ماده ۸۳۵ قانون مدنی

نسخهٔ تاریخ ‏۲۴ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۰:۴۴ توسط Karandish (بحث | مشارکت‌ها)

ماده ۸۳۵ قانون مدنی: موصی باید نسبت به مورد وصیت، جایزالتصرف باشد.

توضیح واژگان

به شخصی که محجور نباشد؛ «جایز التصرف» گویند.[۱]

مطالعات تطبیقی

در قانون مدنی سابق فرانسه، زن برای وصیت، نیاز به اذن همسرش نداشت؛ هر چند که بدون رضایت او نمی‌توانست در اموال خود، تصرف نماید.[۲]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

موصی باید از اهلیت لازم برای متعاقدین، برخوردار باشد،[۳][۴] و ممنوع التصرف بودن موصی به دلیل افلاس و …، مانع از اعتبار وصیت می‌باشد،[۵] همچنین موصی نباید ورشکسته باشد،[۶] البته برخی از حقوقدانان معتقدند وصیتی که به حقوق طلبکاران تاجر ورشکسته، خللی وارد نسازد؛ معتبر است.[۷]

در وصیت تملیکی، موصی نباید سفیه باشد، به عقیده برخی حقوقدانان، وصیت اشخاص غیررشید، توسط سرپرست قانونی آنان، قابل تنفیذ است، البته برخی نیز، مخالف این نظر هستند.[۸]

لازم به ذکر است که چنانچه شخص ثالث، در موصی به دارای حقی باشد؛ برای اعتبار وصیت، باید تا زمان مرگ موصی، حق او ادا گردد.[۹]

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

موصی، باید بالغ، عاقل، مختار و رشید باشد، لیکن وصیت طفل ۱۰ ساله به امور خیریه، نظیر احداث مسجد، پل و …، اشکالی ندارد.[۱۰] در مورد وضعیت اعتبار وصیت سفیه، میان فقها، اختلاف نظر شدید دیده می‌شود،[۱۱] بنا به نظر برخی، وصیت سفیه به امور معروف و حسنات، صحیح است و در مقابل، استدلال شده که سفیه به دلیل ممنوع التصرف بودن، حق انشای چنین وصایایی را ندارد.[۱۲]

رویه‌های قضایی

  • گروه بررسی نشست‌های قضایی کل کشور، اهلیت موصی را به هنگام انشای وصیت، لازم می‌داند؛ لذا محجور شدن وی در آینده، خللی به اعتبار وصیت وارد نمی‌سازد.[۱۳]

مصادیق و نمونه‌ها

  • وصیت به ملکی که در رهن شخص ثالث است؛ یا توقیف می‌باشد، در صورتی صحیح است که موصی، تا هنگام مرگ خویش، حق ثالث را پرداخته و فک رهن یا رفع توقیف نماید.[۱۴]

منابع

  1. سیدعلی حائری شاه باغ. شرح قانون مدنی (جلد دوم). چاپ 3. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 206560
  2. سیدمصطفی محقق داماد. بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی. چاپ 4. مرکز نشر علوم اسلامی، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 200676
  3. محمدجعفر جعفری لنگرودی. الفارق (دایرةالمعارف عمومی حقوقی) (جلد پنجم) (مصحف-هبه). چاپ 1. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4430600
  4. محمد مصدق. وصیت در حقوق اسلامی (شیعه). چاپ 1. زریاب، 1377.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 447396
  5. محمدجعفر جعفری لنگرودی. الفارق (دایرةالمعارف عمومی حقوقی) (جلد پنجم) (مصحف-هبه). چاپ 1. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4433348
  6. فصلنامه حق دفتر هفتم مهر و آذر 1365. شرکت سهامی روزنامه رسمی ایران، 1365.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1319872
  7. سیدمصطفی محقق داماد. بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی. چاپ 4. مرکز نشر علوم اسلامی، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 199736
  8. ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (دوره عقود معین، قسمت سوم) (عطایا، هبه، وصیت). چاپ 7. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2779664
  9. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات). چاپ 13. اسلامیه، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 15312
  10. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 52352
  11. محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 299072
  12. سیدمصطفی محقق داماد. بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی. چاپ 4. مرکز نشر علوم اسلامی، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 199652
  13. سیدمحمدرضا حسینی. تفسیر قضایی قانون امور حسبی. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5667464
  14. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات). چاپ 13. اسلامیه، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 15312