ماده 338 قانون امور حسبی
ماده ۳۳۸ قانون امور حسبی: هرگاه تبعه خارجه در ایران یا در خارجه فوت شود و در ایران دارای مالی باشد دادرس دادگاه بخش محلی که مال متوفی در آنجا واقع است به درخواست هر ذینفع یا به درخواست کنسول دولت متبوع متوفی به حفظ و تصفیه امر ترکه اقدام می‌نماید و در صورتی که متوفی وارث یا قائم مقام در ایران نداشته باشد بدون درخواست هم دادرس پس از اطلاع اقدام به حفظ و تصفیه ترکه می‌نماید.
توضیح واژگان
درخواست: به معنای خواهش، مطالبه، تقاضا، هم در امور کیفری وجود دارد و هم در امور مدنی، هرچند درخواست در امور مدنی مصادیق بیشتر و کاربرد فراوان‌تری دارد. مفهوم درخواست با دادخواست ارتباط زیادی دارد و تمییز آن‌ها از اهمیت فراوانی برخوردار است، چرا که در مورد درخواست لزومی ندارد که تشریفات خاص دادخواست رعایت گردد.[۱]
تصفیه ترکه: مقصود، تعیین دیون و حقوق بر عهده متوفی و پرداخت آن‌ها و خارج کردن مورد وصیت از ماترک است.[۲]
وارث: به کسی می‌گویند که درصورت برخورداری از شرایط ارث و مبری بودن از موانع ارث بری، ترکه میت به او انتقال می‌یابد.[۳]
نکات تفسیری دکترین
ماده ۳۳۸ قانون امور حسبی در مورد متوفی تبعه خارج است که در ایران اقامت یا سکنی داشته‌است؛ لذا چنانچه مسافر موقتاً در ایران باشد، مانند سیاح یا تاجر به دستور ماده ۳۵۷ قانون امور حسبی اشیاء متعلق به او فوراً به کنسول دولت متبوع او تسلیم می‌شود.[۴]
نکات توضیحی
تبعه خارجی که در ایران یا در خارجه فوت شود به صرف این که در ایران دارای مال می‌باشد، دادگاه محلی که مال متوفی در آنجا واقع است به درخواست هر ذی‌نفعی اعم از وراث یا وصی یا موصی له یا به درخواست کنسول دولت متبوع متوفی به حفظ و اداره تصفیه ترکه متوفی اقدام می‌نماید. در صورتی که متوفی در ایران وارث یا قایم مقامی نداشته باشد دادگاه صلاحیت دار نامبرده از بابت رسیدگی به امور حسبی نسبت به حفظ و تصفیه ترکه اقدام خواهد نمود. در ماده ۵ تبصره الف کنوانسیون روابط کنسولی مصوب ۱۹۶۳ وین نخستین وظیفه کنسولی حفظ منافع دولت فرستنده ذکر شده‌است و یکی از موارد حفاظت منافع، وضع اتباعی است که ساکن یا قیم محل هستند و دارای اموالی می‌باشند و فوت می‌شوند در این مورد دولت پذیرنده مکلف است فوراً موضوع را به اطلاع کنسول برساند و کنسول یا نماینده او نسبت به تهیه فهرست اموال و اثاثیه و مهر و موم کردن محل اقامت به منظور حفظ اموال متوفی و حفظ حقوق وراث اقدام می‌نماید.[۵]
نکات توصیفی هوش مصنوعی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- اقدام دادرس دادگاه بخش محل وقوع مال متوفی برای حفظ و تصفیه امر ترکه.
- درخواست حفظ و تصفیه ترکه می‌تواند از سوی هر ذینفع یا کنسول دولت متبوع متوفی باشد.
- اگر متوفی وارث یا قائم‌مقام در ایران نداشته باشد، دادرس پس از اطلاع جهت حفظ و تصفیه ترکه اقدام می‌کند.
- این ماده مربوط به فوت تبعه خارجی است که در ایران دارای مال باشد.
- امکان اقدام دادرس بدون درخواست در صورت نبود وارث یا قائم‌مقام در ایران.
منابع
- ↑ عباس کریمی. آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1549664
- ↑ ماده 260 قانون امور حسبی
- ↑ حمید مسجدسرایی. ترمینولوژی فقه اصطلاح‌شناسی فقه امامیه. چاپ 1. پیک کوثر، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4252640
- ↑ سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات). چاپ 13. اسلامیه، 1376. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 16352
- ↑ محمدمجتبی رودیجانی. قانون امور حسبی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. کتاب آوا، 1397. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6650408