ماده 74 قانون تجارت الکترونیکی
ماده 74 قانون تجارت الکترونیکی (اصلاحی ۱۴۰۳/۰۳/۳۰): هرکس در بستر مبادلات الکترونیکی با تکثیر، اجرا و توزیع (عرضه و‌نشر) مواردی که در قانون حمایت حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان مصوب1348.9.3 و قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی مصوب 1352.9.26 و‌قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای مصوب 1379.10.4، منوط‌بر آنکه امور مذکور طبق مصوبات مجلس شورای اسلامی مجاز شمرده شود، در صورتی‌که حق تصریح شده مؤلفان را نقض نماید به مجازات سه ماه تا یک سال حبس و جزای‌نقدی به میزان ۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال محکوم خواهد شد.
مواد مرتبط
پیشینه
نرخ جریمه مذکور در ماده 74 قانون تجارت الکترونیکی بر اساس تصویبنامه مصوب جلسه ۱۴۰۳/۰۳/۳۰ هیات وزیران درخصوص «اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف» اصلاح گردید. سابقا جزای نقدی مندرج در این ماده پنجاه میلیون (000 000 50) ریال بود.[۱]
توضیح واژگان
تکثیر اثر: تکثیر عبارت است از هر عملی که منجر به ساختن یا تهیه نمونه های دیگری از اثر اصلی می شود.[۲] عرضه: عرضه به معنای در دسترس قرار دادن یا نمایش دادن یک اثر برای عموم است.[۳]
نکات تفسیری دکترین ماده 74 قانون تجارت الکترونیکی
جرم تکثیر، اجرا و توزیع غیر مجاز اثار تالیفی یا تصنیفی یا هنری در قانون تجارت الکترونیک، از جمله جرایم مقید به نتیجه است یعنی باید عمل مرتکب منجر به نقض حقوق پدیداورندگان شود.[۴]
در جرم تکثیر، اجرا و توزیع غیر مجاز اثار تالیفی یا تصنیفی یا هنری در قانون تجارت الکترونیک، وجود انگیزه خاصی برای مرتکب شرط نیست و اقدام مرتکب با هر انگیزه ای که باشد، تاثیری بر تحقق جرم نخواهد داشت.[۵]
اسرار تجاری هر نوع اطلاعات ارزشمندی است که نزد عموم شناخته شده نیست و یا به سختی قابل شناسایی و تعیین می باشد. اطلاعات مورد نظر باید علاوه بر جنبه سری بودن دارای ارزش اقتصادی مستقل باشد و در بازار بتواند به عنوان یک معیار تعیین کننده ارزش مطرح باشد. پس اطلاعاتی که دارای ارزش اقتصادی مستقل نیست نمی تواند به عنوان اسرار تجاری مورد حمایت قرار گیرد.[۶]
جرم افضای اسرار تجاری هنگامی محقق میشود که رکن مادی تحصیل یا افشای غیر قانونی انچه اسرار تجاری قلمداد شده است در بستر مبادلات الکترونیکی واقع شود.[۷]
نکات توضیحی ماده 74 قانون تجارت الکترونیکی
حقوق مالکیت فکری در صورتی برای اثار مذکور در قوانین یاد شده جاری می شود که اثار مزبور به نوعی حاوی مسائل خلاف قوانین مصوب مجلس نباشند. به عنوان مثال، یک عکس مستهجن یا یک پایگاه اینترنتی یا پایگاه داده ضد اخلاقی مورد حمایت این قوانین نخواهند بود.[۸]
ضمانت اجرای مواد 61 و 62 قانون تجارت الکترونیک راجع به نقض حق مولف در بستر مبادلات الکترونیکی در ماده 74 امده است و متاسفانه در این ماده فقط به تعیین ضمانت اجرای کیفری بسنده شده و به جبران خسارت زیاندیده تصریح نگردیده است. اما باب پنجم این قانون با عنوان «جبران خسارت» یک سری مقررات کلی دارد که می توان در خصوص نقض حق مولف، جبران خسارت را به موجب ان خواستار شد.[۹]
جرم نقض حق مولف جرمی مقید است و رفتارهای یاد شده مرتکب هنگامی جرم تلقی می شوند که موجبات نقض «حقوق مصرح مولفان» را فراهم اورند.[۱۰]
اوصاف خاص جرایم علیه اسرار تجاری از حیث تکنیک های منحصر ارتکاب جرم، نبوغ مجرمین در محیط الکترونیک، ارزش مالی بسیار این اسرار، تنوع شیوه های سوءاستفاده (افشاء،به کار گیری و رقابت غیر منصفانه) اقتضا دارد تا روش های نوین پی گرد و پیش گیری از این جرایم به موجب مقررات خاصی پیشبینی شده و به کار گرفته شود.[۱۱]
بزه نقض حق مولف یک بزه مقید است و افعال سه گانه تکثیر، اجرا و توزیع زمانی جرم تلقی می شود که موجبات نقض «حقوق مصرح مولفان» را فراهم اورد. این ابهام وجود دارد که در شرایطی که فقط در قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان، حقوقی برای مولف در نظر گرفته شده است و در قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و اثار صوتی و قانون حمایت از حقوق پدیداورندگان نرم افزار های رایانه ای چنین واژه ای در مورد افراد مورد حمایت به کار نرفته است، چرا ماده 74 نقض حق تصریح شده مولفان را مورد حکم قرار داده است. به نظر میرسد این امر ناشی از مسامحه در نگارش متن قانون است.[۱۲]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 74 قانون تجارت الکترونیکی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- نقض حقوق مؤلفان در بستر مبادلات الکترونیکی شامل تکثیر، اجرا و توزیع آثار میشود.
- قوانین مرتبط شامل قانون حمایت حقوق مؤلفان، قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی، و قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای هستند.
- جرائم در صورتی معتبر است که فعالیت‌ها طبق مصوبات مجلس شورای اسلامی مجاز شناخته نشده باشند.
- مجازات تعیین شده برای نقض این حقوق شامل سه ماه تا یک سال حبس است.
- علاوه بر حبس، جزای نقدی به میزان ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال نیز پیشبینی شده است.
مقالات مرتبط
- حکمرانی و تنظیمگری پلتفرم‌های ویدئویی در ایران: از منازعه بر سر نهاد متولی تا تعدیل محتوا
- اشتراک سازی آثار ادبی و هنری، چالش ها و فرصت ها
- درآمدی بر مسئولیت مدنی در فضای سایبر
- مسئولیت مدنی ارائه‌دهندگان خدمات حوزۀ ارتباطات و فناوری اطلاعات در ایران
منابع
- ↑ معاونت حقوقی ریاست جمهوری، تصویبنامه درخصوص اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف، ۱۴۰۳/۰۴/۰۶
- ↑ حمید آیتی. حقوق آفرینش های ادبی و هنری. چاپ -. دادگستر، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5072108
- ↑ حمید آیتی. حقوق آفرینش های ادبی و هنری. چاپ -. دادگستر، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5072340
- ↑ غلامرضا محمدنسل. حقوق جزای اختصاصی جرایم رایانه ای در ایران. چاپ 1. میزان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4130556
- ↑ غلامرضا محمدنسل. حقوق جزای اختصاصی جرایم رایانه ای در ایران. چاپ 1. میزان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4130636
- ↑ سیدجلال الدین مدنی. حقوق تجارت (جلد اول) (تجارت سنتی، تجارت الکترونیکی، سوابق حقوق تجارت و جایگاه آن، شرایط اشتغال به تجارت، اشخاص حقیقی و حقوقی در تجارت و مشخصات آنان، معاملات و قراردادهای تجاری، دفاتر و اسناد تجاری، اسم و علائم تجاری). چاپ 1. پایدار، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3240576
- ↑ سیدجلال الدین مدنی. حقوق تجارت (جلد اول) (تجارت سنتی، تجارت الکترونیکی، سوابق حقوق تجارت و جایگاه آن، شرایط اشتغال به تجارت، اشخاص حقیقی و حقوقی در تجارت و مشخصات آنان، معاملات و قراردادهای تجاری، دفاتر و اسناد تجاری، اسم و علائم تجاری). چاپ 1. پایدار، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3240592
- ↑ مجله حقوقی دادگستری شماره 59 تابستان 1386. قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1189076
- ↑ مجله حقوقی دادگستری شماره 50.51 بهار و تابستان 1384. قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2771340
- ↑ مجله حقوقی دادگستری شماره 59 تابستان 1386. قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1189112
- ↑ مجله حقوقی دادگستری شماره 50.51 بهار و تابستان 1384. قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2772148
- ↑ جواد جاویدنیا. جرایم تجارت الکترونیکی. چاپ 2. خرسندی، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2474716