۳۲٬۸۸۱
ویرایش
حجب: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''حجب''' حالت [[وارث|وارثی]] است که به واسطه‌ی بودن وارث دیگر از بردن [[ارث]] کلاً یا جزئاً محروم می‌شود.<ref>[[ماده ۸۸۶ قانون مدنی]]</ref> | '''حجب''' حالت [[وارث|وارثی]] است که به واسطه‌ی بودن وارث دیگر از بردن [[ارث]] کلاً یا جزئاً محروم می‌شود.<ref>[[ماده ۸۸۶ قانون مدنی]]</ref> در حالت حجب، هم [[مقتضی]] وراثت موجود بوده؛ و هم اینکه [[مانع|مانعی]] برای توارث وجود ندارد؛ تنها دلیلی که باعث محرومیت وارث از کل یا قسمتی از سهم خود می‌شود؛ وجود وارثان دیگری برای متوفی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اساس در قوانین مدنی (المدونه)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1444812|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref> | ||
مانع ارث را حاجب گفته و ممنوع از ارث را نیز، محجوب نامند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=327264|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | |||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۴: | ||
== اقسام == | == اقسام == | ||
اقسام حجب عبارت است از [[حجب حرمانی|حرمانی]] و [[حجب نقصانی|نقصانی]]،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق مدنی (جلد دوم) (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4275144|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق مدنی (جلد دوم) (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4275172|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref> همچنین حجب را می‌توان به اقسام زیر تقسیم نمود: [[حجب به نفع خود]]، و [[حجب به نفع دیگری]].<ref name=":0">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوق اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1085312|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=1}}</ref> | |||
=== حجب حرمانی === | === حجب حرمانی === | ||
حجب حرمانی، به معنای حجب از اصل [[ترکه]] است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه تطبیقی با نگاهی به قانون مدنی (احوال شخصیه) (ترجمه و تبیین جلد دوم الفقه علی المذاهب الخمسه)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1176884|صفحه=|نام۱=مصطفی|نام خانوادگی۱=جباری|نام۲=حمید (ترجمه)|نام خانوادگی۲=مسجدسرایی|چاپ=1}}</ref> | |||
=== حجب نقصانی === | === حجب نقصانی === | ||
حجب نقصانی، یعنی محرومیت وارث نسبت به بخشی از [[حصه]] خود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه تطبیقی با نگاهی به قانون مدنی (احوال شخصیه) (ترجمه و تبیین جلد دوم الفقه علی المذاهب الخمسه)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1176884|صفحه=|نام۱=مصطفی|نام خانوادگی۱=جباری|نام۲=حمید (ترجمه)|نام خانوادگی۲=مسجدسرایی|چاپ=1}}</ref> | |||
=== حجب به نفع خود === | |||
حجب به نفع خود، مانند اینکه [[ولد|فرزندان]] متوفی، وارث همه ماترک او گردیده و به نوادگان، چیزی نمی‌رسد.<ref name=":0" /> | |||
=== حجب به نفع دیگری === | |||
حجب به نفع دیگری، مانند موردی که با وجود دو برادر ابوینی برای میت، سهم مادر از یک سوم به یک ششم تنزل نموده؛ و بقیه ترکه به پدر می‌رسد.<ref name=":0" /> | |||
== | == در فقه == | ||
در حجب، [[علت تامه]] وراثت یعنی [[شرطیت|شرط]] و [[سبب]] و مقتضی، موجود هستند؛ و حجب، جلوی علت تامه را می‌گیرد؛ و مانع تأثیرگذاری مطلوب آن، می‌شود؛ ولی منع، از تأثیر مقتضی جلوگیری نموده؛ و اجازه نمی‌دهد تا علت تامه محقق شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه محشای قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1715020|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=3}}</ref> | |||
== ضابطه حجب از اصل ارث == | == ضابطه حجب از اصل ارث == | ||
ضابطه‌ی حجب از اصل ارث، رعایت اقربیت به میت است، بنابراین هر [[طبقات ارث|طبقه]] از وراث، طبقه‌ی بعد را از [[ارث]] محروم می‌نماید مگر در مورد [[ماده ۹۳۶ قانون مدنی|۹۳۶]] و موردی که وارث دورتر بتواند به سمت [[قائم مقام|قائم‌مقامی]] ارث ببرد که در این صورت هر دو ارث می‌برند.<ref>[[ماده ۸۸۸ قانون مدنی]]</ref> | ضابطه‌ی حجب از اصل ارث، رعایت اقربیت به میت است، بنابراین هر [[طبقات ارث|طبقه]] از وراث، طبقه‌ی بعد را از [[ارث]] محروم می‌نماید مگر در مورد [[ماده ۹۳۶ قانون مدنی|۹۳۶]] و موردی که وارث دورتر بتواند به سمت [[قائم مقام|قائم‌مقامی]] ارث ببرد که در این صورت هر دو ارث می‌برند.<ref>[[ماده ۸۸۸ قانون مدنی]]</ref> | ||
== تفاوت با موانع ارث == | |||
علت [[موانع ارث|منع از ارث]]، وجود خصوصیتی در خود وارث است که مانع ارث بری می‌شود؛ نظیر [[کفر]] او، ولی در حجب، امری نسبی که است که در رابطه با دو وارث، قابل تصور است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه محشای قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1715020|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=3}}</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
* [[ارث]] | * [[ارث]] | ||
* [[حجب به وصف]] | |||
* [[حجب حرمانی]] | * [[حجب حرمانی]] | ||
* [[حجب نقصانی]] | * [[حجب نقصانی]] | ||
* [[موانع ارث]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||