ماده ۲۲۵ قانون مجازات اسلامی

حد زنا برای زانی محصن و زانیه محصنه رجم است. در صورت عدم امکان اجرای رجم با پیشنهاد دادگاه صادرکننده حکم قطعی و موافقت رییس قوه قضاییه چنانچه جرم با بینه ثابت شده باشد، موجب اعدام زانی محصن و زانیه محصنه است و در غیر این صورت موجب صد ضربه شلاق برای هریک می باشد.

توضیح واژگان

احصان در زن شوهر دار با یکبار نزدیکی شوهر با او از قبل تحقق میابد.در این صورت اگر زن زنا کند،حد رجم بر او جاری میشود.

منظور از رجم سنگسار کردن است .

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در ابتدا باید دانست در ثبوت حد رجم زناکار،اعم از مرد و زن احصان شرط است.حکم این ماده یکی از احکام اجماعی و مسلم فقه است. اما حکم قسمت دوم این ماده سابقه ای در شرع ندارد و تبدیل مجازات بر مبنای دلیل عقلی صورت گرفته است.در واقع کیفر رجم گرچه در قرآن به سکوت برگزار شده است اما در شرایط کنونی با توجه به نظر برخی از فقهای عظام ممکن است موجب وهن جامعه اسلامی گردد،پس تبدیل مجازات در این ماده مورد اشاره قرار گرفته است.در این باره گفتنی است به اعتقاد همه فقها سنگسار مجازاتی است که قبل از اسلام وجود داشته و اسلام آن را امضا کرده است اما برخی از فقها آن را مجازات شرعی نمیدانند.

سوابق فقهی

فقها در مورد زنای محصنه میان مجرم جوان و پیر تفکیک کرده اند و برای مجرم پیر علاوه بر سنگسار حکم به تازیانه نیز کرده اند.اما در مورد مجرم جوان مجازات وی را فقط سنگسار میدانند .لکن مشهور تفاوتی بین پیر و جوان قائل نشده است و هر دو را مستحق دو حد دانسته است.

انتقادات

آنچه گفتنی است ظاهرا در این ماده قانونگذار در مقابل فشارهای بین المللی در خصوص مجازات رجم تلاش کرده است با استفاده از عبارت مبهم"عدم امکان اجرای رجم" به نحوی این نوع مجازات را متوقف نماید.که این عدم اجرا منوط به شرایطی شده است.مشکل در قید"در غیر این صورت" است باید دید این قید به چه معناست که در آن حالت مجازات زنای محصنه به صد ضربه شلاق تبدیل خواهد شد؟هرچند در مورد تبدیل رجم به اعدام موضوع قابل درک باشد،اما تبدیل رجم به شلاق در صورتی که جرم با غیر بینه به اثبات رسیده باشد،قطعا موضوع غیر قابل درکی است.