نظریه شماره 7/1400/704 مورخ 1400/07/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مقررات دیه در صورت فوت راننده مقصر حادثه

شماره نظریه	۷/۱۴۰۰/۷۰۴
شماره پرونده	۱۴۰۰-۱۶۸-۷۰۴ ک
تاریخ نظریه	۱۴۰۰/۰۷/۰۳
موضوع نظریه	آیین دادرسی کیفری
محور نظریه	وظایف و اختیارات دادستان

چکیده نظریه شماره 7/1400/704 مورخ 1400/07/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مقررات دیه در صورت فوت راننده مقصر حادثه: پرداخت دیه در حوادث رانندگی مطابق ماده 36 قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵ الزاما نیازی به رای مرجع قضایی ندارد.در صورت پرداخت دیه توسط بیمه‌گر یا صندوق تامین خسارات بدنی رجوع به ماترک یا ورثه متوفی خالی از وجه است. همچنین صدور قرار موقوفی تعقیب مانع از دستور دادستان جهت صدور حکم مقتضی انتساب مسئولیت به متهم متوفی نیست؛ این امر با استماع مدافعات ورثه متهم صورت می‌گیرد. در هرحال محکومیت شرکت بیمه در پرونده کیفری منتفی است.

استعلام

در مواردی که راننده مقصر فوت کند و دادسرا در خصوص اتهام متوفی قرار موقوفی تعقیب صادر نماید و پرونده را در راستای تبصره یک ماده ۸۵ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ به دادگاه ارسال کند، دادگاه کیفری با توجه به الزام به صدور حکم در ماده ۸۵ قانون مذکور و تسری آن به تبصره یک، باید حکم به محکومیت چه فردی صادر نماید؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

در حوادث رانندگی، پرداخت دیه مشمول احکام مقرر در قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵ است؛ لذا اولاْ، مطابق ماده ۳۶ این قانون، در حوادث منجر به فوت، پرداخت خسارت بدنی از سوی بیمه‌گر لزوما نیاز به رأی مرجع قضایی ندارد؛ ثانیا، در مواردی که مطابق قانون مذکور دیه حسب مورد توسط بیمه گر یا صندوق تأمین خسارت های بدنی قابل پرداخت است، رجوع به ماترک متوفی یا اموال ورثه وی اساسا سالبه به انتفای موضوع است.

ثالثاْ، در صورت فوت متهم به قتل، تعقیب امر کیفری مطابق بند الف ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، موقوف می شود؛ لکن این امر مانع از رسیدگی به موضوع دیه در صورت مطالبه مصدومین یا اولیای دم مقتول نیست؛ لذا اگر پرونده در دادسرا مطرح باشد، طبق تبصره یک ماده ۸۵ قانون مذکور، برای صدور حکم مقتضی در خصوص دیه به دستور دادستان به دادگاه ارسال می شود و نیازی به تقدیم دادخواست نیست و چون صدور حکم به پرداخت دیه توسط دادگاه مستلزم رسیدگی و احراز مسئولیت متهم متوفی است، دادگاه ورثه متهم را دعوت و مدافعات آنان را استماع و در صورت انتساب قتل به مورث آنان، برابر مواد ۴۶۲ و ۴۷۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ حکم صادر می کند و در هر حال محکومیت شرکت بیمه در پرونده کیفری علی الاصول منتفی است و در انتفای این امر (محکومیت شرکت بیمه در پرونده کیفری) تفاوتی بین فرض حیات و ممات راننده مقصر وجود ندارد و مواد ۸ و ۹ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ و مواد ۱۴۳ و ۱۴۵ قانون مجازات اسلامی مؤید این امر است.

مواد مرتبط

• ماده ۳۶ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه
• ماده ۸۵ قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده ۴۶۲ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۴۷۶ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۸ قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده ۹ قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده ۱۴۳ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۱۴۵ قانون مجازات اسلامی

جستارهای وابسته

• پرداخت دیه
• قرار موقوفی تعقیب
• وظایف و اختیارات دادستان
• محکومیت کیفری
• مسئولیت کیفری
• فوت متهم