ماده ۲ قانون تامین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴

ماده ۲ قانون تامین اجتماعی:

تعاریف:

۱ـ بیمه شده شخصی است که رأساً مشمول مقررات تأمین اجتماعی بوده و با پرداخت مبالغی به عنوان حق بیمه حق استفاده از مزایای مقرر در این قانون را دارد.

۲ـ خانواده بیمه شده شخص یا اشخاصی هستند که به تبع بیمه شده از مزایای موضوع این قانون استفاده می‌کنند.

۳ـ کارگاه محلی است که بیمه شده بدستور کارفرما یا نماینده او در آنجا کار می‌کند.

۴ـ کارفرما شخص حقیقی یا حقوقی است که بیمه شده به دستور یا به حساب او کار می‌کند. کلیه کسانیکه به عنوان مدیر یا مسئول عهده‌دار اداره کارگاه هستند نماینده کارفرما محسوب می‌شوند و کارفرما مسئول انجام کلیه تعهداتی است که نمایندگان مزبور در قبال بیمه شده به عهده می‌گیرند.

۵ـ مزد یا حقوق یا کارمزد در این قانون شامل هر گونه وجوه و مزایای نقدی یا غیرنقدی مستمر است که در مقابل کار به بیمه شده داده می‌شود.

۶ـ حق بیمه عبارت از وجوهی است که به حکم این قانون و برای استفاده از مزایای موضوع آن به سازمان پرداخت می‌گردد.

۷ـ بیماری، وضع غیرعادی جسمی یا روحی است که انجام خدمات درمانی را ایجاب می‌کند یا موجب عدم توانائی موقت اشتغال به کار می‌شود یا اینکه موجب هر دو در آن واحد می‌گردد.

۸ـ حادثه از لحاظ این قانون اتفاقی پیش‌بینی نشده که تحت تأثیر عامل یا عوامل خارجی در اثر عمل یا اتفاق ناگهانی رخ می‌دهد و موجب صدماتی بر جسم یا روان بیمه شده می‌گردد.

۹ـ غرامت دستمزد به وجوهی اطلاق می‌شود که در ایام بارداری بیماری و عدم توانائی موقت، اشتغال بکار و عدم دریافت مزد یا حقوق به حکم این قانون بجای مزد یا حقوق به بیمه شده پرداخت می‌شود.

۱۰ـ وسائل کمکی پزشکی (پروتزواتز) وسائلی هستند که به منظور اعاده سلامت یا برای جبران نقص جسمانی یا تقویت یکی از حواس بکار می‌روند.

۱۱ـ کمک ازدواج مبلغی است که طبق شرایط خاصی برای جبران هزینه‌های ناشی از ازدواج به بیمه شده پرداخت می‌گردد.

۱۲ـ کمک عائله مندی مبلغی است که طبق شرایط خاص در مقابل عائله مندی توسط کارفرما به بیمه شده پرداخت می‌شود.

۱۳ـ از کار افتادگی کلی عبارتست از کاهش قدرت کار بیمه شده به نحوی که نتواند با اشتغال بکار سابق یا کار دیگری بیش از یک سوم از درآمد قبلی خود را بدست آورد.

۱۴ـ از کار افتادگی جزئی عبارتست از کاهش قدرت کار بیمه شده به نحوی که با اشتغال بکار سابق یا کار دیگر فقط قسمتی از درآمد خود را بدست آورد.

۱۵ـ بازنشستگی عبارتست از عدم اشتغال بیمه شده بکار بسبب رسیدن به سن بازنشستگی مقرر در این قانون.

۱۶ـ مستمری عبارت از وجهی است که طبق شرایط مقرر در این قانون به منظور جبران قطع تمام یا قسمتی از درآمد به بیمه شده و در صورت فوت او برای تأمین معیشت بازماندگان وی به آنان پرداخت می‌شود.

۱۷ـ غرامت مقطوع نقص عضو مبلغی است که به‌طور یکجا برای جبران نقص عضو یا جبران تقلیل درآمد بیمه شده به شخص او داده می‌شود.

۱۸ـ کمک کفن و دفن مبلغ مقطوعی است که به منظور تأمین هزینه‌های مربوط به کفن و دفن بیمه شده در مواردی که خانواده او این امر را به عهده می‌گیرند پرداخت می‌گردد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

از نظر حقوقی سه اثر بر بازنشسته شدن بیمه شده مترتب است. اثر اول عدم اشتعال بیمه شده اثر دوم استحقاق و دریافت حق سنوات بیمه شدگان اجباری و اثر سوم استحقاق و دریافت مستمری بازنشستگی و سایر مزایا

رویه‌های قضایی

• نظریه شماره 7/1400/276 مورخ 1400/03/31 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره منع قانونی پرداخت حق بیمه به کارگر توسط کارفرما
• رای شعبه دیوان عدالت اداری درباره تکلیف سازمان تأمین اجتماعی به بیمه نمودن مشمولان مقررات تأمین اجتماعی(شماره دادنامه۹۲۰۹۹۷۰۹۰۱۵۰۰۴۹۰)
• نظریه شماره 7/9/1929 مورخ 1399/07/16 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اجرای آرای مربوط به پرداخت حق بیمه کارگران
• نظریه شماره 7/98/642 مورخ 1399/01/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم امکان توقیف اموال مدیران از سوی طلبکاران شرکت در فرض انحلال شرکت

نکات توضیحی

توصیف مخاطره اجتماعی سالمندی از آنچه به ذهن خطور می‌کند دشوارتر است. این مخاطره به این فرض استوار است که کار کردن فردی با سن مشخص به منظور امرار معاش بیش از این ممکن یا مناسب نباشد. بر این اساس تأمین اجتماعی اقدام به ارائه جایگزین درآمدی برای این افراد می‌کند. تامین جبران و مقابله با خطر سالمندی بر دو نظریه استوار است: نخست لزوم جبران آسیب‌های ناشی از فقدان توانایی جسمی فرد و دوم پاداش فعالیت سالهایی که فرد کار می‌کرده‌است. ناگفته نماند میزان سالهای کاری افراد براس دریافت مزایای سالمندی بنا بر شرایط خاص متغیر است. با این توضیح که برای شاغلان در مناطق بد آب و هوا و کارگران کارهای سخت و زیان آور مطابق قانون کمتر از سایرین است.