ماده ۶۸۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

هر نوع نهب و غارت و اتلاف اموال و اجناس و امتعه یا محصولات که از طرف جماعتی بیش از سه نفر به نحو قهر و غلبه واقع شود‌ چنانچه محارب شناخته نشوند به حبس از دو تا پنج سال محکوم خواهند شد.

توضیح واژگان

نهب و غارت از جرائم مالی و مورد آن مال منقول است که علیه مردمان رخ میدهد و از عناصر آن اعمال قدرت می باشد.در تحقق این جرم از غفلت مجنی علیه استفاده نمیشود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

عنصر مادی این جرم نهب و غارت و اتلاف اموال و اجناس و...با قهر و غلبه است.عنصر معنوی آن نیز در صورتی که جرم ساده باشد سوءنیت عام است و اگر به قصد محاربه انجام شود باید عناصر اختصاصی خودش را دارا گردد.

برای تحقق این جرم باید حداقل چهار نفر در آن مباشرت داشته باشند.بنابراین اگر تعداد مباشرین کمتر بوده ولی تعداد دیگری تحت عنوان معاونت در جرم دخیل باشند،جرم از شمول این ماده خارج خواهد شد.همچنین تعدد اموال نیز از شرایط شمول این ماده میباشد.اما تحقق مشارکتی جرم شرط آن نیست و ممکن است شخصی مالی را تلف،دیگری آن را غارت و شخصی دیگر نیز آن را اتلاف نماید.تحقق نهب و غارت نیز منوط به دخالت چند نفر نیست.همچنین در این ماده قهر و غلبه اشاره به خشونت و عنف دارد بنابراین اگر افراد مذکور در ماده به طور شبانه و پنهانی یا با حیله و نیرنگ به غارت و سرقت مغازه ای بپردازند مورد از شمول این ماده خارج خواهد بود. به علاوه نهب در این ماده از باب تخریب(هرچند مفهوم فقهی نهب بیشتر به معنای غارت است) و غارت از باب سرقت به کار رفته است که این دو به عنوان یک جرم مرکب در شرایط خاص، مجازات خاص دارد.

در اینجا با وجود اینکه هر یک از عناوین مذکور در این ماده میتوانست جرم جداگانه ای تلقی شود،مقررات تعدد جرم اعمال نمیشود چون مجموع جرائم عنوان خاصی را در قانون به خود اختصاص داده است.

رویه قضایی

خرید زمین یا ملک با پرداخت قیمت آن توسط خریدار هرچند غارت شامل اموال غیرمنقول نیز بشود، طبق نظریه 7/1977 67/3/30 به هیچ وجه غارت محسوب نمیگردد.

مواد مرتبط

ماده 512 قانون مجازات اسلامی

ماده 684 قانون مجازات اسلامی