دیه نخاع
نخاع، بخشی از دستگاه عصبی مرکزی است که دو سوم قسمت بالایی مجرای عصبی ستون مهره ای را در بر می گیرد.713144
پیشینه
در گذشته ماده 433 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)، در خصوص دیه نخاع وضع شده بود.806868
در قانون
در حال حاضر این حکم در ماده 648 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 پیش بینی شده و به موجب آن، برای قطع نخاع، دیه کامل تعیین شده است.
با توجه به لزوم اخذ دیه کامل برای اعضاء واحد بدن، در این خصوص نیز به دلیل واحد بودن نخاع در بدن، باید قائل به اخذ دیه کامل بود،713148 همچنین دیه قطع بخشی از نخاع به نسبت مساحتی که قطع شده است، تعیین می گردد.671348
در فقه
برخی از فقها معتقدند نمی توان در خصوص دیه نخاع، به ذکری در کتب فقهی دست یافت،837000 اما گروهی از فقها معتقدند که با توجه به واحد بودن عضو نخاع در بدن و همچنین به استناد حدیث عام موجود در این خصوص836984 و نیز به دلیل فقدان قوام بدن در صورت از بین رفتن نخاع،2175164 دیه قطع نخاع برابر با دیه کامل بوده و فقها نیز در این خصوص اجماع دارند.836992
در رویه قضایی
به موجب نظریه مشورتی 7/1634-71/3/11، برای قطع قسمتی از نخاع، باید به نسبت مقدار قطع شده دیه تعیین کرد، قطع نخاع از عرض نیز دیه کامل را به همراه دارد، همچنین برای فلج جزئی نخاع، ارش تعیین میگردد.713152
عدم تداخل دیات در دیه نخاع
در قانون
به این حکم در ماده 649 قانون مجازات اسلامی، تصریح شده است و مطابق آن، در صورتی که قطع نخاع موجب عیب عضوی دیگر شود، حسب مورد دیه یا ارش آن عضو بر دیه نخاع افزوده می شود.
ماده فوق از جمله مصادیق عدم تداخل دیات می باشد،1936716عده ای معتقدند این ماده، منطبق بر قاعده کلی تعدد دیه است که منجر به رفع سردرگمی قضات در تعیین دیه می شود،713156 لذا اگر در اثر قطع نخاع، عضوی دیگر معیوب شود، در فرض معین بودن دیه آن عیب، باید علاوه بر دیه نخاع، دیه آن عضو، و در فرض عدم تعیین دیه برای آن عضو، باید ارش به همراه دیه نخاع اخذ شود.1426024همچنین بر اساس ماده فوق، اگر به موجب قطع نخاع، دست نیز فلج شود، باید دیه هر یک به طور جداگانه پرداخته شود.713160
در فقه
برخی از فقها بیان داشته اند که اگر در اثر قطع نخاع عضوی دیگر معیوب شود، در فرض معین بودن دیه آن عضو باید علاوه بر دیه نخاع، دیه عضو معیوب نیز اخذ شود، در غیر این صورت باید علاوه بر دیه نخاع، ارش نیز دریافت گردد.4180976
در رویه قضایی
بر اساس نظریه مشورتی 7/1257-71/6/3، در فرض فلج شدن به دلیل قطع نخاع، باید دو سوم دیه فلج شدن نیز علاوه بر دیه قطع نخاع داده شود.671356