ماده 19 قانون تجارت الکترونیکی

ماده 19 قانون تجارت الکترونیکی: «‌داده‌پیام»ی که براساس یکی از شروط زیر ارسال می‌شود مخاطب حق‌ دارد آن را ارسال شده محسوب کرده، و مطابق چنین فرضی (‌ارسال شده) عمل نماید:

‌الف - قبلاً به وسیله اصل‌ساز روشی معرفی و یا توافق شده باشد که معلوم کند

آیا«‌داده پیام» همان است که اصل‌ساز ارسال کرده است،

ب - «‌داده پیام» دریافت شده توسط مخاطب از اقدامات شخصی ناشی شده که‌رابطه‌اش با

اصل‌ ساز، یا نمایندگان وی باعث شده تا شخص مذکور به روش مورداستفاده‌اصل‌ساز

دسترسی یافته و «‌داده پیام» را به مثابه «‌داده پیام» خود بشناسد.

مواد مرتبط

• ماده ۱۹ قانون تجارت
• ماده ۲ قانون تجارت

• بند ج ماده 2 قانون تجارت الکترونیکی
• بند ب ماده 2 قانون تجارت الکترونیکی

توضیح واژگان

داده پیام: هر نمادی از واقعه، اطلاعات یا مفهوم است که با وسایل الکترونیکی، نوری یا فناوری های جدید اطلاعات تولید، ارسال، دریافت، ذخیره یا پردازش می شود. اصل ساز: منشأ اصلی «‌داده پیام» است که «‌داده پیام» به‌ وسیله او یا از طرف او تولید یا ارسال می‌شود اما شامل شخصی که در خصوص «‌داده پیام»‌به عنوان واسطه عمل می‌کند نخواهد شد.

مخاطب: شخصی است که اصل‌ساز قصد دارد وی «‌داده پیام»‌ را دریافت کند، اما شامل شخصی که در ارتباط با «‌داده پیام» به عنوان واسطه عمل می‌کند‌ نخواهد شد.

نکات توضیحی

در دو صورت مخاطب داده پیام حق دارد، داده پیام هایی که دریافت کرده است منسوب به اصل ساز دانسته و ان ها را از سوی وی ارسال شده تلقی کند و در نتیجه طبق محتوای ان ها عمل نماید:

الف) قبلا به وسیله اصل ساز روشی معرفی و یا توافق شده باشد که معلوم کند ایا داده پیام همان است که اصل ساز ارسال کرده است (بند الف ماده ۱۹ قانون تجارت الکترونیک) ممکن است اصل ساز و مخاطب در مورد روش خاصی برای انتساب داده پیام ها توافق کرده باشند در این حالت توافق مذکور معتبر و قابل استناد است و به طور کلی، هرگونه تغییر در تولید، ارسال، دریافت، ذخیره و یا پردازش داده پیام با توافق و قرارداد خاص طرفین معتبر است» (ماده 5 قانون تجارت الکترونیک)

ب) داده پیام دریافت شده توسط مخاطب از اقدامات شخصی ناشی شده که رابطه اش با اصل ساز یا نمایندگان وی باعث شده تا شخص مذکور به روش مورد استفاده اصل ساز دسترسی یافته و داده پیام را به مثابه داده پیام خود بشناسد (بند ب ماده 19 قانون تجارت الکترونیک) هنگامی که مخاطب به طور معمول و متعارف داده پیام را خطاب به خویش تلقی کند و عرفا حق با او باشد، یعنی هر کس دیگری نیز جای او بود چنین برداشتی می کرد، انگاه داده پیام را باید به اصل ساز منسوب بدانیم.

داده پیام، در شرایط زیر ارسال شده تلقی و واجد اثار و تبعات قانونی خواهد بود. این شرایط به عنوان اماره قانونی، صحت ارسال داده پیام را تایید می کنند، به عبارت دیگر در صورت انطباق با این شرایط، داده پیام ارسال شده، معتبر و قابل استناد تلقی می شود. این شرایط عبارت اند از: به روشی ارسال شود که مورد توافق طرفین است و حاکی از ارسال داده پیام توسط اصل ساز باشد؛ توسط شخص ثالثی که به روش مورد استفاده اصل ساز دسترسی دارد. ارسال شده باشد. در غیر این صورت و در مواردی که پیام از اصل ساز صادر نشده، یا اشتباها صادر شده باشد این فرض اعمال نمی گردد. یک استثنا بر این اماره قانونی وجود دارد و ان موردی است که طرفین، ترتیب اثار حقوقی بر داده پیام را، منوط به تصدیق دریافت ان کرده باشند. در چنین مواردی، عدم ارسال تصدیق از سوی مخاطب به منزله عدم ارسال داده پیام از سوی اصل ساز تلقی می گردد. حتی اگر مطابق شرایط فوق ارسال شده باشد. چنانچه در خصوص نحوه ارسال تصدیق داده پیام، بر روش خاصی توافق نشده باشد، هر نوع تدبیر مناسب از سوی مخاطب، که به نحو معقولی، اصل ساز را از دریافت داده پیام مطمئن کند، تصدیق دریافت داده پیام تلقی می گردد. این اماره های قانونی در خصوص محتوای داده پیام قابل استناد نیستند و صحت محتوای داده پیام و قابلیت استناد به ان محتوا تابع شرایطی است که در خصوص نگهداری داده پیام و ارزش اثباتی ان بیان نمودیم.

داده پیامی که بر اساس یکی از دو فرض مندرج در ماده 19 قانون تجارت الکترونیکی ارسال شده باشد منسوب به اصل ساز است و از جانب هر کدام از طرفین ایجاب و قبول ارسال شده باشد او را متعهد می کند مگر اینکه خلاف ان ثابت شود. فرض اول در موردی است که بین طرفین توافق بر ارسال با روشی شده است که داده پیام مطابق با ان روش ارسال شده است. فرض دوم موردی است که داده پیام را خود اصل ساز ارسال ننموده است ولی با روشی که بین طرفین توافق شده است توسط شخص دیگری ارسال شده است زیرا روش مورد توافق فقط در اختیار طرفین بوده است و اگر شخص دیگری به ان دسترسی داشته باشد حاکی از نمایندگی و رابطه خصوصی او با اصل ساز بوده است. ولی امکان اثبات خلاف این شرایط و یا اشتباه اصل ساز وجود دارد. در صورت اشتباه قرارداد منعقد فرض نخواهد شد.

در صورتی که داده پیام، بنا به روش مورد توافق یا معرفی شده از جانب اصل ساز ارسال شود، به موجب بند الف ماده 19 به اصل ساز منسوب می شود حتی اگر روش مذکور از نظر فنی مطمئن نباشد؛ به عنوان مثال، در صورتی که طرفین، طبق توافق خصوصی، ارسال پیام از ادرس پست الکترونیکی را دلیل بر انتساب سند به ارسال کننده بدانند، ارسال کننده نمی تواند به بهانه اینکه چنین روشی از اطمینان کافی برخوردار نیست، انتساب سند به خود را انکار کند.

نکات توصیفی هوش مصنوعی

1. حق مخاطب: در شرایط خاصی، مخاطب حق دارد که داده‌پیام را ارسال شده فرض کرده و بر اساس آن اقدام نماید.
2. روش معرفی شده یا توافق شده: اگر اصلی‌ساز روشی را معرفی کرده یا توافقی بر سر روشی صورت گرفته باشد که مشخص کند داده پیام همان است که اصلی‌ساز ارسال کرده، مخاطب می‌تواند آن را معتبر بداند.
3. شناسایی داده‌پیام: در صورتی که داده‌پیام دریافت شده ناشی از اقدام شخصی باشد که به دلیل رابطه با اصلی‌ساز یا نمایندگان او به روش استفاده شده دسترسی یافته و داده‌پیام را به عنوان پیام خودش بشناسد، مخاطب می‌تواند آن را معتبر تلقی کند.
4. تاکید بر رابطه با اصلی‌ساز: وجود رابطه بین شخصی که داده‌پیام را ارسال کرده و اصلی‌ساز یا نمایندگان او برای شناسایی و اعتبار پیام الزامی است.

مقالات مرتبط

اعتبارسنجی اسناد الکترونیک جنبه های حقوقی انتساب داده پیام در ارتباطات الکترونیک