مسئولیت مدنی پلیس

مسئولیت مدنی پلیس نام مقاله ای از بختیار عباسلو بوده که در دوره اول شماره دوم( اسفند 1386) فصلنامه تحقیقات حقوقی بین المللی منتشر شده است.

چکیده

پلیس، ممکن است در اجرای مأموریت های خود از طریق انجام فعل که گاهی توأم با خطا و گاهی بدون خطا است یا ترک وظایفی که برعهده دارد به عنوان ترک فعل ، موجب خساراتی به اشخاص اعم از متهمین ، مجرمین و یا اشخاص بی گناه دیگر شود .با توجه به این که پلیس وظایف متعدد و متنوعی بر عهده دارد ؛ بنابراین مسئولیت مدنی نامبرده نیز نسبت به سایر مشاغل از تنوع بیشتری برخوردار است . بنابراین لازم است در این موارد، مبانی قانونی و شرایط مسئولیت مدنی یا عدم مسئولیت نامبرده، مورد بررسی قرار گیرد. به این منظور ضمن تبیین مبانی مسئولیت مدنی پلیس، به منظور کاربردی نمودن موضوع مورد بحث در هر مورد، مصادیق وقایع زیان باری که پلیس در به وجود آوردن آن نقش دارد، از نظر حقوقی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. این مقاله مشتمل بر سه مبحث ، ابتدا ، مسئولیت ناشی از فعل که خود بر دو نوع است ، فعل زیان باری که توأم با تقصیر است و فعل زیان باری که بدون تقصیر است از قبیل؛ شکنجه متهمین ،اجرای احکام و دستورات قضایی ،تعقیب و گریز،متوقف نمودن وسایل نقلیه در محل غیر مجاز و فعل زیان باری که بدون تقصیر موجب خسارت می گردد مانند حوادث رانندگی و حوادث ناشی از تیر اندازی که هر چند ناشی از فعل پلیس هستند، ولی پلیس در ارتکاب آن تقصیری ندارد. مبحث دوم تحت عنوان، مسئولیت مدنی ناشی از ترک فعل که شامل مبنای قانونی مسئولیت مدنی پلیس ناشی از ترک فعل و موارد مسئولیت ناشی از ترک فعل پلیس می باشد که مشتمل بر موارد متعدد از جمله؛ عدم حمایت و مساعدت پلیس از اشخاص در موارد لازم ، متوقف ننمودن رانندگان فاقد صلاحیت ؛عدم نظارت و کنترل بازداشت شدگان و در مبحث سوم ، موارد معافیت پلیس از مسئولیت مدنی که طی دو گفتار، ابتدا مواردی که قطع رابطه سببیت موجب رفع مسئولیت می شود که شامل قاعده تحذیر، اضطرار و پذیرش خطر توسط زیان دیده است .گفتار دوم، مواردی که کیفیت عمل زیان بار موجب معافیت می شود که شامل اعمال حاکمیت، اجرای دستورات قضایی اشتباه یا نادرست و دفاع مشروع می گردد .ضمناً در اغلب موارد فوق با مطالعه تطبیقی ، راه حلهای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفته و راه حل مناسب انتخاب شده است.