دوره مقدماتی حقوق مدنی (کاتوزیان): تفاوت میان نسخه‌ها
(ابرابزار) |
|||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
# مفید باشد و نیازی را برآورد، خواه آن نیاز مادی باشد یا معنوی | # مفید باشد و نیازی را برآورد، خواه آن نیاز مادی باشد یا معنوی | ||
# قابل اختصاص یافتن به شخص یا ملت معین باشد. | # قابل اختصاص یافتن به شخص یا ملت معین باشد. | ||
اشیایی مانند دریاهای آزاد و هوا و خورشید، از ضروری‌ترین وسایل زندگی است؛ ولی چون هیچ‌کس نمی‌تواند نسبت به آن ادعای مالکیت انحصاری کند، مال محسوب نمی‌شود. احتمال دارد اشخاص بخشی ناچیز از هوا یا انرژی خورشیدی را به خود اختصاص دهند و تملک کنند ولی این تملک که چهره‌ای از انتفاع از این نعمت‌های خداداد و همگانی است باید به گونه ای باشد که مزاحم بهره‌برداری عموم از آنها نباشد. | اشیایی مانند دریاهای آزاد و هوا و خورشید، از ضروری‌ترین وسایل زندگی است؛ ولی چون هیچ‌کس نمی‌تواند نسبت به آن ادعای مالکیت انحصاری کند، مال محسوب نمی‌شود. احتمال دارد اشخاص بخشی ناچیز از هوا یا انرژی خورشیدی را به خود اختصاص دهند و تملک کنند ولی این تملک که چهره‌ای از انتفاع از این نعمت‌های خداداد و همگانی است باید به گونه ای باشد که مزاحم بهره‌برداری عموم از آنها نباشد. ولی بر خلاف آنچه در ابتدا به نظر می‌آید، لازم نیست که مال دارای مالک خاص باشد، چنان‌که قانون مدنی فصل سوم از باب اول را اختصاص به بیان اقسام و احکام اموالی داده‌است که مالک خاص ندارد، مانند آب‌های مباح و زمین موات و شکار. | ||
در گذشته واژه اموال ویژه کالای مادی بود. ولی پیشرفت‌های زندگی کنونی به تدریج آن را از این معنی محدود و ابتدایی خارج ساخته‌است، چندان که امروز به تمام عناصر گوناگون دارایی (مانند زمین و اموال منقول و مطالبات و حقوق مالی؛ و حتی حق تألیف و اختراع و سرقفلی) نیز مال گفته می‌شود.»<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (اموال و مالکیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6652672|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=30}}</ref></blockquote> | در گذشته واژه اموال ویژه کالای مادی بود. ولی پیشرفت‌های زندگی کنونی به تدریج آن را از این معنی محدود و ابتدایی خارج ساخته‌است، چندان که امروز به تمام عناصر گوناگون دارایی (مانند زمین و اموال منقول و مطالبات و حقوق مالی؛ و حتی حق تألیف و اختراع و سرقفلی) نیز مال گفته می‌شود.»<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (اموال و مالکیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6652672|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=30}}</ref></blockquote> | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:کتاب‌های ناصر کاتوزیان]] | [[رده:کتاب‌های ناصر کاتوزیان]] | ||
[[رده:واقعه حقوقی]] | [[رده:واقعه حقوقی]] | ||
نسخهٔ ۲ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۴۹
وقایع حقوقی - مسئولیت مدنی
کتاب دوره مقدماتی حقوق مدنی (وقایع حقوقی - مسئولیت مدنی) نام کتابی است از ناصر کاتوزیان که توسط شرکت سهامی انتشار به چاپ رسیده‌است.
محتوای کتاب
کتاب دوره مقدماتی حقوق مدنی (وقایع حقوقی - مسئولیت مدنی) در ۳ بخش تدوین گردیده‌است:
- بخش اول: مسئولیت مدنی. در این بخش مباحثی نظیر: مبانی و منابع مسئولیت، ارکان مسئولیت، آثار مسئولیت مدنی و … مورد بررسی قرار می‌گیرند.
- بخش دوم: غصب. آثار غصب و تضامن از عناوین مورد بحث ذیل این بخش می‌باشند.
- بخش سوم: نویسنده در این بخش به توضیح و تفسیر مباحث استیفا، ایفای ناروا، اداره فضولی و … می‌پردازند.[۱]
بخشی از کتاب
نویسنده در بخشی از کتاب اینطور می‌نویسند:
«رویدادی که اثر آن به حکم قانون معین می‌شود و اراده و انشاء مرتکب سبب اصلی آن آثار نیست؛ «واقعه حقوقی» نامیده می‌شود در برابر «اعمال حقوقی» که زاده اراده و تراضی است. وقایع حقوقی انواع گوناگون دارد: گاه رویدادی است خارجی که به قهر واقع می‌شود و اراده در آن هیچ نقشی ندارد (مانند ولادت و مرگ) و گاه عملی است ارادی که قانون آثار آن را معین می‌کند (مانند غصب و دزدی) یا خطایی است که ضمان به بار می‌آورد. در این کتاب که با عنوان «وقایع حقوقی» ارائه می‌شود؛ تنها به وقایع ضمان آور می‌پردازیم، خواه آنچه سبب ضمان است؛ عمدی باشد یا نتیجه قصور و بی‌مبالاتی، قانون مدنی به اثر این وقایع پرداخته و آن را «الزامات خارج از قرارداد» و «ضمان قهری» نامیده‌است.»[۲]
اموال و مالکیت
کتاب دوره مقدماتی حقوق مدنی (اموال و مالکیت) نام کتابی است از ناصر کاتوزیان که به همت انتشارات میزان به چاپ رسیده‌است.
محتوای کتاب
کتاب دوره مقدماتی حقوق مدنی (اموال و مالکیت) در ۳ فصل کلی تدوین گردیده‌است:
- فصل اول: در این فصل مبحث انواع مال و تقسیم اموال مورد پژوهش قرار گرفته‌است.
- فصل دوم: در این فصل، نویسنده مبحث مالکیت را تشریح کرده‌اند. عناوینی همچون: مفاد حق مالکیت، توابع مالکیت، ایجاد و زوال مالکیت و … ذیل این فصل مطرح گردیده‌اند.
- فصل سوم: این فصل به بحث شاخه‌های مالکیت مانند: حق انتفاع، حق ارتفاق اختصاص پیدا کرده‌است.[۳]
بخشی از کتاب
نویسنده در بخشی از مقدمه اینطور می‌نویسند:
«از نظر حقوقی، به چیزی مال گویند که دارای دو شرط اساسی باشد:
- مفید باشد و نیازی را برآورد، خواه آن نیاز مادی باشد یا معنوی
- قابل اختصاص یافتن به شخص یا ملت معین باشد.
اشیایی مانند دریاهای آزاد و هوا و خورشید، از ضروری‌ترین وسایل زندگی است؛ ولی چون هیچ‌کس نمی‌تواند نسبت به آن ادعای مالکیت انحصاری کند، مال محسوب نمی‌شود. احتمال دارد اشخاص بخشی ناچیز از هوا یا انرژی خورشیدی را به خود اختصاص دهند و تملک کنند ولی این تملک که چهره‌ای از انتفاع از این نعمت‌های خداداد و همگانی است باید به گونه ای باشد که مزاحم بهره‌برداری عموم از آنها نباشد. ولی بر خلاف آنچه در ابتدا به نظر می‌آید، لازم نیست که مال دارای مالک خاص باشد، چنان‌که قانون مدنی فصل سوم از باب اول را اختصاص به بیان اقسام و احکام اموالی داده‌است که مالک خاص ندارد، مانند آب‌های مباح و زمین موات و شکار.
در گذشته واژه اموال ویژه کالای مادی بود. ولی پیشرفت‌های زندگی کنونی به تدریج آن را از این معنی محدود و ابتدایی خارج ساخته‌است، چندان که امروز به تمام عناصر گوناگون دارایی (مانند زمین و اموال منقول و مطالبات و حقوق مالی؛ و حتی حق تألیف و اختراع و سرقفلی) نیز مال گفته می‌شود.»[۴]
منابع
- ↑ ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی وقایع حقوقی (مسئولیت مدنی). چاپ 8. شرکت سهامی انتشار، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6652652
- ↑ ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی وقایع حقوقی (مسئولیت مدنی). چاپ 8. شرکت سهامی انتشار، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6652656
- ↑ ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی (اموال و مالکیت). چاپ 30. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6652668
- ↑ ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی (اموال و مالکیت). چاپ 30. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6652672