ماده ۶۷۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

جنایتی که موجب زوال عقل یا کم ‌‌شدن آن شود هر چند عمدی باشد حسب مورد، موجب دیه یا ارش است و مرتکب قصاص نمی‌ شود.

توضیح واژگان

در خصوص نقصان عقل نیز آن را کم شدن عقل یا ابتلا به بیماری های روانی یا دماغی دانسته اند، برخی زوال عقل و جنون را به دلیل تضاد میان عقل و جنون، مترادف دانسته اند.3341508

پیشینه

سابقاً ماده 445 قانون مجازات اسلامی (1370)، در این خصوص وضع شده بود.806924

نکات توضیحی تفسیری دکترین

ناممکن بودن اجرای قصاص را در سه امر دانسته اند:

1-اتفاقی بودن زوال عقل به نحوی که غالبا ناشی از جنایت به عضوی خاص یا شکلی خاص نیست.

2-احتمال اعمال تعزیر در صورت وقوع آن از طریق جنایت بر عضوی خاص.713196

3- در معرض تلف قرار گرفتن نفس در صورت قصاص عقل713208 ولو از طریق خوراندن دارویی جنون آور.671444

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

فقهای متقدم بر این باورند بودند که علت عدم قصاص عقل، نامشخص بودن محل قرارگیری آن (مغز یا قلب) می باشد،713204 اما امروزه با وجود مشخص شدن محل عقل، اما اعتقاد بر این است که قصاص موجب در معرض تلف قرار گرفتن نفس نیز می شود، لذا نمی توان آن را ثابت دانست.837276