بررسی آثار حقوقی مترتب بر تمایز صلاحیت در حقوق عمومی و اهلیت در حقوق خصوصی

بررسی آثار حقوقی مترتب بر تمایز صلاحیت در حقوق عمومی و اهلیت در حقوق خصوصی نام مقاله ای از محمد مظهری و سمیه مرندی است که در شماره سیزدهم (فروردین ۱۳۹۷) دوفصلنامه علمی دانش حقوق مدنی منتشر شده است.

چکیده

دو قاعده مهم و بسیار حائز اهمیت در حقوق، مفهوم «اهلیت» در حقوق خصوصی و «صلاحیت» در حقوق عمومی است. این دو گرچه در نگاه اول بسیار به یکدیگر شباهت دارند، اما با بررسی بیشتر می‌توان به تفاوت‌های عمده‌ای که میان این دو وجود دارد، پی برد؛ بنابراین به‌تبع این تفاوت‌ها، آثار حقوقی خاصی نیز از این دو نشأت می‌گیرد که بر هر یک از این دو مفهوم، مترتب می‌باشد. از جمله این آثار می‌توان به تفاوت در نظارت اشاره داشت. هدف اساسی از نظارت در حقوق عمومی، جلوگیری از فساد و کنترل کیفیت انجام وظایف و صلاحیت‌های محوله به مقامات عمومی است؛ اما نظارت بر اهلیت در حقوق خصوصی، اهمیتی مانند نظارت بر صلاحیت در حقوق عمومی را ندارد. اثر حقوقی دیگری که بر این دو مفهوم حاکم است، تفاوت در مرجع دادرسی رسیدگی به دعاوی مربوط به اهلیت در حقوق خصوصی که به‌وسیلة دادگاه‌های دادگستری صورت می‌گیرد و صلاحیت در حقوق عمومی که بسته به نوع و ماهیت دعوی به لحاظ اساسی بودن، اداری بودن مرجع رسیدگی بدان نیز متفاوت خواهد بود. ازاین‌رو در نوشتار حاضر به‌دنبال بررسی مسائل مطرح‌شده با دیدی تحلیلی هستیم.

کلیدواژه ها

• آثار حقوقی
• اهلیت
• حقوق خصوصی
• حقوق عمومی

• صلاحیت

مواد مرتبط

• ماده ۹۵۶ قانون مدنی
• ماده ۹۵۸ قانون مدنی
• اصل ۱۲۷ قانون اساسی
• ماده ۱۲۰۷ قانون مدنی
• ماده ۱۲۰۸ قانون مدنی
• ماده ۱۲۱۸ قانون مدنی
• ماده ۱۲۳۶ قانون مدنی
• اصل ۸۹ قانون اساسی
• اصل ۱۱۰ قانون اساسی
• اصل ۱۷۳ قانون اساسی
• ماده ۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری