تحولات مطلق بودن حق مالکیت خصوصی و تاثیر آن بر مسوولیت مالک نسبت به وارد غیر مجاز

تحولات مطلق بودن حق مالکیت خصوصی و تاثیر آن بر مسوولیت مالک نسبت به وارد غیر مجاز نام مقاله ای رحیم پیلوار بوده که در شماره سوم دوره شانزدهم (مهر 1403) مجله علمی مطالعات حقوقی منتشر شده است.

چکیده

از جمله چالش های حقوق در هر جامعه ایجاد تعادل بین حق ها و منافع متعارض است. مهمترین حق در عالم حقوق حق حیات افراد است. از دیگر سو حق مالکیت خصوصی افراد نیز جزء حقوق بنیادین افراد در هر جامعه است. با این حال این دو حق ممکن است در عمل با یکدیگر در تزاحم قرار بگیرند. این مقاله به دنبال آن است تا نشان دهد چگونه تغییر دیدگاه جامعه نسبت به مطلق بودن حق مالکیت خصوصی و برتری یافتن اهمیت کرامت انسان ها، منجر به تغییر احکام در حدود امکان تصرفات مالکانه شده است. باید گفت: مطلق بودن حق مالکیت که از قرن 17 میلادی اوج گرفته بود کم کم در اثر فشارهای اجتماعی از اواخر قرن 19 میلادی افول کرده و انواع و اقسام محدودیت‌ها بر آن وارد شد و به تعبیری اجتماعی گردید. توجه به این تحول فکری به درک بهتر قوانین و مقررات و تغییرات آنها کمک می کند. از جمله این محدودیت ها این است که بر خلاف گذشته که مالک دارای قدرت مطلق در هر گونه تصرفی در ملک خودش بود، امروزه مکلف است حتی در ملک خود از انجام برخی اقدامات خطرناک خودداری کند و اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهد و دیگر نمی‌تواند با تمسک به قاعده تسلط (تسلیط) و مطلق بودن مالکیت خود، به طور کلی از مسئولیت در مقابل افراد دیگر، حتی آنکه غیرمجاز وارد ملک شده باشند، رها شود. قانون مجازات اسلامی هم در آخرین تحول در سال 1392، این تکلیف مالک را به رسمیت شناخته است.

کلیدواژه ها

• حق حیات
• مالکیت خصوصی
• مطلق بودن مالکیت
• قاعده اقدام
• تکلیف به احتیاط

مواد مرتبط

• ماده 30 قانون مدنی
• ماده 132 قانون مدنی
• ماده 544 قانون مدنی
• ماده 339 قانون مجازات اسلامی
• ماده 342 قانون مجازات اسلامی
• ماده 507 قانون مجازات اسلامی
• ماده 508 قانون مجازات اسلامی
• اصل 40 قانون اساسی