ماده ۵۵۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

هر کس از وقوع جرمی مطلع شده و برای خلاصی مجرم از محاکمه و محکومیت مساعدت کند از قبیل این که برای او منزل تهیه کند یا‌ ادله جرم را مخفی نماید یا برای تبرئه مجرم ادله جعلی ابراز کند حسب مورد به یک تا سه سال حبس محکوم خواهد شد.

تبصره - در موارد مذکور در ماده (553) و این ماده در صورتی که مرتکب از اقارب درجه اول متهم باشد مقدار مجازات در هر مورد از نصف حداکثر ‌تعیین شده بیشتر نخواهد بود.

پیشینه

قانونگذار سابقاً در ماده ی 124 قانون مجازات عمومی مصوب 1304 به جرم انگاری این مورد پرداخته بود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در این ماده یاری رساندن به مجرم برای رهایی از تعقیب و رسیدگی مورد جرم انگاری قرار گرفته است. عنصر مادی این جرم اصولا از طریق فعل محقق میشود نه ترک فعل؛ بنابراین اطلاع از جرم و گزارش نکردن آن مشمول ماده قرار نمیگیرد. به لحاظ عنصر روانی علاوه بر سونیت عام (علم و آگاهی از مجرمانه بودن عمل) لازم است مرتکب قصد خلاصی مجرم از محکومیت را داشته باشد. ارتکاب این اعمال قبل از وقوع جرم مشمول این ماده قرار نخواهد گرفت ولی میتواند به عنوان معاونت در جرم مورد تعقیب قرار گیرد.همچنین گفتنی است که در تبصره این ماده به یکی از معاذیر قانونی تخفیف مجازات اشاره شده است. بدین نحو که وچود قرابت نسبی و سببی درجه اول با مجرم سبب تخفیف مجازات خواهد بود.

رویه قضائی

اداره حقوقی قوه قضائیه در نظریه شماره 7/4194 مورخ 63/10/12 بیان داشته مخفی کردن جنازه با هدف مخفی کردن ادله جرم و خلاصی مجرم از محکومیت مشمول این ماده قرار خواهد گرفت نه ماده 636 که به طور مطلق دفن کردن جنازه را مورد جرم انگاری قرار داده است.