موافقتنامه داوری: تفاوت میان نسخه‌ها
فاطمه امیدی (بحث | مشارکتها) (←اثر) |
فاطمه امیدی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[رده:اصطلاحات حقوق خصوصی]] | [[رده:اصطلاحات حقوق خصوصی]] | ||
[[رده:اصطلاحات قانون داوری تجاری | [[رده:اصطلاحات قانون داوری تجاری بین‌المللی]] | ||
[[رده:اصطلاحات آیین دادرسی مدنی]] | [[رده:اصطلاحات آیین دادرسی مدنی]] | ||
'''موافقتنامه داوری''' به معنای [[تعهد]] [[الزام‌آور]] طرفین برای ارجاع اختلافات خود به [[داوری]] است که صلاحیت [[دادگاه]]های دولتی را مستثنی می‌کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون داوری تجاری بین‌المللی ایران همسو با قانون نمونه داوری آنسیترال|ترجمه=|جلد=|سال=|ناشر=مجله حقوقی- نشریه دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی شماره 23 - پاییز و زمستان 1377|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5068728|صفحه=|نام۱=سیدجمال|نام خانوادگی۱=سیفی|چاپ=}}</ref> همچنین بند ج [[ | '''موافقتنامه داوری''' به معنای [[تعهد]] [[الزام‌آور]] طرفین برای ارجاع اختلافات خود به [[داوری]] است که صلاحیت [[دادگاه]]های دولتی را مستثنی می‌کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون داوری تجاری بین‌المللی ایران همسو با قانون نمونه داوری آنسیترال|ترجمه=|جلد=|سال=|ناشر=مجله حقوقی- نشریه دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی شماره 23 - پاییز و زمستان 1377|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5068728|صفحه=|نام۱=سیدجمال|نام خانوادگی۱=سیفی|چاپ=}}</ref> همچنین بند ج [[ماده ۱ قانون داوری تجاری بین‌المللی]] بیان می‌دارد: «موافقتنامه داوری [[توافق|توافقی]] است بین طرفین که به موجب آن تمام یا بعضی از اختلافاتی که در مورد یک یا چند رابطه حقوقی معین اعم از [[رابطه قراردادی|قراردادی]] یا [[رابطه غیرقراردادی|غیرقراردادی]] به وجود آمده یا ممکن است پیش آید، به [[داوری]] ارجاع می‌شود. موافقتنامه داوری ممکن است به صورت [[شرط داوری]] در [[قرارداد]] یا به صورت قرارداد جداگانه باشد».<ref>ماده 1 قانون داوری تجاری بین‌المللی</ref> همچنین، اینطور بیان شده‌است که: «موافقتنامه داوری در معنای اعم کلمه یک [[قرارداد]] است که نشان‌دهندهٔ [[تراضی]] و [[توافق]] طرفین به ارجاع اختلاف خود به داوری است».<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=داوری تجاری بین‌المللی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3487596|صفحه=|نام۱=عبدالحسین|نام خانوادگی۱=شیروی|چاپ=1}}</ref> | ||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
* [[ماده ۱ قانون داوری تجاری بین‌المللی]] | * [[ماده ۱ قانون داوری تجاری بین‌المللی]] | ||
* [[ماده | * [[ماده ۷ قانون داوری تجاری بین‌المللی]] | ||
== مطالعات تطبیقی == | == مطالعات تطبیقی == | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
== شرایط == | == شرایط == | ||
شکل قرارداد داوری، اصولاً تابع مقررات و تشریفات کشور محل تنظیم یا محل انجام [[عمل حقوقی]] مزبور است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اجرای آرای داوری بازرگانی خارجی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4475820|صفحه=|نام۱=لعیا|نام خانوادگی۱=جنیدی|چاپ=2}}</ref> [[ماده | شکل قرارداد داوری، اصولاً تابع مقررات و تشریفات کشور محل تنظیم یا محل انجام [[عمل حقوقی]] مزبور است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اجرای آرای داوری بازرگانی خارجی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4475820|صفحه=|نام۱=لعیا|نام خانوادگی۱=جنیدی|چاپ=2}}</ref> [[ماده ۷ قانون داوری تجاری بین‌المللی]]، به صراحت کتبی بودن موافقتنامه داوری را به عنوان یک قاعدهٔ کلی تصریح نمی‌کند. لیکن مقررات راجع به شکل موافقتنامه داوری به صورتی تنظیم شده‌است که استناد به موافقتنامه شفاهی را غیرممکن می‌کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون داوری تجاری بین‌المللی ایران همسو با قانون نمونه داوری آنسیترال|ترجمه=|جلد=|سال=|ناشر=مجله حقوقی- نشریه دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی شماره 23 - پاییز و زمستان 1377|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5068188|صفحه=|نام۱=سیدجمال|نام خانوادگی۱=سیفی|چاپ=}}</ref> عدم رعایت شرایط مذکور در این ماده، بی‌اعتباری موافقتنامه داوری از دیدگاه [[قانون داوری تجاری بین‌المللی]] را در پی خواهد داشت. لیکن باید توجه داشت که [[قانون آیین دادرسی مدنی]]، چنین شرایطی را برای موافقتنامهٔ داوری ضروری ندانسته‌است و موافقتنامهٔ شفاهی تحت حاکمیت قانون آیین دادرسی مدنی معتبر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=داوری تجاری بین‌المللی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3488864|صفحه=|نام۱=عبدالحسین|نام خانوادگی۱=شیروی|چاپ=1}}</ref> | ||
یکی از دلایل اهمیت کتبی بودن قرارداد داوری، این است که در مرحلهٔ اجرای رأی، چنانچه داوری بین‌المللی باشد؛ در [[کنوانسیون نیویورک]] و برخی قوانین داوری، کتبی بودن قرارداد داوری اصطلاحاً شرط است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مقدمه ای بر حقوق و رویه داوری|ترجمه=|جلد=|سال=1394|ناشر=شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5205348|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=کاکاوند|چاپ=1}}</ref> بنا بر نظر عده‌ای، قید ضرورت الزامی بودن قرارداد داوری، به جهت ممانعت اجبار اشخاص به داوری است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اعتراض به رأی داوری در داوری‌های تجاری بین‌المللی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5133604|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=ایرانشاهی|چاپ=1}}</ref> در واقع، مهم‌ترین شرط شکلی قرارداد داوری، کتبی بودن آن است. با این هدف که طرفین بر خلاف رضای خود به داوری کشیده نشوند و رضایت آنان به داوری محرز باشد. چراکه، صلاحیت مرجع داوری مستلزم رضایت قبلی طرفین است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اعتراض به رأی داوری در داوری‌های تجاری بین‌المللی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5127408|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=ایرانشاهی|چاپ=1}}</ref> | |||
== انواع == | == انواع == | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۵: | ||
== اثر == | == اثر == | ||
اصلی‌ترین اثر موافقتنامه داوری، محروم کردن [[دادگاه]] از صلاحیت رسیدگی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون داوری تجاری | اصلی‌ترین اثر موافقتنامه داوری، محروم کردن [[دادگاه]] از صلاحیت رسیدگی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون داوری تجاری بین‌المللی ایران همسو با قانون نمونه داوری آنسیترال|ترجمه=|جلد=|سال=|ناشر=مجله حقوقی- نشریه دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی شماره 23 - پاییز و زمستان 1377|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5068732|صفحه=|نام۱=سیدجمال|نام خانوادگی۱=سیفی|چاپ=}}</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۴۴
موافقتنامه داوری به معنای تعهد الزام‌آور طرفین برای ارجاع اختلافات خود به داوری است که صلاحیت دادگاه‌های دولتی را مستثنی می‌کند.[۱] همچنین بند ج ماده ۱ قانون داوری تجاری بین‌المللی بیان می‌دارد: «موافقتنامه داوری توافقی است بین طرفین که به موجب آن تمام یا بعضی از اختلافاتی که در مورد یک یا چند رابطه حقوقی معین اعم از قراردادی یا غیرقراردادی به وجود آمده یا ممکن است پیش آید، به داوری ارجاع می‌شود. موافقتنامه داوری ممکن است به صورت شرط داوری در قرارداد یا به صورت قرارداد جداگانه باشد».[۲] همچنین، اینطور بیان شده‌است که: «موافقتنامه داوری در معنای اعم کلمه یک قرارداد است که نشان‌دهندهٔ تراضی و توافق طرفین به ارجاع اختلاف خود به داوری است».[۳]
مواد مرتبط
مطالعات تطبیقی
هرچند در اکثر قوانین داوری، خود داوری تعریف نشده‌است؛ لیکن موافقتنامه داوری تعریف شده‌است. از جمله در ماده ۱۴۴۲ قانون آیین دادرسی مدنی فرانسه مصوب ۱۹۸۱، ماده ۱۰ قانون داوری مصر مصوب ۱۹۹۴، ماده ۶ قانون داوری ۱۹۹۶ انگلیس، ماده ۵۷۷ قانون آیین دادرسی مدنی اتریش مصوب 1983.[۴]
شرایط
شکل قرارداد داوری، اصولاً تابع مقررات و تشریفات کشور محل تنظیم یا محل انجام عمل حقوقی مزبور است.[۵] ماده ۷ قانون داوری تجاری بین‌المللی، به صراحت کتبی بودن موافقتنامه داوری را به عنوان یک قاعدهٔ کلی تصریح نمی‌کند. لیکن مقررات راجع به شکل موافقتنامه داوری به صورتی تنظیم شده‌است که استناد به موافقتنامه شفاهی را غیرممکن می‌کند.[۶] عدم رعایت شرایط مذکور در این ماده، بی‌اعتباری موافقتنامه داوری از دیدگاه قانون داوری تجاری بین‌المللی را در پی خواهد داشت. لیکن باید توجه داشت که قانون آیین دادرسی مدنی، چنین شرایطی را برای موافقتنامهٔ داوری ضروری ندانسته‌است و موافقتنامهٔ شفاهی تحت حاکمیت قانون آیین دادرسی مدنی معتبر است.[۷]
یکی از دلایل اهمیت کتبی بودن قرارداد داوری، این است که در مرحلهٔ اجرای رأی، چنانچه داوری بین‌المللی باشد؛ در کنوانسیون نیویورک و برخی قوانین داوری، کتبی بودن قرارداد داوری اصطلاحاً شرط است.[۸] بنا بر نظر عده‌ای، قید ضرورت الزامی بودن قرارداد داوری، به جهت ممانعت اجبار اشخاص به داوری است.[۹] در واقع، مهم‌ترین شرط شکلی قرارداد داوری، کتبی بودن آن است. با این هدف که طرفین بر خلاف رضای خود به داوری کشیده نشوند و رضایت آنان به داوری محرز باشد. چراکه، صلاحیت مرجع داوری مستلزم رضایت قبلی طرفین است.[۱۰]
انواع
موافقتنامه داوری، گاه در قالب یک قرارداد مستقل است و گاه به صورت شرط داوری:[۱۱]
الف) موافقتنامه مستقل داوری: این امکان فراهم است که طرفین بعد از حدوث اختلاف یا حتی قبل از ایجاد آن، به موجب قراردادی مستقل از قرارداد اصلی، در خصوص ارجاع اختلاف به داوری توافق نمایند. چنین قراردادی «موافقتنامه مستقل داوری» نام دارد.[۱۲]
ب) شرط داوری: چنین بیان شده‌است که: «هر گاه موافقتنامهٔ داوری به عنوان شرطی در ضمن قرارداد اصلی حاصل شود، به آن «شرط داوری» می‌گویند».[۱۳] شرط داوری، رایج‌تر از موافقتنامهٔ مستقل داوری است.[۱۱] به موجب مقررات داوری تجاری بین‌المللی ایران، شرط داوری امری مستقل از قرارداد اصلی قلمداد می‌شود. به عبارت دیگر، چنین شرطی، به عنوان امری مستقل و غیروابسته نسبت به عقد اصلی در نظر گرفته می‌شود.[۱۴]
اثر
اصلی‌ترین اثر موافقتنامه داوری، محروم کردن دادگاه از صلاحیت رسیدگی است.[۱۵]
منابع
- ↑ سیدجمال سیفی. قانون داوری تجاری بین‌المللی ایران همسو با قانون نمونه داوری آنسیترال. مجله حقوقی- نشریه دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی شماره 23 - پاییز و زمستان 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5068728
- ↑ ماده 1 قانون داوری تجاری بین‌المللی
- ↑ عبدالحسین شیروی. داوری تجاری بین‌المللی. چاپ 1. سمت، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3487596
- ↑ محمدهادی دارایی. مقدمه ای بر داوری تجاری ملی و بین‌المللی. پژوهش شماره 41 پاییز 1385، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5292648
- ↑ لعیا جنیدی. اجرای آرای داوری بازرگانی خارجی. چاپ 2. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4475820
- ↑ سیدجمال سیفی. قانون داوری تجاری بین‌المللی ایران همسو با قانون نمونه داوری آنسیترال. مجله حقوقی- نشریه دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی شماره 23 - پاییز و زمستان 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5068188
- ↑ عبدالحسین شیروی. داوری تجاری بین‌المللی. چاپ 1. سمت، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3488864
- ↑ محمد کاکاوند. مقدمه ای بر حقوق و رویه داوری. چاپ 1. شهر دانش، 1394. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5205348
- ↑ علیرضا ایرانشاهی. اعتراض به رأی داوری در داوری‌های تجاری بین‌المللی. چاپ 1. شهر دانش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5133604
- ↑ علیرضا ایرانشاهی. اعتراض به رأی داوری در داوری‌های تجاری بین‌المللی. چاپ 1. شهر دانش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5127408
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ محمدهادی دارایی. مقدمه ای بر داوری تجاری ملی و بین‌المللی. پژوهش شماره 41 پاییز 1385، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5291188
- ↑ موسی پاشابنیاد. داوری (کلیات داوری، شرایط قانونی و محدودیت‌های داوری، حل تعارض در داوری‌های تجاری بین‌المللی). چاپ 2. نگاه بینه، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5084068
- ↑ موسی پاشابنیاد. داوری (کلیات داوری، شرایط قانونی و محدودیت‌های داوری، حل تعارض در داوری‌های تجاری بین‌المللی). چاپ 2. نگاه بینه، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5084076
- ↑ محمدباقر سروی. نگرشی کاربردی به موضوع داوری در حقوق ایران. چاپ 1. فکرسازان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2626440
- ↑ سیدجمال سیفی. قانون داوری تجاری بین‌المللی ایران همسو با قانون نمونه داوری آنسیترال. مجله حقوقی- نشریه دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی شماره 23 - پاییز و زمستان 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5068732