۳٬۳۴۱
ویرایش
←دانشگاه ها
| خط ۲: | خط ۲: | ||
== تعریف == | == تعریف == | ||
یکی از موضوعات مورد مطالعه در [[حقوق پزشکی]]، تخلفات پزشکی و مجازات های حاکم بر آن است. [[جرم|جرایم]] و | یکی از موضوعات مورد مطالعه در [[حقوق پزشکی]]، تخلفات پزشکی و مجازات های حاکم بر آن است. [[جرم|جرایم]] و تخلفات پزشکی از جمله مباحثی است که لازمه احراز آن برای محاکم دادگستری و هیات های بدو، تجدید نظر و عالی انتظامی نظام پزشکی، اظهار نظر کارشناسی است. اظهار نظر کارشناسی هم از وظایف و اختیارات [[سازمان نظام پزشکی]] است و هم سازمان [[پزشکی قانونی]]. | ||
== حقوق پزشکی و پزشکی قانونی == | == حقوق پزشکی و پزشکی قانونی == | ||
حقوق پزشکی بر خلاف پزشکی قانونی که یکی از رشته های پزشکی است و در خدمت جامعه حقوقی و دستگاه قضایی قرار می گیرد، یکی از رشته های حقوقی است که در خدمت دستگاه عدالت و جامعه پزشکی است. در واقع حقوق پزشکی و پزشکی قانونی نقطه تلافی افکار و اندیشه های حقوقدانان و پزشکانی است که در جستجوی نظم و سامانی برای حل و فصل مسائل و مشکلات پزشکی اند و یا در صدد رفع مسائل و مشکلات پزشکی که دستگاه قضایی با آنها دست به گریبان است و این دو وجهه غالب رسالتی است که این دو رشته بر عهده دارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای پزشکی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=حقوقی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6662644|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=عباسی|چاپ=-}}</ref> | حقوق پزشکی بر خلاف پزشکی قانونی که یکی از رشته های پزشکی است و در خدمت جامعه حقوقی و دستگاه قضایی قرار می گیرد، یکی از رشته های حقوقی است که در خدمت دستگاه عدالت و جامعه پزشکی است. در واقع حقوق پزشکی و پزشکی قانونی نقطه تلافی افکار و اندیشه های [[حقوق دان|حقوقدانان]] و پزشکانی است که در جستجوی نظم و سامانی برای حل و فصل مسائل و مشکلات پزشکی اند و یا در صدد رفع مسائل و مشکلات پزشکی که دستگاه قضایی با آنها دست به گریبان است و این دو وجهه غالب رسالتی است که این دو رشته بر عهده دارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای پزشکی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=حقوقی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6662644|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=عباسی|چاپ=-}}</ref> | ||
== حقوق سلامت و حقوق پزشکی == | == حقوق سلامت و حقوق پزشکی == | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
«حقوق پزشکی» به عنوان شاخه کلاسیک حقوق سلامت در واقع مرجع و منبع حقیقی آن می‌باشد که تا به امروز به عنوان شاخه اصلی آن باقی مانده است. این شاخه، در درک و تصوری که از آن داریم نه در محتوا با، تغییر و تحولات زیادی همراه بوده است. | «حقوق پزشکی» به عنوان شاخه کلاسیک حقوق سلامت در واقع مرجع و منبع حقیقی آن می‌باشد که تا به امروز به عنوان شاخه اصلی آن باقی مانده است. این شاخه، در درک و تصوری که از آن داریم نه در محتوا با، تغییر و تحولات زیادی همراه بوده است. | ||
علاوه بر این تقسیم بندی کلی، باید گفت که به طور کلی سایر شاخه های حقوق سلامت که پس از حقوق پزشکی ظهور یافته و یا در حال ظهور می باشند را می توان به دو دسته کلی دیگر نیز تقسیم‌بندی کرد: ۱- شاخه های موضوعی از قبیل حقوق پرستاری، حقوق دامپزشکی و حقوق دارویی که شامل قوانین و مقررات مربوط به محصولات سلامت و حرفه داروسازی می باشد. ۲- شاخه ها عرضی یا افقی نظیر حقوق بیمارستانی و حقوق تامین اجتماعی با توجه به قوانین و مقررات مربوط به بازپرداخت هزینه های مراقبت سلامت. | علاوه بر این تقسیم بندی کلی، باید گفت که به طور کلی سایر شاخه های حقوق سلامت که پس از حقوق پزشکی ظهور یافته و یا در حال ظهور می باشند را می توان به دو دسته کلی دیگر نیز تقسیم‌بندی کرد: ۱- شاخه های موضوعی از قبیل حقوق پرستاری، حقوق دامپزشکی و حقوق دارویی که شامل قوانین و مقررات مربوط به محصولات سلامت و حرفه داروسازی می باشد. ۲- شاخه ها عرضی یا افقی نظیر حقوق بیمارستانی و حقوق [[تامین اجتماعی]] با توجه به قوانین و مقررات مربوط به بازپرداخت هزینه های مراقبت سلامت. | ||
امروزه، حقوق سلامت به عنوان شاخه‌ای مستقل در حقوق محسوب می‌گردد. این حوزه خود نیز به شاخه های پیچیده ای تقسیم می گردد که ما می توانیم دو مجموعه را معرفی نماییم: مجموعه ای سنتی، که از طریق حقوق پزشکی خود را به نمایش می گذارد و مجموعه ای دیگر که سایر سیاست های در حال پیدایش را با هم یکجا جمع می کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوق سلامت|ترجمه=|جلد=|سال=1395|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6662796|صفحه=|نام۱=شهریار|نام خانوادگی۱=اسلامی تبار|چاپ=1}}</ref> | امروزه، حقوق سلامت به عنوان شاخه‌ای مستقل در حقوق محسوب می‌گردد. این حوزه خود نیز به شاخه های پیچیده ای تقسیم می گردد که ما می توانیم دو مجموعه را معرفی نماییم: مجموعه ای سنتی، که از طریق حقوق پزشکی خود را به نمایش می گذارد و مجموعه ای دیگر که سایر سیاست های در حال پیدایش را با هم یکجا جمع می کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوق سلامت|ترجمه=|جلد=|سال=1395|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6662796|صفحه=|نام۱=شهریار|نام خانوادگی۱=اسلامی تبار|چاپ=1}}</ref> | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
پزشکی و حقوق از همان روز‌های پیداش تمدن بشری با هم پیوند خورده اند و این پیوند احتمالا حاصل ضرورت حمایت از جامعه در برابر اطباء قلابی بوده است. اسناد و شواهد کتبی به دست آمده از تمدن های سومر، بابل، هند، مصر، چین و ... بیانگر چالش های قانونی و مسائل پزشکی می باشند. شواهد و مدارک مربوط به رابطه پزشکی و حقوق را می توان در نظام های حقوقی اولیه ای نظیر دو تمدن زیر یافت: | پزشکی و حقوق از همان روز‌های پیداش تمدن بشری با هم پیوند خورده اند و این پیوند احتمالا حاصل ضرورت حمایت از جامعه در برابر اطباء قلابی بوده است. [[اسناد]] و شواهد کتبی به دست آمده از تمدن های سومر، بابل، هند، مصر، چین و ... بیانگر چالش های قانونی و مسائل پزشکی می باشند. شواهد و مدارک مربوط به رابطه پزشکی و حقوق را می توان در [[نظام های حقوقی]] اولیه ای نظیر دو تمدن زیر یافت: | ||
مجموعه قوانین حمورابی (که حدود 1000 تا 2000 قبل از میلاد توسط بابلی ها تدوین و تصویب شد) به عنوان قدیمی ترین مجموعه قوانین مدون جهان که توسط پادشاه بابل نوشته شده و به علت پیش بینی مجازات اطباء در قبال اقدامات نادرست درمانی، در نظر گرفتن مجازات های مدنی و کیفری و تبیین سهل انگاری و قصور کیفری مشهور است. | مجموعه [[قوانین]] حمورابی (که حدود 1000 تا 2000 قبل از میلاد توسط بابلی ها تدوین و تصویب شد) به عنوان قدیمی ترین مجموعه قوانین مدون جهان که توسط پادشاه بابل نوشته شده و به علت پیش بینی [[مجازات]] اطباء در قبال اقدامات نادرست درمانی، در نظر گرفتن مجازات های مدنی و کیفری و تبیین سهل انگاری و قصور کیفری مشهور است. | ||
مجموعه قوانین هاتیتی ( 1400 قبل از میلاد) که شامل یک فهرست طولانی از جبران خسارت در قبال سهل انگار و خطای پزشکی می باشد. با تغییر و تحول در تمدن و روند پیشرفت آن، حقوق پزشکی به عنوان شاخه ای جدا از پزشکی با کم و کاستی هایش ظهور یافت، تا این که به تدریج به شکل امروزی درآمد. | مجموعه قوانین هاتیتی ( 1400 قبل از میلاد) که شامل یک فهرست طولانی از [[جبران خسارت]] در قبال سهل انگار و خطای پزشکی می باشد. با تغییر و تحول در تمدن و روند پیشرفت آن، حقوق پزشکی به عنوان شاخه ای جدا از پزشکی با کم و کاستی هایش ظهور یافت، تا این که به تدریج به شکل امروزی درآمد. | ||
حقوق پزشکی به عنوان شاخه ای مستقل در مجموعه گسترده حقوق (که در دهه های 50 و 60 قرن بیستم میلادی شروع به رشد کرد) هنوز دوران طفولیت خود را سپری می کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوق سلامت|ترجمه=|جلد=|سال=1395|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6662680|صفحه=|نام۱=شهریار|نام خانوادگی۱=اسلامی تبار|چاپ=1}}</ref> | حقوق پزشکی به عنوان شاخه ای مستقل در مجموعه گسترده حقوق (که در دهه های 50 و 60 قرن بیستم میلادی شروع به رشد کرد) هنوز دوران طفولیت خود را سپری می کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوق سلامت|ترجمه=|جلد=|سال=1395|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6662680|صفحه=|نام۱=شهریار|نام خانوادگی۱=اسلامی تبار|چاپ=1}}</ref> | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
== هدف == | == هدف == | ||
هدف از تعریف و راه اندازی این رشته، آشنا کردن دانش آموختگان با حقوق بیماران، حقوق و تعهدات پزشکان و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی مرتبط با درمان، بهداشت و سلامت است. دانش آموخته رشته حقوق پزشکی در پایان دوره، می تواند به تبیین رابطه حقوقی میان بیمار و پزشک یا نهاد درمانگر دست بزند، از حقوق شهروندی مرتبط با سلامت آگاه باشد، نقش، جایگاه و تکالیف حاکمیت در قبال بهداشت و درمان را دریابد و نسبت به مسائل نوظهور پزشکی با | هدف از تعریف و راه اندازی این رشته، آشنا کردن دانش آموختگان با حقوق بیماران، حقوق و [[تعهدات]] پزشکان و سایر [[شخص حقیقی|اشخاص حقیقی]] و [[شخص حقوقی|حقوقی]] مرتبط با درمان، بهداشت و سلامت است. دانش آموخته رشته حقوق پزشکی در پایان دوره، می تواند به تبیین رابطه حقوقی میان بیمار و پزشک یا نهاد درمانگر دست بزند، از [[حقوق شهروندی]] مرتبط با سلامت آگاه باشد، نقش، جایگاه و تکالیف حاکمیت در قبال بهداشت و درمان را دریابد و نسبت به مسائل نوظهور پزشکی با در نظر گرفتن حقوق و [[آزادی]] های شهروندی موضع صحیح حقوقی اتخاذ کند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=درباره ی گروه حقوق پزشکی|نشانی=http://pvtl.hs.usc.ac.ir/news/61599a434cb184580f8b4567/staticpage|وبگاه=pvtl.hs.usc.ac.ir|تاریخ=2021-10-03|بازبینی=2023-12-30|کد زبان=en|نام خانوادگی=SaMa}}</ref> | ||
== ضرورت و اهمیت رشته == | == ضرورت و اهمیت رشته == | ||
با توجه به پیشرفت تصاعدی دانش پزشکی و پررنگ تر شدن هرچه بیشتر نقش و جایگاه آن در زندگی روزمره شهروندان، ضرورت دارد به طور خاص و در قالب یک رشته مستقل مقطع کارشناسی ارشد حقوق به مطالعه و تبیین حقوقی روابط ناشی از درمان، حقوق وابسته به سلامت اشخاص، جایگاه و نقش اشخاص حقوقی عمومی در برخورداری شهروندان از سلامت و موقعیت های خاص حقوقی مانند سلامت جامعه | با توجه به پیشرفت تصاعدی دانش پزشکی و پررنگ تر شدن هرچه بیشتر نقش و جایگاه آن در زندگی روزمره شهروندان، ضرورت دارد به طور خاص و در قالب یک رشته مستقل مقطع کارشناسی ارشد حقوق به مطالعه و تبیین حقوقی روابط ناشی از درمان، حقوق وابسته به سلامت اشخاص، جایگاه و نقش اشخاص حقوقی عمومی در برخورداری شهروندان از سلامت و موقعیت های خاص حقوقی مانند سلامت جامعه [[کارگر]]<nowiki/>ی، سالمندان، معلولان و بیماران خاص پرداخته شود. هم چنین به واسطه توسعه شتابان فن آوری پزشکی پاسخ به سوالات مبتلابهی که تا کنون سابقه ای نداشته اند (هم چون روش های پزشکی درمان ناباروری و شبیه سازی) وظیفه حقوق پزشکی است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=درباره ی گروه حقوق پزشکی|نشانی=http://pvtl.hs.usc.ac.ir/news/61599a434cb184580f8b4567/staticpage|وبگاه=pvtl.hs.usc.ac.ir|تاریخ=2021-10-03|بازبینی=2023-12-30|کد زبان=en|نام خانوادگی=SaMa}}</ref> | ||
== نقش و توانایی فارغ التحصیلان == | == نقش و توانایی فارغ التحصیلان == | ||
دانش آموختگان این رشته می توانند به عنوان مشاور حقوقی بیماران، پزشکان و نهادهای خصوصی و دولتی مرتبط با بهداشت و درمان مشغول به کار شوند. هم چنین از دانش | دانش آموختگان این رشته می توانند به عنوان [[مشاور حقوقی]] بیماران، پزشکان و نهادهای خصوصی و دولتی مرتبط با بهداشت و درمان مشغول به کار شوند. هم چنین از دانش فارغ التحصیلان حقوق پزشکی می توان در [[سیاست گذاری]] های عمومی حوزه بهداشت و درمان، تدوین [[لایحه|لوایح]] مرتبط و [[آیین نامه]] های مورد نیاز استفاده کرد. با توجه به گسترش علاقه مندی و توجه به این رشته در جامعه ما، در آینده نزدیک دانش آموختگان رشته حقوق پزشکی می توانند در دانشگاه های معتبر کشور به تدریس دروس مختلف مرتبط با حقوق پزشکی و نیز تأسیس و راه اندازی این رشته در سایر دانشگاه ها مشغول شوند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=درباره ی گروه حقوق پزشکی|نشانی=http://pvtl.hs.usc.ac.ir/news/61599a434cb184580f8b4567/staticpage|وبگاه=pvtl.hs.usc.ac.ir|تاریخ=2021-10-03|بازبینی=2023-12-30|کد زبان=en|نام خانوادگی=SaMa}}</ref> | ||
== دانشگاه ها == | == دانشگاه ها == | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
# دانشگاه تهران | # دانشگاه تهران | ||
# دانشگاه غیر انتفاعی علم و فرهنگ تهران | # دانشگاه غیر انتفاعی علم و فرهنگ تهران<ref>[https://www8.sanjesh.org/download/1402/arshad/NOTECSArshad1402_V1.pdf راهنمای انتخاب رشته آزمون ورودی کارشناسی ارشد ناپیوسته]، سازمان سنجش آموزش کشور</ref> | ||
== قوانین و مقررات پر کاربرد == | == قوانین و مقررات پر کاربرد == | ||