ماده ۲۶۲ قانون مجازات اسلامی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

هر کس پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم و یا هریک از انبیاء عظام ‌الهی را دشنام دهد یا قذف کند ساب‌‌ النّبی است و به اعدام محکوم می‌ شود. تبصره ـ قذف هر یک از ائمه معصومین علیهم السلام و یا حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها یا دشنام به ایشان در حکم سبّ نبی است.

توضیح واژگان

سب در واقع اهانتی شدید است اعم از اینکه نسبت شنیعی داده شود یا اینکه فرد از الفاظ رکیک استفاده کند.بنابراین اهانت اعم از سب است.گفتنی است مقدسات اسلام در غیر مصداق ذوی العقول،موضوع سب قرار نمیگیرند و اهانت به آنها از هر درجه ای که باشد موجب تعزیر است.[۱] سب در لغت به معنای دشنام است و ساب النبی در واقع دشنام دهنده به پیامبر است.[۲]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مجازات اعدام منحصر در ساب النبی نیست بلکه سب امامان معصوم و سب فاطمه زهرا(س)و حتی سب همه انبیای الهی مشمول این حکم میباشد.[۳]هرچند گفتنی است در مورد جواز یا عدم جواز قتل کسی که به یکی از ائمه یا یکی از اقوام پیامبر و حتی حضرت فاطمه اهانت کند،اختلاف نظر وجود دارد. [۴]

مستندات فقهی

در آیه 33 سوره احزاب بر مشروعیت کشتن کسی که حضرت فاطمه را دشنام دهد یا قذف کند استناد شده است به این دلیل که این آیه بر طهارت آن حضرت دلالت میکند.[۵]

سوابق فقهی

کشتن دشنام دهنده به پیامبر بر کسی که این دشنام را میشنود واجب است در صورتی که بیم ضرر جانی،مالی یا ناموسی شدید وجود نداشته باشد.[۶] و کشتن او نیاز به اذن حاکم شرع ندارد.[۷]حتی بنابر تفسیر برخی گفته شده است کسی که مادر رسول خدا یا امامان معصوم را سب به قذف کند،مرتد است و کشته میشود.[۸] به عبارتی دیگر دشنام دادن امامان حرام است اما در اینکه نفس ناسزاگویی هرچند منشا آن عداوت یا دشمنی نباشد(مثلا به دلیل غضب باشد) هم موجب ارتداد میشود یا تنها در صورت دشمنی باعث ارتداد فرد میشود،اختلاف است.[۹]

منابع

  1. حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی). چاپ 4. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 533824
  2. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 672068
  3. حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی). چاپ 4. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 533828
  4. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3899464
  5. آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد اول). چاپ 3. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2619288
  6. سیدابوالقاسم خویی و علیرضا (ترجمه) سعید. ترجمه مبانی تکملةالمنهاج (جلد دوم). چاپ 1. خرسندی، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3694084
  7. سیدابوالقاسم خویی و علیرضا (ترجمه) سعید. ترجمه مبانی تکملةالمنهاج (جلد دوم). چاپ 1. خرسندی، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3694112
  8. آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد سوم). چاپ 1. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3556336
  9. آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد اول). چاپ 3. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2618108