زیان
زیان در معنی ضرر به کار می رود و غالباً این دو کلمه معادل یکدیگر هستند و با یکدیگر به کار می روند. چنین استعمالی (ضرر و زیان) از نوع استعمالات مترادف بوده است که در تعبیرات حقوقی درست نمی باشد.[۱]
تعریف حقوقی زیان
در تعریفی ساده از زیان، میتوان آن را به ایراد آسیب به حقوق قانونی اشخاص معنا کرد؛ در واقع، هر جا که حقی وجود داشته باشد، ایراد هرگونه لطمه به آن حق، به عنوان زیان قابل تعریف است. با توجه به این نکته، گاه، آسیب به حقوق موجود اشخاص وارد میشود؛ برای نمونه، آنجا که شخص الف، درخت سیب متعلق به شخص ب را قطع میکند، حق موجود او را از بین برده است. در اینجا، کمتر درباره اصل و حتی اندازه مسئولیت الف تردید به وجود میآید. الف درخت موجود را از بین برده؛ درختی که در وجود آن هیچ تردیدی نیست و ارزش ریالی آن نیز با ارجاع موضوع به بازار قابل تشخیص است؛ اما گاه، بحث لطمه به حقوق موجود اشخاص مطرح نیست، بلکه بحث بر سر آسیب به حقوقی است که در زمان فعل زیانبار، هنوز به وجود نیامده است. برای نمونه، در همان مثال درخت سیب، ب میتواند مدعی شود که در صورتی که الف درختان سیب را قطع نمیکرد، این درختان در سال آینده، ده تن سیب میدادند. در این فرض، ب نسبت به حقوقی، خود را زیاندیده میداند که هنوز به وجود نیامدهاند. در واقع، الف، مانع از ایجاد حق برای ب شده است، نه اینکه حق موجود او را از بین برده باشد.[۲]
رویه قضایی
- نظریه شماره 7/1402/47 مورخ 1402/02/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره نحوه مراجعه شرکت بیمه به مقصر حادثه جهت بازیافت خسارت اقامه دعوی
- نظریه شماره 7/1402/73 مورخ 1402/06/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اتهام مشارکت در تصرف غیر قانونی در اموال دولتی و عمومی
- نظریه شماره ۷/۱۴۰۱/۱۳۶۹ مورخ ۱۴۰۲/۰۸/۰۷ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اراضی موضوع بند ب ماده واحده قانون تکلیف اراضی واگذاری دولت و نهادها
منابع
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. ترمینولوژی حقوق. چاپ 7. گنج دانش، 1374. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6651852
- ↑ میرشکاری, عباس; حسینی, فاطمه سادات; صمدی, افروز (زمستان ۱۴۰۲). "مطالعه تطبیقی روش ارزیابی عدمالنفع با تاکید بر رویه قضایی ایران". مجله حقوقی دادگستری (Online First). doi:10.22106/jlj.2021.521789.3889.