ماده ۲۷۲ قانون مجازات اسلامی

ماده ۲۷۲ قانون مجازات اسلامی: هرگاه کسی مال را توسط مجنون، طفل غیرممیز، حیوان یا هر وسیله بی‌اراده ای از حرز خارج کند مباشر محسوب می‌شود و در صورتی که مباشر طفل ممیز باشد رفتار آمر حسب مورد مشمول یکی از سرقتهای تعزیری است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۲۷۱ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۲۷۳ قانون مجازات اسلامی

نکات تفسیری دکترین ماده 272 قانون مجازات اسلامی

ربودن ممکن است به وسیله انسان یا به‌طور غیرمستقیم و با استفاده از ابزار آلات، حیوانات یا … صورت گیرد. ملاک، عوض کردن مکان مال مسروقه و تصرف آن است و ربودن تنها با این کیفیت واقع می‌شود.در واقع ربودن تنها با فعل مثبت تحقق میابد که این فعل مثبت می‌تواند بالمباشره باشد یا به تسبیب.

در جرم سرقت وسیله، ممکن است فرد صغیر یا مجنون یا حتی حیوانی باشد که در این صورت با توجه به قوی تر بودن سبب (انسان بالغ) نسبت به مباشر (وسیله)، مباشر، سارق تلقی نمی‌شود.همچنین اگر رباینده مال، آن را بر حیوانی بگذارد یا به بال پرنده ای ببندد ولی به قول برخی فقها شان حیوان آن نباشد که به سوی او برگردد، شخص را نمی‌توان مستحق حد دانست حتی اگر آن حیوان به صورت اتفاقی به سوی او بازگردد و مال در اختیار فرد قرار گیرد.

گفتنی است اگر کسی به کودکی غیر ممیز دستور دهد که مالی را از حرز خارج کند، حد بر دستور دهنده جاری می‌شود اما اگر کودک، ممیز باشد حد بر آمر و مأمور جاری نمی‌شود.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 272 قانون مجازات اسلامی

1. خروج مال از حرز توسط افراد یا وسایل بی‌اراده مانند مجنون یا حیوان موجب مسئولیت کیفری برای آمر می‌شود.
2. مباشر در این ماده به کسی اطلاق می‌شود که مستقیماً عمل خروج مال را انجام می‌دهد حتی اگر خود از لحاظ قانونی مسئولیت کیفری نداشته باشد.
3. اگر مباشر طفل ممیز باشد، رفتار آمر تحت شمول سرقت‌ تعزیری قرار می‌گیرد.
4. استفاده از افراد و وسایل بی‌اراده به عنوان ابزار برای ارتکاب جرم قابل پیگرد است.
5. تمایز بین طفل غیرممیز و ممیز در تعیین مسئولیت کیفری آمر حائز اهمیت است.

رویه های قضایی

• رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره شرط اعمال تعزیر در بزه ایراد ضرب و جرح عمدی
• رای دادگاه درباره قتل به اعتبار موضع محل اصابت - اعمال کیفیات مخففه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۴۰۰۲۱۹)

دیوان عالی کشور در رای شماره ۲۶۴۷ مورخ ۱۳۱۸/۱۰/۳۰ اعلام نموده‌است که اگر کسی به وسیله پرانیدن کبوتر خود، کبوتر دیگری را به دست آورد چون موضوع عمل کبوترهای متعلق به دیگری بوده و مال منقول به حساب می‌آید، بردن آن به هر وسیله که باشد دزدی محسوب شده و معمول بودن ربودن کبوتر به وسیله ای مخصوص بین کبوتر بازان، موجب خروج عمل از عنوان دزدی نمی‌شود.