عدالت: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[رده:شهادت]] | [[رده:شهادت]] | ||
[[رده: | [[رده:اصطلاحات حقوق جزا]] | ||
عدالت از لحاظ فلسفی عبارت است از قرار دادن هر چیزی در جای خود و پرداختن هر فردی به کاری در خور | [[رده:اصطلاحات قانون مجازات اسلامی]] | ||
[[رده:ادله اثبات در امور کیفری]] | |||
[[رده:ادله اثبات جرم]] | |||
'''عدالت''' از لحاظ فلسفی عبارت است از قرار دادن هر چیزی در جای خود و پرداختن هر فردی به کاری در خور خود، از بعد دینی باید در تعریف عدالت، رنگ و بویی شرعی نیز به این تعریف بخشیده شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6274888|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | |||
عادل را کسی دانسته اند که دارای ملکه عدالت باشد. در اصطلاح حقوق اسلام، عادل فردی است که در حالت روحی قرار دارد که گناه کبیره نکند و بر گناه صغیره نیز اصرار نورزد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6274892|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref>همچنین وی نباید رفتار خلاف شئونی را انجام دهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادستان و میثاق عدالت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1424384|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=حجتی|نام۲=مجتبی|نام خانوادگی۲=باری|چاپ=1}}</ref>برخی اعمالی مثل آوازخوانی، [[قمار|قماربازی]]، [[مصرف مسکر|شرب مسکرات]] را نیز منافی عدالت میدانند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=640564|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=حاجی زاده|نام۳=یاسر|نام خانوادگی۳=متولی جعفرآبادی|چاپ=2}}</ref> | |||
== رویه قضایی == | |||
* [[نظریه شماره 7/1401/1357 مورخ 1402/01/29 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم حق سرقفلی در قانون روابط موجر و مستأجر مصوب ۱۳۵۶]] | |||
== در قانون == | |||
مطابق [[ماده ۱۸۱ قانون مجازات اسلامی]]:«عادل کسی است که در نظر قاضی یا شخصی که بر عدالت وی گواهی می‌دهد، اهل معصیت نباشد. شهادت شخصی که اشتهار به [[فسق]] داشته باشد، مرتکب گناه کبیره شود یا بر گناه صغیره اصرار داشته باشد تا احراز تغییر در اعمال او و اطمینان از صلاحیت و عدالت وی، پذیرفته نمی‌شود.» | |||
== در فقه == | |||
عدالت را برخی از فقها، حالتی دانسته‌اند که موجب بازداشتن انسان از نافرمانی از خداوند می‌گردد، از همین رو نیز نباید شهادت فرد فاسق یعنی فردی که گناه کبیره می‌کند یا به گناه صغیره اصرار می‌کند، پذیرفت.<ref>{{یادکرد کتاب۲|1=|عنوان=کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد دوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=راه نوین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6274880|صفحه=|نام۱=محمدحسین|نام خانوادگی۱=کارخیران|چاپ=1}}</ref> | |||
در عقیده [[فقهای متاخر]] به مفهوم عرفی و فلسفی عدالت بیشتر توجه شده‌است و با افزودن شرط مروت، عدالت را در غیرمسلمان نیز قابل تحقق میدانند.<ref>{{یادکرد کتاب۲|1=|عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3850196|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | |||
== در شهادت == | |||
از شرایط [[شاهد|گواه]] می‌باشد و به معنای ترک [[جرم|جرایم]] بزرگ و اضرار نورزیدن بر جرایم کوچک است در علم حقوق هماهنگی انسان را با نظام جهان، عدالت گویند. در مفهوم فقهی عدالت قولی نفسانی است که باعث ملازمت تقوا و مروت می‌گردد و عدالت به ارتکاب [[گناه کبیره]] و مصر بودن بر [[گناه صغیره|گناهان صغیره]] زایل می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته‌های آیین دادرسی مدنی (بر اساس قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1866468|صفحه=|نام۱=قدرت اله|نام خانوادگی۱=واحدی|چاپ=1}}</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۲۲:۰۶
عدالت از لحاظ فلسفی عبارت است از قرار دادن هر چیزی در جای خود و پرداختن هر فردی به کاری در خور خود، از بعد دینی باید در تعریف عدالت، رنگ و بویی شرعی نیز به این تعریف بخشیده شود.[۱]
عادل را کسی دانسته اند که دارای ملکه عدالت باشد. در اصطلاح حقوق اسلام، عادل فردی است که در حالت روحی قرار دارد که گناه کبیره نکند و بر گناه صغیره نیز اصرار نورزد،[۲]همچنین وی نباید رفتار خلاف شئونی را انجام دهد.[۳]برخی اعمالی مثل آوازخوانی، قماربازی، شرب مسکرات را نیز منافی عدالت میدانند.[۴]
رویه قضایی
در قانون
مطابق ماده ۱۸۱ قانون مجازات اسلامی:«عادل کسی است که در نظر قاضی یا شخصی که بر عدالت وی گواهی می‌دهد، اهل معصیت نباشد. شهادت شخصی که اشتهار به فسق داشته باشد، مرتکب گناه کبیره شود یا بر گناه صغیره اصرار داشته باشد تا احراز تغییر در اعمال او و اطمینان از صلاحیت و عدالت وی، پذیرفته نمی‌شود.»
در فقه
عدالت را برخی از فقها، حالتی دانسته‌اند که موجب بازداشتن انسان از نافرمانی از خداوند می‌گردد، از همین رو نیز نباید شهادت فرد فاسق یعنی فردی که گناه کبیره می‌کند یا به گناه صغیره اصرار می‌کند، پذیرفت.[۵]
در عقیده فقهای متاخر به مفهوم عرفی و فلسفی عدالت بیشتر توجه شده‌است و با افزودن شرط مروت، عدالت را در غیرمسلمان نیز قابل تحقق میدانند.[۶]
در شهادت
از شرایط گواه می‌باشد و به معنای ترک جرایم بزرگ و اضرار نورزیدن بر جرایم کوچک است در علم حقوق هماهنگی انسان را با نظام جهان، عدالت گویند. در مفهوم فقهی عدالت قولی نفسانی است که باعث ملازمت تقوا و مروت می‌گردد و عدالت به ارتکاب گناه کبیره و مصر بودن بر گناهان صغیره زایل می‌شود.[۷]
منابع
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6274888
- ↑ علیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول). چاپ 4. گالوس، 1400. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6274892
- ↑ سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1424384
- ↑ عباس زراعت، حمیدرضا حاجی زاده و یاسر متولی جعفرآبادی. قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. خط سوم، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 640564
- ↑ محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد دوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6274880
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3850196
- ↑ قدرت اله واحدی. بایسته‌های آیین دادرسی مدنی (بر اساس قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379). چاپ 1. میزان، 1379. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1866468