ماده ۱۴۸ قانون مجازات اسلامی

در مورد افراد نابالغ، براساس مقررات این قانون، اقدامات تأمینی و تربیتی اعمال می‌ شود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

از نظر جرم شناسی علت های جسمانی ،روانی و اجتماعی فراوانی برای ارتکاب جرم توسط اطفال بیان شده است.اما از نظر قانونی علت عدم مسئولیت کودک همان صغیر بودن است و قانونگذار صغر را اماره ای بر نداشتن اراده کامل میداند.تشخیص طفل نبودن بر عهده دادگاه است که با توجه به خصوصیات جسمی و روحی و عقلی طفل آن را مشخص میکند. در واقع شرط تحقق مسئولیت کیفری ،قدرت ادراک و اراده است اما گاهی این دو ویژگی به صورت ناقص در انسان وجود دارد.مثلا کودک قدرت درک و اراده دارد اما اراده او کامل نیست بنابراین اقداماتی که قانونگذار برای کودک در نظر میگیرد رنگ مجازات ندارد و به شکل اصلاح و تربیت است و به همین ترتیب نحوه رسیدگی به جرایم اطفال با بزرگسالان متفاوت است. دراین مورد حتی دادگاه های اختصاصی اگر جرم در صلاحیت ذاتی آنان باشد،از رسیدگی به جرائم این دست افراد منع شده اند.بااین وجود گفتنی است معافیت طفل از مسئولیت کیفری و مجازات مانع از اخذ تدابیر تربیتی و اصلاحی در مورد آنان نیست.

همچنین در مورد اطفال بزهکار تشخیص هرگونه تصمیمی مبنی بر سپردن آنها به اولیا یا اعزام انها به کانون اصلاح و تربیت توسط دادگاه،باید براساس حالت خطرناک طفلی باشد که از مسئولیت کیفری مبرا است و نه بر مبنای مسئولیت جزایی آن طفل.برای تشخیص حالت خطرناک نیز دادگاه باید با انجام تحقیق اجتماعی در مورد موقعیت مادی و اخلاقی خانواده،سوابق و خصوصیات او،وضعیت تحصیل و شرایطی که او در زندگی داشته است،اطلاعات لازم را جمع آوری میکند.