ماده ۱۴ قانون مدنی

آینه و پردهٔ نقاشی و مجسمه و امثال آن‌ها، در صورتی که در بنا یا زمین به کار رفته باشد، به طوری که نقل آن موجب نقص یا خرابی خود آن یا محل آن بشود، غیرمنقول است.

توضیح واژگان

التصاق: پیوست شیئی به مال غیرمنقول، به طوری که شیئ منصوب، جزئی از مال غیرمنقول محسوب گردد؛ التصاق گویند.

به اموالی در بنا یا ساختمان، به کار رفته؛ و جابجایی آنها، موجب آسیب به مال مزبور یا بنا گردد؛ غیرمنقول بر اثر عمل انسان گویند.

پیشینه

تقسیم مال به منقول و غیرمنقول، حصری بوده؛ و در قانون مدنی اتیوپی، به حصری بودن اقسام مال، تصریح قرار شده‌است.

در حقوق فرانسه، مال غیرمنقول، به دو دسته «غیرمنقول ذاتی» و «غیرمنقول بر اثر عمل انسان» تقسیم شده‌است.

ماده ۸۲ قانون مدنی مصر، اموالی را، که حمل و نقل آنها، با خسارت توأم بوده؛ غیرمنقول محسوب نموده؛ و نیز اموال منقولی را، که برای بهره‌برداری یا استفاده از مال غیرمنقول، به کار می‌روند؛ غیرمنقول به‌شمار آورده‌است.

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

اموالی که بر اثر عمل انسان، غیرمنقول می‌گردند؛ باید ذاتاً منقول بوده؛ و در بنا یا ساختمان، به کار رفته؛ و جدایی آن‌ها از محل نصبشان، باعث آسیب به مال مزبور یا ساختمان گردد. الصاق مال منقول به غیرمنقول، ممکن است ارادی یا طبیعی باشد.

رویه‌های قضایی

به موجب نظریه مشورتی شماره ۶۲۹۷/۷ مورخه ۴/۷/۱۳۸۰ اداره حقوقی قوه قضاییه، امتیاز تلفن، مال منقول است؛ زیرا قابلیت انتقال از محلی به مکان دیگر را داشته؛ و با جابجایی آن، ضرری به مال یا محل وقوع آن، وارد نمی‌گردد.

به موجب نظریه مشورتی شماره ۲۹۴/۷ مورخه ۲۳/۱/۱۳۸۵ اداره حقوقی قوه قضاییه، امتیاز تلفن، مال منقول است؛ زیرا قابلیت انتقال از محلی به مکان دیگر را داشته؛ و با جابجایی آن، ضرری به مال یا محل وقوع آن، وارد نمی‌گردد.

مصادیق و نمونه‌ها

• لوله‌ها، و آینه کاری‌های داخل ساختمان، بر اثر عمل انسان، غیرمنقول شده‌اند.
• میخ منصوب در دیوار، به شرطی غیرمنقول است که جدایی آن، باعث خرابی محل آن گردد.
• آینه ای که روی طاقچه قرار داشته، یا تلفن، کنتور برق، یا پرده‌هایی که به دیوار، نصب گردیده؛ و جدایی آنان از دیوار، موجب ورود ضرر به خود مال، یا خرابی محل نصب آنان نگردد؛ منقول هستند.