجارت ۱۷
۲–۲– قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه ۱۸
۲–۳– دستورالعمل مصوب شورای معاونان سازمان بهزیستی ۱۹
۲–۴– آیین نامه اجرای تاسیس و فعالیت سازمان های غیردولتی ۲۰
۲–۵– سایر مقررات : ۲۱
۳– دکترین ۲۲
ج: تعریف بنیاد خیریه در حقوق انگلیس ۲۲
د: تعریف بنیاد خیریه در حقوق آمریکا ۲۵
بند دوم: تمایز بنیاد خیریه از بنیادهای مشابه ۲۶
الف: بنیادهای خیریه و موقوفات ۲۶
۱– اداره ۲۷
۲– اهداف ۲۹
۳– شخصیت حقوقی ۲۹
۴– مشروع بودن جهت ایجاد ۳۰
۵– تبدیل موقوفه و انحلال بنیاد خیریه ۳۱
۶– مسیولیت مدنی و کیفری متولیان(مدیران و ناظران) ۳۳
ب: بنیادهای خیریه و شرکتهای تجاری ۳۵
ج: بنیاد خیریه و شرکت مدنی ۳۷
ه: بنیاد خیریه و تراست ۳۹
بند سوم: انواع و اهداف بنیادهای خیریه ۴۴
الف– انواع بنیادهای خیریه
ب– اهداف بنیادهای خیریه ۶۲
گفتار دوم : پیشینه تاریخی بنیادهای خیریه در ایران و اسلام و سایر ادیان ۶۳
بند یکم : در ایران ۶۳
الف: قبل از اسلام ۶۴
ب: بعد از اسلام ۶۷
۱– تا نهضت مشروطه ۶۷
۲ – از نهضت مشروطه تا کنون ۶۹
بند دوم: در سایر تمدنها، ادیان و نظام های حقوقی ۷۲
الف: در سایر تمدنها و ادیان ۷۲
۱– در عراق قدیم ۷۲
۲– در مصر قدیم ۷۲
۳– در روم ۷۳
ب: در سایر نظام های حقوقی ۷۴
۱– آلمان ۷۴
۲– فرانسه ۷۴
فصل دوم: موقعیت قانونی بنیادهای خیریه ۷۶
گفتار یکم: در حقوق ایران ۷۶
بند یکم: در اسناد بالادستی ۷۶
الف: قانون اساسی ۷۶
ب: سیاست های کلی نظام ۷۹
بند دوم: در اسناد پایین دستی ۸۰
الف: قانون تجارت ۸۱
ب: قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت ۸۴
ج: قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه ۹۱
د : قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی ۹۳
ه: قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ۹۴
و: آیین نامه سازمان های غیر دولتی ۹۵
گفتار دوم: در حقوق انگلیس و آمریکا ۹۹
بند یکم: در حقوق انگلیس ۹۹
بند دوم: در حقوق آمریکا ۱۰۰
فصل سوم: ثبت، اداره و انحلال بنیادهای خیریه ۱۰۲
گفتار یکم: ثبت بنیادهای خیریه ۱۰۲
بند یکم: در حقوق ایران ۱۰۲
بند دوم: در حقوق انگلیس ۱۰۶
بند سوم: در حقوق آمریکا ۱۰۷
گفتار دوم: اداره بنیادهای خیریه ۱۱۰
بند یکم: در حقوق ایران ۱۱۱
الف: اموال و منابع مالی ۱۱۱
ب: معافیت ها ۱۱۲
ج: رسیدگی به تخلفات ۱۱۴
د: کمک ها و حمایت های مردمی ۱۱۶
بند دوم: در حقوق انگلیس ۱۱۷
الف: نقش کمیسیون بنیادهای خیریه ۱۱۷
۱– اجرای وصیت وصی در مورد وقف و موقوفه به نزدیکترین صورت ممکن(Cy–pres) ۱۱۹
۲– وجوه بلامصارف ۱۱۹
۳– اهداف منسوخ و قدیمی ۱۱۹
۴– حل اختلافات ناشی از عضویت ۱۲۰
۵– آسان بودن شرایط انتشار علنی طرحهای کمیسیون و احکام راجع به مسیولان موسسه ۱۲۱
۶– حمایت از بنیادهای خیریه ۱۲۱
۱–۶– دستورات خاص ۱۲۲
۲–۶– استفاده از اموال خیریه ۱۲۲
۳–۶– تعلیق عضویت ۱۲۲
۷– اختیارات گسترده تر در اجرای بازرسی ها ۱۲۳
ب: حسابرسی، حسابها و گزارش های سالیانه ۱۲۴
ج: بنیادهای خیریه گروهی ۱۲۵
د: تغییر اهداف بنیاد خیریه ۱۲۸
ه: تغییر اساسنامه ۱۲۹
و: اوضاع و احوال خاص ۱۳۰
ز: بنیادهااستثناء و معاف شده ۱۳۱
۱– ثبت بنیادهای استثناء شده ۱۳۱
۲– درآمد سالیانه یکصدهزار پوند یا کمتر ۱۳۱
ح: بنیادهای معاف شده ۱۳۲
ثبت بنیادهای معاف شده ۱۳۲
۱– بنیادهای خرد و انتقال اموال ۱۳۳
۲– ثبت موارد ادغام شرکت ها ۱۳۵
۳– خرج کردن وجوهات موقوفه ۱۳۵
ط: به رهن گذاشتن اموال بنیاد خیریه برای وام ۱۳۷
ی: تامین وجوهات ۱۳۸
ک: اظهاریه های مربوط به گردآوری اعانه در معابر عمومی ۱۳۸
ل: داوطلبان، هیات امناء، کارمندان و مسیولین بنیاد خیریه ۱۳۹
م: وضعیت مسیوولان بنیادهای خیریه ۱۴۰
۱– مسیوولیتهای مسیولان بنیادهای خیریه ۱۴۱
۲– مسیوولیت شخصی ۱۴۱
۳– بیمه تضمین جبران خسارت مسیوولین ۱۴۲
بند سوم: در حقوق آمریکا ۱۴۳
الف: کنترل بر تامین وجوهات ۱۴۳
ب: موارد تدلیس ۱۴۳
ج: رویه های منع شده ۱۴۳
د: مقررات مربوط به افشا در موارد گردآوری اعانه در معابر عمومی به صورت فردی ۱۴۶
۱– گردآوری اعانه در معابر عمومی به وسیله افراد داوطلب ۱۴۸
۲– گردآوری وجوهات در معابر عمومی به وسیله افراد داوطلب صغیر ۱۴۹
۳– فروش برای عضویت ۱۴۹
۴– افشای اطلاعات در غیر از موارد تماس های شخصی مستقیم ۱۴۹
۵– رابطه امانی ۱۵۰
گفتار سوم: انحلال بنیادهای خیریه ۱۵۰
بند یکم: در حقوق ایران ۱۵۰
بند دوم: در حقوق انگلیس ۱۵۲
بند سوم: در حقوق آمریکا ۱۵۲
نتیجه گیری و پیشنهادات ۱۵۵
فهرست منابع و مآخذ ۱۶۰
کلیدواژه ها
- نظام حقوقی
- ایران
- انگلستان
- آمریکا
- اسلام
- قانون تجاری
- بنیاد خیریه
- بنیاد خیریه
- ثبت
- اداره بنیاد
- انحلال