ماده ۷۳۰ قانون مجازات اسلامی

ماده ۷۳۰ قانون مجازات اسلامی (اصلاحی ۱۴۰۳/۰۳/۳۰): هر کس به طور غیرمجاز محتوای در حال انتقال ارتباطات غیرعمومی در سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا امواج الکترومغناطیسی یا نوری را شنود کند، به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ۸۲/۵۰۰/۰۰۰ تا ۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۷۲۹ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۷۳۱ قانون مجازات اسلامی

پیشینه

نرخ جریمه مذکور در ماده ۷۳۰ قانون مجازات اسلامی بر اساس تصویبنامه مصوب جلسه ۱۴۰۳/۰۳/۳۰ هیات وزیران درخصوص «اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف» اصلاح گردید. سابقا جزای نقدی مندرج در این ماده از ۰۰۰ /۰۰۰ /۲۵ تا ۰۰۰ /۰۰۰ /۱۵۰ ریال بود.

نکات توضیحی

ماده ۷۳۰ قانون مجازات اسلامی در خصوص جرم انگاری شنود بدون مجوز محتوایی است که در حال انتقال ارتباطات غیر عمومی می باشد. در واقع در این ماده یک ارتباط خصوصی انتقال نیز می بایست غیرعمومی باشد.بنابراین انتقال عمومی مشمول عنوان غیر مجاز نمی گردد.واژه غیرعمومی نیز نشان از ماهیت انتقال دارد و نه ماهیت داده های در حال انتقال و به همین دلیل واژه غیرعمومی استفاده شده است که اصل در محیط سایبر ارتباطات عمومی است بنابراین درصورتی که داده های در ارتباط عمومی منتقل شوند،مشمول ماده قرار نمی گیرند.

نکات تفسیری دکترین

شنود فضای سایبر به معنای دریافت داده های درحال انتقال یا دسترسی به آنها به هرنحوی است. منظور از داده نیز در این قانون هر نمادی از واقعه اطلاعات یا مفاهیم قابل پردازش در سیستم رایانه ای یا مخابراتی است.بدیهی است که جرم مذکور در ماده ۷۳۰ قانون مجازات اسلامی صرفنظر از شغل و موقعیت مرتکب آن جرم است و در این حالت همواره مجازات به دنبال خواهد داشت.اما باید گفت این ماده در حوزه در مورد سیستم های رایانه ای و سایر موارد مصرح در آن به جرم انگاری پرداخته است و امکان نقض حریم خصوصی خارج از این حیطه توسط افراد عادی همچنان وجود دارد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی

1. شنود غیرمجاز محتوای در حال انتقال جرم محسوب می‌شود.
2. این جرم شامل ارتباطات غیرعمومی است.
3. سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی و همچنین امواج الکترومغناطیسی یا نوری مورد هدف می‌باشند.
4. مجازات شامل حبس از شش ماه تا دو سال است.
5. جزای نقدی از ۸۲/۵۰۰/۰۰۰ تا ۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال تعیین شده است.
6. امکان اعمال هر دو نوع مجازات (حبس و جریمه نقدی) وجود دارد.

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/98/1446 مورخ 1398/10/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/99/1484 مورخ 1399/12/26 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره نصب دستگاه مکان یاب و ضبط صدا در خودرو
• نظریه شماره 7/1402/304 مورخ 1402/05/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره جایگذاری دستگاه ردیاب و GPS شنوددار زیر خودرو افراد و زرع غیرمجاز
• نظریه شماره 7/1401/1364 مورخ 1402/01/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره شنود اظهارات اشخاص در فضای واقعی از طریق دستگاه های رایانه ای