پول شویی

پول‌شویی به هر نوع عمل یا اقدام به عمل برای مخفی کردن یا تغییر ظاهر هویت نامشروع حاصل از فعالیت‌های مجرمانه، به‌گونه‌ای که وانمود شود، این عواید از منابع قانونی سرچشمه گرفته است گفته می‌شود. پول شویی از جرائم سازمان‌یافته‌ای است که امروزه اهمیت ویژه‌ای برای اکثر کشورها پیداکرده است چراکه موانع زیادی را در مسیر توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع در تمام دنیا ایجاد نموده است. در دهه‌های اخیر، با رشد چشم‌گیر فن‌آوری‌های نوین سرعت و شکل جا به جایی پول نیز متحول شده است و همین امر باعث پیچیده‌تر شدن عملیات ره‌گیری و مبارزه با این مشکل اقتصادی شده است. پول‌شویی یا تطهیر پول فعالیتی مجرمانه است که حتی از مرزهای جغرافیایی کشورها هم عبور می‌کند و مختص به همان کشور وقوع جرم نمی‌شود. پول‌شویی فرآیندی است که طی آن، منبع اصلی در آمد‌های حاصل از اعمال مجرمانه، مخفی نگه داشته می‌شود و به این در آمد‌ها جلوه‌‌ای پاک و حاصل از اعمال قانونی بخشیده می‌شود

جرم پولشویی عبارت است از: هر فرآیندی که از طریق آن جایگزینی، پوشش یا تجمیع وجوه به دست آمده از هر گونه فعالیت مجرمانه، خواه سنتی یا نوآورانه بوده، یا تلاش برای انجام این کار، و همچنین کتمان یا انکار منبع غیرقانونی که این سرمایه ها را ایجاد کرده است، یا کمک به در امان نگه داشتن فردی که مرتکب جرم شده است از مسئولیت قانونی. این جنایت یک جنایت مدرن و یک جنایت جهانی است و یکی از مهمترین جرایم سازمان یافته است.

در قانون

طبق ماده ۲ قانون مبارزه با پولشویی پولشویی عبارت است از:

الف - تحصیل، تملک، نگهداری یا استفاده از عواید حاصل از ارتکاب جرائم با علم به منشا مجرمانه آن.

ب - تبدیل، مبادله یا انتقال عوایدی به منظور پنهان یا کتمان کردن منشا مجرمانه آن با علم به اینکه به طور مستقیم یا غیرمستقیم از ارتکاب جرم به دست آمده یا کمک به مرتکب جرم منشا به نحوی که وی مشمول آثار و تبعات قانونی ارتکاب آن جرم نشود.

پ - ‎‎‎‎ پنهان یا کتمان کردن منشا، منبع، محل، نقل و انتقال، جابه جایی یا مالکیت عوایدی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در نتیجه جرم تحصیل شده باشد.

تبصره ۱ - هرگاه ظن نزدیک به علم به عدم صحت معاملات و تحصیل اموال وجود داشته باشد مانند آن که نوعاً و باتوجه به شرایط امکان تحصیل آن میزان دارایی در یک زمان مشخص وجود نداشته باشد مسوولیت اثبات صحت آنها برعهده متصرف است. منظور از علم در این تبصره و تبصره (۳) همان است که در قانون مجازات اسلامی برای علم قاضی تعریف شده است.

تبصره ۲ - داراشدن اموال موضوع این قانون منوط به ارائه اسناد مثبته می باشد. علاوه بر این چنانچه ارزش اموال مزبور بیش از ده میلیارد (۱۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال برای سال پایه و معادل افزایش یافته آن بر اساس نرخ تورم برای سالهای بعد باشد وجود سابقه از آن در سامانه های مربوطه مطابق قوانین و مقررات لازم است. عدم تقدیم اسناد مثبته که قابل راستی آزمایی باشد به حکم دادگاه مستوجب جزای نقدی به میزان یک چهارم ارزش آن اموال خواهد بود، در این صورت اصل مال موضوع قانون تا زمان رسیدگی قضائی توقیف می شود. چنانچه پس از رسیدگی اثبات شود دارا شدن مشروع بوده از مال رفع توقیف و در غیراین صورت ضبط می شود.

تبصره ۳ - چنانچه ظن نزدیک به علم بر تحصیل مال از طریق نامشروع وجود داشته باشد در حکم مال نامشروع محسوب و مرتکب درصورتی که مشمول مجازات شدیدتری نباشد به حبس درجه شش محکوم می شود. در هر صورت مال مزبور ضبط خواهد شد مگر اینکه تحصیل مشروع آن اثبات شود.

وجه نام گذاری

واژه‌های پول‌شویی، شست‌شوی پول آلوده، تطهیر پول و تعابیری از این قبیل، به این منظور نام‌گذاری گردیده است که آن‌چه را در این جرم رخ می‌دهد، به طور کامل شرح داده است؛ یعنی پول غیرقانونی و کثیف به گردش می‌افتد، به نحوی‌که در پایان کار شکل پول قانونی و پاک را به خود می‌گیرد.

پایان‌نامه و رساله‌های مرتبط

• بررسی جرم پولشویی و تطهیر سرمایه های انباشته ی ناشی از آن در حقوق داخلی و اسناد بین المللی
• جرم پولشویی با توجه به مفاد حقوق بین الملل و قوانین داخلی مطالعه تطبیقی بین عراق و مصر