وضعیت ارث اشخاص بلاوارث در حقوق ایران و ترکیه

عنوان	وضعیت ارث اشخاص بلاوارث در حقوق ایران و ترکیه
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	فرنوش منصوری
استاد راهنما	هادی پناهی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۲
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

وضعیت ارث اشخاص بلاوارث در حقوق ایران و ترکیه عنوان پایان نامه ای است که توسط فرنوش منصوری، با راهنمایی هادی پناهی در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل دفاع گردید.

چکیده

ماده ۸۶۶ ق م ایران در خصوص شخص بلاوارث مقرر داشته که در صورت نبودن وراث امر ترکه راجع به حاکم است. به موجب ماده مذکور اگر شخص بلاوارث فوت کند اموال متوفی در اختیار حاکم قرار می گیرد. در نظام حقوقی ایران بلاوارث محسوب شدن شخص به دو صورت پدیدار می گردد. گاهی شخص به معنای واقعی بلاوارث است و گاهی هم شخص متوفی وارث حین الفوت دارد اما به دلیل مانعیت قانونی شخص بلاوارث است. یعنی قانونا بلاوارث می باشد. موانع قانونی قتل، کفر,لعان و زنا می باشد. هدف از تدوین این پژوهش بررسی وضعیت ارث اشخاص بلاوارث در حقوق ایران و ترکیه بوده است. مسیله ارث از قدیمترین سنتهایی میباشد که در مجتمع بشری باب شده است و این معنا در توان مدارک موجود تاریخی نیست که نکتهی آغاز آن را تعیین کند. در برخی موارد افراد متوفی هیچ گونه وارثی نداشته و ازآنان با عنوان اشخاص بلاوارث در نظام حقوقی ایران و ترکیه یاد میشود. ابهامات متعددی در ماده ۸۶۶ ق م وجود دارد، یکی از ابهامات موارد مصرف اموال بلاوارث می باشد و ابهام دیگر در مورد جایگاه حاکم و حدود اختیارات وی می باشد. نگارنده در پاسخ به ابهام های مطرح شده معتقد است که موارد مصرف اموال بلاوارث توسط ماده ۳۳۵ ق ا ح رفع ابهام شده است و اموال بلاوارث تسلیم خزانه دولت می گردد و حاکم به عنوان قایم مقام متوفی اموال بلاوارث را تملک می کند. در قانون ترکیه افرادی که دارای حقوق مربوط به ارث هستند در زبان ترکی میراث چی نامیده می شوند. در قانون ترکیه طبقات وراث به ۴ دسته تقسیم می گردند و در صورت نبودن وراث طبقات ۱ تا ۳ ارث به طبقه ۴ یعنی خزانه دولت تعلق می گیرد. در ترکیه شخص در صورت نداشتن وارثین قانونی و نداشتن وصیتنامه بلاوارث محسوب می گردد و طبق ماده ۴۴۸ ق م ترکیه اموال به دولت تعلق می گیرد. در این پژوهش وضعیت ارث بلاوارث به صورت تطبیقی در هر دو نظام مورد اشاره قرار می گیرد. شیوه پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه ای و مراجعه به کتب و مقالات معتبر حقوقی می باشد و از یک مقدمه و ۳ فصل تشکیل شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

ه صفحه عنوان فهرست مطالب چکیده ۱ مقدمه ۲ الف) بیان مسیله: ۳ ب) پیشینه تحقیق: ۵ ج) اهداف تحقیق: ۶ د) سوال های تحقیق: ۷ ه)فرضیه های تحقیق: ۷ و) اهمیت تحقیق: ۸ ز) روش انجام تحقیق: ۸ ج) سازماندهی تحقیق: ۸ فصل اول: کلیات ۱–۱– مفاهیم

۱–۱–۱– مفهوم لغوی ارث

۲–۱–۱– مفهوم اصطلاحی ارث

۳–۱–۱– شرایط ارث

۱–۳–۱–۱– موت مورث

۲–۳–۱–۱– حیات وارث حین مرگ مورث

۳–۳–۱–۱– وجود ترکه

۴–۱–۱– موجبات ارث

۱–۴–۱–۱– نسب

۲–۴–۱–۱– سبب

۱–۲–۴–۱–۱– ولاء عتق

۲–۲–۴–۱–۱– ولاء ضمان جریره

۳–۲–۴–۱–۱– ولاء امامت

۵–۱–۱– مصادیق ارث

۶–۱–۱– مفهوم بلاوارث در ایران

۱–۶–۱–۱– فقدان وارث واقعی

۲–۶–۱–۱– فقدان وارث قانونی

۷–۱–۱– مفهوم بلاوارث در ترکیه

۲–۱– مبانی

۱–۲–۱–اهمیت ارث از دیدگاه قرآن

و ۲–۲–۱– اهمیت ارث از دیدگاه احادیث

۳–۲–۱– ارث بلاوارث در قرآن

۴–۲–۱– ارث بلاوارث در روایات

۳–۱– سیر تاریخی اموال بلاوارث در فقه اسلام

۱–۳–۱– فقه امامیه

۲–۳–۱– فقه عامه (اهل سنت)

۱–۲–۳–۱– مذهب حنفی

۲–۲–۳–۱– مذهب مالکی

۳–۲–۳–۱– مذهب شافعی

۴–۲–۳–۱– مذهب حنبلی

۳–۳–۱– حدود اختیارات شخص بلاوارث نسبت به اموال خود از دیدگاه فقها ۵۰ فصل دوم:وضعیت ارث اشخاص بلاوارث در نظام حقوقی ایران ۱–۲– شرایط ارث بلاوارث

۱–۱–۲– فقدان وارث واقعی

۱–۱–۱–۲– اتباع ایرانی

۲–۱–۱–۲– اتباع غیر ایرانی

۲–۱–۲– فقدان وارث قانونی

۱–۲–۱–۲– قتل

۲–۲–۱–۲– کفر

۳–۲–۱–۲– لعان

۴–۲–۱–۲– زنا

۲–۲– وضعیت ماترک با فرض رد همه وراث

۳–۲–وضعیت وصیت شخص بلاوارث در نظام حقوقی ایران

۴–۲– تبیین واژه حاکم در ماده ۸۶۶ قانون مدنی

۵–۲–متولی اموال بلاوارث و بررسی وضعیت اموال مذکور در ایران

۱–۵–۲– متولی ارث بلاوارث پیش از انقلاب اسلامی

۲–۵–۲– مقررات پس از انقلاب اسلامی

۶–۲– نحوه تصرف و مصرف ارث حاکم

۱–۶–۲– نحوه تصرف و مصرف ارث حاکم در فقه امامیه

۲–۶–۲– نحوه تصرف و مصرف ارث حاکم در حقوق موضوعه ایران

۷–۲– مرجع صالح برای رسیدگی به اموال شخص بلاوارث

۸–۲– تعهدات امام یا فقیه جامع الشرایط در برابر شخص بلاوارث

۱–۸–۲– تعهدات امام معصوم در مورد شخص بلاوارث

۲–۸–۲– تعهدات ولی فقیه نسبت به شخص بلاوارث در عصر غیبت

فصل سوم: وضعیت ارث اشخاص بلاوارث در نظام حقوقی ترکیه ۱–۳– قانون ارث در ترکیه

ز ۲–۳– وارثان قانونی در ترکیه

۱–۲–۳– میزان سهم همسر

۳–۳– تنظیم وصیت نامه در ترکیه

۱–۳–۳– ابطال وصیت نامه

۴–۳– شخص بلاوارث در ترکیه

۱–۴–۳– محرومیت از ارث توسط مورث

۲–۴–۳– اموال شخص غایب

۳–۴–۳– رد ترکه توسط وراث

۵–۳– شرایط وراثت قانونی دولت

۱–۵–۳– استثنایات وراثت قانونی دولت

۲–۵–۳– پیامدهای وراثت قانونی دولت

۳–۵–۳– رد ارث توسط دولت

۶–۳– بررسی تطبیقی قانون ارث و اشخاص بلاوارث در حقوق ایران و ترکیه

نتیجه

پیشنهادات

فهرست منابع

کلیدواژه ها

• ارث
• ماترک متوفی