ماده ۲۷۲ قانون مجازات اسلامی

هرگاه کسی مال را توسط مجنون، طفل غیرممیز، حیوان یا هر وسیله بی اراده ای از حرز خارج کند مباشر محسوب می شود و در صورتی که مباشر طفل ممیز باشد رفتار آمر حسب مورد مشمول یکی از سرقتهای تعزیری است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

ربودن ممکن است به وسیله انسان یا به طور غیرمستقیم و با استفاده از ابزار آلات،جیوانات یا ...صورت گیرد.ملاک ،عوض کردن مکان مال مسروقه و تصرف آن است و ربودن تنها با این کیفیت واقع میشود.در واقع ربودن تنها با فعل مثبت تحقق میابد که این فعل مثبت میتواند بالمباشره باشد یا به تسبیب.

در جرم سرقت وسیله،ممکن است فرد صغیر یا مجنون یا حتی حیوانی باشد که در این صورت با توجه به قوی تر بودن سبب(انسان بالغ) نسبت به مباشر(وسیله)،مباشر سارق تلقی نمیشود.همچنین اگر رباینده مال آن را بر حیوانی بگذارد یا به بال پرنده ای ببندد ولی به قول برخی فقها شان حیوان آن نباشد که به سوی او برگردد،شخص را نمیتوان مستحق حد دانست.حتی اگر آن حیوان به صورت اتفاقی به سوی او بازگردد و مال در اختیار فرد قرار گیرد.

گفتنی است اگر کسی به کودکی غیر ممیز دستور دهد که مالی را ارز حرز خارج کند حد بر دستور دهنده جاری میشود .اما اگر کودک،ممیز باشد حد بر آمر و مامور جاری نمیشود.

رویه های قضایی

دیوان عالی کشور در رای شماره 2647 مورخ 1318/10/30 اعلام نموده است که اگر کسی به وسیله پرانیدن کبوتر خود،کبوتر دیگری را به دست آورد چون موضوع عمل کبوترهای متعلق به دیگری بوده و مال منقول به حساب می آید،بردن آن به هروسیله که باشد دزدی محسوب شده و معمول بودن ربودن کبوتر به وسیله ای مخصوص بین کبوتر بازان،موجب خروج عمل از عنوان دزدی نمیشود.