نظریه شماره مورخ 1397/02/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره پرونده	۹۵-۲۵۱-۳۲۶ ح
تاریخ نظریه	۱۳۹۷/۰۲/۲۲

استعلام: اولا: آیا موردی از جنون را می توان تصور کرد که شرعا موجب فسخ نکاح نشود.

ثانیا: طبق بند ۴ دفترچه های ازدواج یکی از مواردی که زوج به زوجه وکالت در طلاق داده است جنون زوج است با توجه به ماده ۶۷۸ ق. مدنی جنون موجب ارتفاع وکالت می شود وجه جمعی بین ماده ۶۷۸ با بند ۴ وجود دارد یا خیر؟چرا که با جنون زوج وکالت مرتفع می شود حال زوجه از این بند به چه نحوی می تواند استفاده کند؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

نظر اکثریت:

با توجه به اینکه وکالت پیش بینی شده در سند نکاحیه موضوع شروط ضمن عقد ازدواج بر خلاف اغلب موارد وکالت با لحاظ نفع وکیل و نه موکل ایجاد میشود و همچنین موکل در حالت افاقه برای زمان جنون خود تصمیم گیری می نماید لذا جنون موکل در فرض سوال تاثیری در صحت و بقای شرط (وکالت) ندارد. شایسته ذکر است این شرط با لحاظ دیدگاه فقهی مرحوم سید محمد کاظم یزدی در کتاب تکمله العروه الوثقی جلد ۱ صفحه ۱۲۵ فرموده اند: و ربما یستدل ایضا بانقطاع الذن فی جنون الموکل و فیه ... و نیز عبارت ایشان در ارتباط با بقای وکالت پس از فوت موکل در مواردی که وکالت ضمن عقد لازم اعطا شده و متعلق آن حقی برای وکیل میباشد در سند نکاحیه درج شده است.

نظر اقلیت:

طبق بند ۳ ماده ۶۷۸ قانون مدنی به موت یا جنون وکیل یا موکل وکالت مرتفع میشود بنابراین چنانچه حکم قطعی بر جنون زوج صادر شود وکالت زوجه در طلاق منتفی است و بند ۴ شروط ضمن عقد نکاح فرض سوال با توجه به صراحت ماده یاد شده فاقد مصداق و غیر قابل اعمال است.