ضرر معنوی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:
تعریف '''زیان معنوی''' دشوار است و برای اینکه مفهومی از آن را به دست داشته باشیم، می‌توان گفت [[صدمه]] به منافع عاطفی و غیرمالی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق ورزشی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3923004|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=12}}</ref>بنا به تعریفی دیگر [[ضرر|ضرری]] که متوجه [[حیثیت]] و شرافت و آبروی شخص و وابستگان او گردد را ضرر معنوی گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی در نظام حقوقی ایران پیشینه، آموزه‌ها، قوانین|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=نامه هستی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4458796|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=ایمانی|نام۲=امیررضا|نام خانوادگی۲=قطمیری|چاپ=1}}</ref>
تعریف '''زیان معنوی''' دشوار است و برای اینکه مفهومی از آن را به دست داشته باشیم، می‌توان گفت [[صدمه]] به منافع عاطفی و غیرمالی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق ورزشی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3923004|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=12}}</ref>بنا به تعریفی دیگر [[ضرر|ضرری]] که متوجه [[حیثیت]] و شرافت و آبروی شخص و وابستگان او گردد را ضرر معنوی گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی در نظام حقوقی ایران پیشینه، آموزه‌ها، قوانین|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=نامه هستی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4458796|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=ایمانی|نام۲=امیررضا|نام خانوادگی۲=قطمیری|چاپ=1}}</ref> به عبارت دیگر، [[صدمه]] و [[آسیب]] به منافع عاطفی و غیرمالی را ضرر معنوی می‌نامند، مانند از بین رفتن [[آبرو]]، [[حیثیت]] و آزادی یا رنج‌های روحی و امثالهم.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ضرر و زیان ناشی از جرم|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مهاجر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3871388|صفحه=|نام۱=حمید|نام خانوادگی۱=درخشان نیا|چاپ=1}}</ref>


مطابق تبصره ۱ [[ماده ۱۴ قانون آیین دادرسی کیفری]]: «زیان معنوی عبارت از صدمات روحی یا [[هتک حیثیت]] و اعتبار شخصی، خانوادگی یا اجتماعی است. دادگاه می‌تواند علاوه بر صدور حکم به جبران خسارت مالی، به رفع زیان از طرق دیگر از قبیل الزام به عذرخواهی و درج حکم در جراید و امثال آن حکم نماید.»
مطابق تبصره ۱ [[ماده ۱۴ قانون آیین دادرسی کیفری]]: «زیان معنوی عبارت از صدمات روحی یا [[هتک حیثیت]] و اعتبار شخصی، خانوادگی یا اجتماعی است. دادگاه می‌تواند علاوه بر صدور حکم به جبران خسارت مالی، به رفع زیان از طرق دیگر از قبیل الزام به عذرخواهی و درج حکم در جراید و امثال آن حکم نماید.»

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۰۷

تعریف زیان معنوی دشوار است و برای اینکه مفهومی از آن را به دست داشته باشیم، می‌توان گفت صدمه به منافع عاطفی و غیرمالی است.[۱]بنا به تعریفی دیگر ضرری که متوجه حیثیت و شرافت و آبروی شخص و وابستگان او گردد را ضرر معنوی گویند.[۲] به عبارت دیگر، صدمه و آسیب به منافع عاطفی و غیرمالی را ضرر معنوی می‌نامند، مانند از بین رفتن آبرو، حیثیت و آزادی یا رنج‌های روحی و امثالهم.[۳]

مطابق تبصره ۱ ماده ۱۴ قانون آیین دادرسی کیفری: «زیان معنوی عبارت از صدمات روحی یا هتک حیثیت و اعتبار شخصی، خانوادگی یا اجتماعی است. دادگاه می‌تواند علاوه بر صدور حکم به جبران خسارت مالی، به رفع زیان از طرق دیگر از قبیل الزام به عذرخواهی و درج حکم در جراید و امثال آن حکم نماید.»

ضرری که در دعاوی کیفری، مورد نظر می‌باشد، ضرر مادی یا معنوی یا منفعت ممکن الحصول است.[۴]همان‌طور که در ماده قید شده‌است، جبران خسارت فقط به صورت مال و پرداخت پول به بزهدیده نیست بلکه ممکن است یک عذرخواهی یا یک عمل خاص فرهنگی برای اعاده وضع به حالت سابق را شامل بشود، مجرم ممکن است خدمتی را برای بزهدیده یا برای اجتماع یا یک بخش خیریه انجام دهد، خدمت به اجتماع در مواردی که هیچ بزهدیده حقیقی قابل شناسایی نیست، مناسب است.[۵]

البته گفتنی است در نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران که قوانین ملهم از منابع فقهی است در مورد جبران مادی ضررهای معنوی یعنی تقویم آنها به پول با دشواری‌های متعددی رو به رو هستیم مگر آنکه ضرر معنوی جنبه مجرمانه نیز داشته باشد که مرتکب مجازات خواهد شد.[۶]

قلمرو حکم

به موجب تبصره ۲ ماده فوق الذکر، مقررات مربوط به پرداخت خسارت معنوی شامل جرایم موجب تعزیرات منصوص شرعی و دیه نمی‌شود.

رویه قضایی

  1. حسین آقایی نیا. حقوق ورزشی. چاپ 12. میزان، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3923004
  2. عباس ایمانی و امیررضا قطمیری. قانون اساسی در نظام حقوقی ایران پیشینه، آموزه‌ها، قوانین. چاپ 1. نامه هستی، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4458796
  3. حمید درخشان نیا. ضرر و زیان ناشی از جرم. چاپ 1. مهاجر، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3871388
  4. عباس زراعت. حقوق جزای اختصاصی (جلد اول) (جرایم علیه اشخاص). چاپ 4. اندیشه فکرسازان، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2254344
  5. محمدجعفر حبیب زاده. اندیشه‌های حقوقی (3) (مجموعه مقالات عدالت کیفری). چاپ 1. نگاه بینه، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4089284
  6. حسین آقایی نیا. حقوق ورزشی. چاپ 12. میزان، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3923184