ماده ۱۱ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «قوانین زیر نسبت به جرایم سابق بر وضع قانون، فوراً اجراء می شود: الف ـ قوانی...» ایجاد کرد) |
|||
| (۲۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
قوانین زیر نسبت به جرایم سابق بر | '''ماده ۱۱ قانون مجازات اسلامی''': قوانین زیر نسبت به جرایم سابق بر وضع قانون، فوراً اجراء می‌شود: | ||
الف ـ قوانین مربوط به تشکیلات قضایی و صلاحیت | |||
ب ـ قوانین مربوط به ادله اثبات دعوی تا پیش از اجرای حکم | الف ـ قوانین مربوط به [[تشکیلات قضایی]] و [[صلاحیت]] | ||
پ ـ قوانین مربوط به شیوه دادرسی | |||
ت ـ قوانین مربوط به مرور زمان | ب ـ قوانین مربوط به [[ادله اثبات دعوی]] تا پیش از [[اجرای حکم]] | ||
تبصره ـ در صورتی که در مورد بند (ب) حکم قطعی صادر شده باشد، پرونده برای بررسی به دادگاه صادرکننده حکم قطعی ارسال | |||
پ ـ قوانین مربوط به شیوه [[دادرسی]] | |||
ت ـ قوانین مربوط به [[مرور زمان]] | |||
تبصره ـ در صورتی که در مورد بند (ب) [[حکم قطعی]] صادر شده باشد، پرونده برای بررسی به دادگاه صادرکننده حکم قطعی ارسال می‌شود. | |||
*{{زیتونی|[[ماده ۱۰ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده قبلی]]}} | |||
*{{زیتونی|[[ماده ۱۲ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده بعدی]]}} | |||
== مواد مرتبط == | |||
* [[ماده 1 قانون مجازات اسلامی]] | |||
* [[ماده ۱۰ قانون مجازات اسلامی|ماده 10 قانون مجازات اسلامی]] | |||
* [[ماده ۱۳ قانون مجازات اسلامی|ماده 13 قانون مجازات اسلامی]] | |||
* [[ماده ۲ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده 2 قانون آیین دادرسی کیفری]] | |||
* [[ماده ۲۹۶ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده 296 قانون آیین دادرسی کیفری]] | |||
== پیشینه == | |||
این ماده در قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۵۲ و قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰، دارای سابقه نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3618588|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | |||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | |||
[[قوانین شکلی]] به آن دسته از قوانین اطلاق می‌شود که به بیان چگونگی و تشریفات رسیدگی به جرایم می‌پردازد.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای عمومی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1399|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6230696|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=1}}</ref> اصولاً در قواعد شکلی، اصل بر اجرای فوری قواعد در پرونده‌های مفتوحه است؛<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1283716|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=13}}</ref> چرا که فرض بر آن است که این قوانین به نحو مناسب تری وضع شدند و به کشف حقیقت کمک می‌کنند، به ویژه آنکه این قواعد، وارد ماهیت دعوا نمی‌شوند تا [[قاعده قبح عقاب بلا بیان]] قابل طرح باشد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4941008|صفحه=|نام۱=محمدابراهیم|نام خانوادگی۱=شمس ناتری|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=کلانتری|نام۳=زینب|نام خانوادگی۳=ریاضت|نام۴=ابراهیم|نام خانوادگی۴=زارع|چاپ=2}}</ref> البته اگر قوانین قبلی برای متهم [[حق مکتسبه]] ای ایجاد کرده باشد، [[قانون لاحق]] نمی‌تواند او را از این حق محروم نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4941016|صفحه=|نام۱=محمدابراهیم|نام خانوادگی۱=شمس ناتری|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=کلانتری|نام۳=زینب|نام خانوادگی۳=ریاضت|نام۴=ابراهیم|نام خانوادگی۴=زارع|چاپ=2}}</ref> مطابق با این ماده، قانونگذار چهار دسته از قوانین شکلی را از شمول قاعده عطف بماسبق نشدن قوانین کیفری خارج نموده‌است.<ref name=":0"/> طبق بند ب این ماده، در صورتی که بنا بر قانون سابق، حکم محکومیتی صادر شده ولی هنوز به مرحله اجرا نرسیده باشد و در همین حین قواعد مربوط به ادله اثبات دعوا تغییر کند می‌توان پرونده را برای بررسی مجدد به دادگاه صادر کننده حکم قطعی ارسال کرد، البته اگر در این مورد برای متهم [[حکم برائت]] صادر شده باشد، ارسال پرونده برای رسیدگی مجدد ممکن نیست؛ زیرا حکم برائت به محض صدور، اجرا شده قلمداد می‌شود و همچنین این مورد، خلاف حق مکتسبه متهم است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4941064|صفحه=|نام۱=محمدابراهیم|نام خانوادگی۱=شمس ناتری|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=کلانتری|نام۳=زینب|نام خانوادگی۳=ریاضت|نام۴=ابراهیم|نام خانوادگی۴=زارع|چاپ=2}}</ref> گفتنی است که این بند و تبصره ماده، استثنائی بر [[قاعده فراغ دادرس]] محسوب می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3618608|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | |||
== رویه‌های قضایی == | |||
* [[رای وحدت رویه شماره 796 مورخ 1399/7/1 هیات عمومی دیوان عالی کشور]] | |||
* [[نظریه شماره 7/1400/234 مورخ 1400/03/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تجدیدنظرخواهی در مجازات حبس و کاهش آن]] | |||
* [[نظریه شماره 7/99/175 مورخ 1399/04/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تعدد جرم تعزیری و مقایسه تاثیر قانون جدید مجازات و لاحق در آن]] | |||
* [[رای دادگاه درباره ارائه فتوکپی وکالت نامه رسمی مجعول به دادسرا (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۰۵۴۰)]] | |||
* [[نظریه شماره 7/99/438 مورخ 1399/04/21 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تغییر صلاحیت رسیدگی به برخی از جرایم از دادگاه کیفری یک به کیفری دو]] | |||
* [[نظریه شماره 7/99/450 مورخ 1399/04/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اختلاف در صلاحیت بین دادسرا و دادگاه یک حوزه قضایی]] | |||
* [[رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول در راستای کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۰۴۰۷)]] | |||
* [[نظریه شماره 7/1401/270 مورخ 1401/05/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صدور رای توسط دادگاه عمومی به جانشینی از دادگاه کیفری دو:|نظریه شماره 7/1401/270 مورخ 1401/05/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صدور رای توسط دادگاه عمومی به جانشینی از دادگاه کیفری دو]] | |||
* [[نظریه شماره 1044/96/7 مورخ 1396/06/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
* [[رای دادگاه درباره تخفیف مجازات در انتقال مال غیر (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۱۰۰۴۸۹)]] | |||
== مقالات مرتبط == | |||
* [[مبانی و تضمینات اصل قانونمندی دادرسی در نظام کیفری ایران و کنوانسیون اروپایی حقوق بشر]] | |||
* [[اصول قانونی بودن جرم و مجازات و دادرسی در نظام حقوقی زرتشتی (حقوق ایرانی یا حقوق پارسی)]] | |||
* [[تحلیلی بر اصول، چالش‌ها و راهکارهای ارتقای‌کیفیت قانونگذاری؛ با تأکید بر قانونگذاری تأمین اجتماعی]] | |||
* [[ارزیابی تغییر شرایط قرارداد ناشی از تصمیم مقام‌های عمومی و دولتی]] | |||
* [[تتبعی بر مسئولیت کیفری منحرفین جنسی در پرتو نظریات جرم شناسی]] | |||
== منابع == | |||
{{پانویس|۲}} | |||
{{مواد قانون مجازات اسلامی}} | |||
[[رده:قلمرو اجرای قوانین جزائی در زمان]] | |||
[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]] | |||
[[رده:کلیات]] | |||
[[رده:مواد عمومی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۸ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۵۶
ماده ۱۱ قانون مجازات اسلامی: قوانین زیر نسبت به جرایم سابق بر وضع قانون، فوراً اجراء می‌شود:
الف ـ قوانین مربوط به تشکیلات قضایی و صلاحیت
ب ـ قوانین مربوط به ادله اثبات دعوی تا پیش از اجرای حکم
پ ـ قوانین مربوط به شیوه دادرسی
ت ـ قوانین مربوط به مرور زمان
تبصره ـ در صورتی که در مورد بند (ب) حکم قطعی صادر شده باشد، پرونده برای بررسی به دادگاه صادرکننده حکم قطعی ارسال می‌شود.
مواد مرتبط
پیشینه
این ماده در قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۵۲ و قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰، دارای سابقه نیست.[۱]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
قوانین شکلی به آن دسته از قوانین اطلاق می‌شود که به بیان چگونگی و تشریفات رسیدگی به جرایم می‌پردازد.[۲] اصولاً در قواعد شکلی، اصل بر اجرای فوری قواعد در پرونده‌های مفتوحه است؛[۳] چرا که فرض بر آن است که این قوانین به نحو مناسب تری وضع شدند و به کشف حقیقت کمک می‌کنند، به ویژه آنکه این قواعد، وارد ماهیت دعوا نمی‌شوند تا قاعده قبح عقاب بلا بیان قابل طرح باشد،[۴] البته اگر قوانین قبلی برای متهم حق مکتسبه ای ایجاد کرده باشد، قانون لاحق نمی‌تواند او را از این حق محروم نماید.[۵] مطابق با این ماده، قانونگذار چهار دسته از قوانین شکلی را از شمول قاعده عطف بماسبق نشدن قوانین کیفری خارج نموده‌است.[۲] طبق بند ب این ماده، در صورتی که بنا بر قانون سابق، حکم محکومیتی صادر شده ولی هنوز به مرحله اجرا نرسیده باشد و در همین حین قواعد مربوط به ادله اثبات دعوا تغییر کند می‌توان پرونده را برای بررسی مجدد به دادگاه صادر کننده حکم قطعی ارسال کرد، البته اگر در این مورد برای متهم حکم برائت صادر شده باشد، ارسال پرونده برای رسیدگی مجدد ممکن نیست؛ زیرا حکم برائت به محض صدور، اجرا شده قلمداد می‌شود و همچنین این مورد، خلاف حق مکتسبه متهم است.[۶] گفتنی است که این بند و تبصره ماده، استثنائی بر قاعده فراغ دادرس محسوب می‌شود.[۷]
رویه‌های قضایی
- رای وحدت رویه شماره 796 مورخ 1399/7/1 هیات عمومی دیوان عالی کشور
- نظریه شماره 7/1400/234 مورخ 1400/03/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تجدیدنظرخواهی در مجازات حبس و کاهش آن
- نظریه شماره 7/99/175 مورخ 1399/04/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تعدد جرم تعزیری و مقایسه تاثیر قانون جدید مجازات و لاحق در آن
- رای دادگاه درباره ارائه فتوکپی وکالت نامه رسمی مجعول به دادسرا (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۰۵۴۰)
- نظریه شماره 7/99/450 مورخ 1399/04/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اختلاف در صلاحیت بین دادسرا و دادگاه یک حوزه قضایی
- رای دادگاه درباره استفاده از سند مجعول در راستای کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۰۴۰۷)
- نظریه شماره 7/1401/270 مورخ 1401/05/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صدور رای توسط دادگاه عمومی به جانشینی از دادگاه کیفری دو
- نظریه شماره 1044/96/7 مورخ 1396/06/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- رای دادگاه درباره تخفیف مجازات در انتقال مال غیر (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۱۰۰۴۸۹)
مقالات مرتبط
منابع
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3618588
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای عمومی (جلد اول). چاپ 1. دادگستر، 1399. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6230696
- ↑ علی خالقی. آیین دادرسی کیفری. چاپ 13. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1283716
- ↑ محمدابراهیم شمس ناتری، حمیدرضا کلانتری، زینب ریاضت و ابراهیم زارع. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی. چاپ 2. میزان، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4941008
- ↑ محمدابراهیم شمس ناتری، حمیدرضا کلانتری، زینب ریاضت و ابراهیم زارع. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی. چاپ 2. میزان، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4941016
- ↑ محمدابراهیم شمس ناتری، حمیدرضا کلانتری، زینب ریاضت و ابراهیم زارع. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی. چاپ 2. میزان، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4941064
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3618608