ماده ۱۹۰ قانون مجازات اسلامی

در صورتی که شاهد اصلی، پس از اقامه شهادت به وسیله شهود فرع و پیش از صدور رأی، منکر شهادت شود، گواهی شهود فرع از اعتبار ساقط می شود اما بر انکار پس از صدور حکم، اثری مترتب نیست.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در شهادت شرعی به عنوان یکی از ادله اثبات دعوا، پیش و پس از اقامه شهادت توسط شاهد اصلی، چنانچه شهود فرع، اقامه شهادت کنند این احتمال وجود دارد که شاهد اصلی پیش از صدور رای منکر شهادت خود شود، در این صورت هم شهادت شاهد اصلی، هم گواهی شهود فرع از اعتبار ساقط میشود.اما بر انکار شاهد اصلی پس از صدور حکم، اثری بار نمیشود، زیرا شهادت شاهد اصلی به همراه علم قاضی بر اصالت و اعتبار آن، مانع از تردید در امور قضایی میگردد.

یکی از دلایلی که بر نوشتن عین اظهارات شهود وجود دارد این است که بعدا آن را انکار نکنند که باعث میشود توصیه شود که شهود اظهاراتشان را با خط خود بنویسند. اما صرف نظر از حسن این شیوه ممکن است با ترافعی بودن دادرسی سازگاری نداشته باشد و چه بسا صدق گفتار شفاهی بیش از کتبی باشد.

برخی از نویسندگان به تصریح بیان داشته اند که از آنجا که اعتبار شهادت فرعی وابسته و ناشی از شهادت اصلی است، لذا در فرض بطلان شهادت اصلی، شهادت فرعی نیز باطل است.

سوابق فقهی

برخی از فقها معتقدند در فرضی که شاهد فرعی به حضور شاهد اصلی و شهادت وی نزد او شهادت داد، در صورت انکار شاهد اصلی باید میان اینکه انکار بعد از حکم حاکم است یا پس از آن، قائل به تفکیک بود، در فرض اول نباید به آن ترتیب اثر داده شود اما در حالت دوم میان فقها اختلاف نظر است.