نظریه شماره 1153/96/7 مورخ 1396/05/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۱۱۵۳/۹۶/۷
شماره پرونده	۶۳۲-۱/۱۸۶-۹۶
تاریخ نظریه	۱۳۹۶/۰۵/۲۳

استعلام: احتراما با توجه به اینکه یکی از مواردمجازاتهای جایگزین حبس مطابق ماده ۶۴ قانون مجازات اسلامی محرومیت از حقوق اجتماعی است ولی بر خلاف دوره مراقبت یا جزای نقدی یا خدمات عمومی مدت و میزان آن مشخص نشده است آیا دادگاه می تواند در مواردی که مجازات قانونی عمل ارتکابی حد اکثر ۶ ماه حبس است مرتکب جرم را که کارمند دولت است به استناد بند چ ماده ۲۶ و تبصره یک آن به دو سال حبس یا چهار سال یا بیشتر انفصال از خدمت در اداره متبوع یا خدمت دولت محکوم نماید؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مقنن در فصل نهم از بخش دوم کتاب اول قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، انواع مجازات جایگزین حبس، شرایط، نحوه اعمال و سایر مقررات مربوط به مجازات جایگزین حبس را مشخصا و دقیقا پیش بینی نموده است؛ هرچند در ماده ۶۴ قانون مذکور، "محرومیت از حقوق اجتماعی" نیز به عنوان یکی از مجازات های جایگزین حبس ذکر شده است، ولی با توجه به عدم تصریح قانون به موارد تعیین این مجازات و شرایط و مدت آن، نمی توان این نوع مجازات را (محرومیت از حقوق اجتماعی) به عنوان "مجازات جایگزین حبس" تعیین نمود.