حقوق خصوصی

حقوق خصوصی، آن دسته از حقوقی است که برای تنظیم روابط شخصی اشخاص یک جامعه با یکدیگر وجود دارد.

تعریف

تعاریف متعددی از حقوق خصوصی شده است. در تعریفی آمده است: حقوق خصوصی یعنی حقوق مدنی و آیین دادرسی مدنی و حقوق تجارت. در تعریف دیگری حقوق خصوصی این گونه تعریف شده است: مجموع رشته های حقوق خصوصی داخلی و حقوق بین الملل خصوصی را حقوق خصوصی گویند. همچنین حقوق خصوصی این گونه تعریف شده است: حقوق خصوصی عبارت از مجموعه قواعد و مقرراتی است که ناظر به روابط افراد جامعه با یکدیگر بوده و حقوق و تکالیف ایشان را نسبت به یکدیگر تبیین و تعیین می کند. به طور کلی می توان گفت، حقوق خصوصی آن دسته از قوانین و مقررات است که روابط مردم با یکدیگر را نظم می بخشد، نظیر حقوق تعهدات و قراردادها، حقوق بین الملل خصوصی، حقوق اموال و حقوق مسئولیت های خارج از قرارداد که به ضمان قهری یا مسئولیت مدنی شهرت دارد.

معرفی رشته

مقطع کارشناسی ارشد

کارشناسی ارشد
ردیف	دانشگاه	گرایش	محل تحصیل	ظرفیت	دوره تحصیلی
1	دانشگاه آيت اله العظمی بروجردی - بروجرد	حقوق خصوصی		19	روزانه
2	دانشگاه ارومیه	حقوق خصوصی		10	روزانه
3	دانشگاه اصفهان	حقوق خصوصی		8	روزانه
4	دانشگاه بوعلی سينا - همدان	حقوق خصوصی		8	روزانه
5	دانشگاه بين المللي امام خمينی (ره ) - قزوين	حقوق خصوصی		10	روزانه
6	دانشگاه تبریز	حقوق خصوصی		7	روزانه
7	دانشگاه تربيت مدرس	حقوق خصوصی		5	روزانه
8	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی		8	روزانه
9	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی	پرديس فارابي قم	8	روزانه
10	دانشگاه حكيم سبزواری - سبزوار	حقوق خصوصی		14	روزانه
11	دانشگاه خوارزمی - تهران	حقوق خصوصی		7	روزانه
12	دانشگاه رازی - كرمانشاه	حقوق خصوصی		8	روزانه
13	دانشگاه سمنان	حقوق خصوصی		7	روزانه
14	دانشگاه شاهد - تهران	حقوق خصوصی		8	روزانه
15	دانشگاه شهركرد	حقوق خصوصی		5	روزانه
16	دانشگاه شهيد بهشتی - تهران	حقوق خصوصی		7	روزانه
17	دانشگاه شهيد چمران اهواز	حقوق خصوصی		10	روزانه
18	دانشگاه شهيد مدنی آذربايجان - تبريز	حقوق خصوصی		14	روزانه
19	دانشگاه شیراز	حقوق خصوصی		10	روزانه
20	دانشگاه علامه طباطبايی - تهران	حقوق خصوصی		5	روزانه
21	دانشگاه علوم قضايی و خدمات اداري دادگستری	حقوق خصوصی		15	روزانه
22	دانشگاه فردوسی مشهد	حقوق خصوصی		5	روزانه
23	دانشگاه قم	حقوق خصوصی		10	روزانه
24	دانشگاه قم	حقوق خصوصی		10	روزانه
25	دانشگاه کاشان	حقوق خصوصی		5	روزانه
26	دانشگاه گيلان - رشت	حقوق خصوصی		7	روزانه
27	دانشگاه مازندران - بابلسر	حقوق خصوصی		16	روزانه
28	دانشگاه ميبد	حقوق خصوصی		20	روزانه
29	موسسه عالی آموزش و پژوهش مديريت و برنامه ریزی	حقوق خصوصی		6	روزانه
30	دانشگاه ارومیه	حقوق خصوصی		2	نوبت دوم
31	دانشگاه اصفهان	حقوق خصوصی		4	نوبت دوم
32	دانشگاه بين المللی امام خمينی (ره ) - قزوين	حقوق خصوصی		2	نوبت دوم
33	دانشگاه تبریز	حقوق خصوصی		5	نوبت دوم
34	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی		7	نوبت دوم
35	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی	پرديس فارابی قم	4	نوبت دوم
36	دانشگاه حكيم سبزواری - سبزوار	حقوق خصوصی		2	نوبت دوم
37	دانشگاه خوارزمی - تهران	حقوق خصوصی		4	نوبت دوم
38	دانشگاه شاهد - تهران	حقوق خصوصی		4	نوبت دوم
39	دانشگاه علامه طباطبايی - تهران	حقوق خصوصی		3	نوبت دوم
40	دانشگاه فردوسی مشهد	حقوق خصوصی		1	نوبت دوم
41	دانشگاه کاشان	حقوق خصوصی		3	نوبت دوم
42	دانشگاه گيلان - رشت	حقوق خصوصی		3	نوبت دوم
43	دانشگاه مازندران - بابلسر	حقوق خصوصی		3	نوبت دوم
44	دانشگاه ميبد	حقوق خصوصی		1	نوبت دوم
45	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی	پرديس فارابی قم	25	مجازی
46	دانشگاه حكيم سبزواری - سبزوار	حقوق خصوصی		40	مجازی
47	دانشگاه قم	حقوق خصوصی		20	مجازی
48	دانشگاه قم	حقوق خصوصی		20	مجازی
49	دانشگاه تبریز	حقوق خصوصی	پردیس خودگردان ارس در جلفا	7	پردیس خودگردان
50	دانشگاه تربيت مدرس	حقوق خصوصی		1	پردیس خودگردان
51	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی	پردیس خودگردان ارس در جلفا	8	پردیس خودگردان
52	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی	پردیس بین المللی خلیج فارس واقع در قشم	8	پردیس خودگردان
53	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی	پردیس بین المللی کاسپین واقع در رضوانشهر گیلان	8	پردیس خودگردان
54	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی	پرديس خودگردان كيش	8	پردیس خودگردان
55	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی	پردیس خودگردان البرز کرج	8	پردیس خودگردان
56	دانشگاه شهيد بهشتی - تهران	حقوق خصوصی		7	پردیس خودگردان
57	دانشگاه شیراز	حقوق خصوصی		10	پردیس خودگردان
58	دانشگاه گيلان - رشت	حقوق خصوصی		7	پردیس خودگردان
59	دانشگاه مازندران - بابلسر	حقوق خصوصی		6	پردیس خودگردان
60	دانشگاه پيام نور استان آذربايجان شرقی - مركز بناب	حقوق خصوصی		10	پیام نور
61	دانشگاه پيام نور استان اصفهان - مركز اصفهان	حقوق خصوصی		20	پیام نور
62	دانشگاه پيام نور استان اصفهان - مركز شهرضا	حقوق خصوصی		20	پیام نور
63	دانشگاه پيام نور استان البرز - واحد هشتگرد	حقوق خصوصی		20	پیام نور
64	دانشگاه پيام نور استان ايلام - مركز ايلام	حقوق خصوصی		20	پیام نور
65	دانشگاه پيام نور استان تهران - تهران جنوب	حقوق خصوصی		20	پیام نور
66	دانشگاه پيام نور استان تهران - مركز پرند	حقوق خصوصی		20	پیام نور
67	دانشگاه پيام نور استان تهران - مركز ورامين	حقوق خصوصی		20	پیام نور
68	دانشگاه پيام نوراستان خراسان رضوی - مركز مشهد	حقوق خصوصی		20	پیام نور
69	دانشگاه پيام نوراستان فارس - مركز نورآباد ممسنی	حقوق خصوصی		10	پیام نور
70	دانشگاه پيام نور استان كردستان - مركز سقز	حقوق خصوصی		20	پیام نور
71	دانشگاه پيام نور استان كهگيلويه و بوير احمد - واحد دهدشت	حقوق خصوصی		10	پیام نور
72	دانشگاه پيام نور استان يزد - مركز ميبد	حقوق خصوصی		10	پیام نور
73	دانشگاه غيرانتفاعی امام رضا(ع) - مشهد	حقوق خصوصی		10	غیر انتفاعی
74	دانشگاه غيرانتفاعی امام رضا(ع) - مشهد	حقوق خصوصی		10	غیر انتفاعی
75	دانشگاه غيرانتفاع ايوانكی	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
76	دانشگاه غيرانتفاعی بين المللي اهل بيت عليهم السلام تهران	حقوق خصوصی		3	غیر انتفاعی
77	دانشگاه غير انتفاعی خاتم - تهران	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
78	دانشگاه غيرانتفاعی دانش البرز - آبيک	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
79	دانشگاه غيرانتفاعی رجا - قزوين	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
80	دانشگاه غيرانتفاعی شمال - آمل	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
81	دانشگاه غيرانتفاعی شهيد اشرفی اصفهانی - اصفهان	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
82	دانشگاه غيرانتفاعی عدالت	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
83	دانشگاه غيرانتفاعی علامه محدث نوری - نور	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
84	دانشگاه غيرانتفاعی علم و فرهنگ - تهران	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
85	دانشگاه غيرانتفاعی علم و هنر - يزد	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
86	دانشگاه غيرانتفاعی مفيد - قم	حقوق خصوصی		8	غیر انتفاعی
87	دانشكده غيرانتفاعی اصول الدين	حقوق خصوصی	واحد قم	20	غیر انتفاعی
88	دانشكده غيرانتفاعی اصول الدين	حقوق خصوصی	واحد قم	20	غیر انتفاعی
89	دانشكده غيرانتفاعی الهيات و معارف اسلامی هدی وابسته به جامعه الزهرا(س) (ويژه خواهران) - قم	حقوق خصوصی		12	غیر انتفاعی
90	موسسه غيرانتفاعی آپادانا - شيراز	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
91	موسسه غيرانتفاعی آفاق - اروميه	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
92	موسسه غيرانتفاعی آل طه (ويژه خواهران) - تهران	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
93	موسسه غيرانتفاعی احرار - رشت	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
94	موسسه غيرانتفاعی اديب مازندران - ساری	حقوق خصوصی		16	غیر انتفاعی
95	موسسه غيرانتفاعی اديبان - گرمسار	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
96	موسسه غيرانتفاعی ارشاد	حقوق خصوصی	واحد تهران	10	غیر انتفاعی
97	موسسه غيرانتفاعی ارشاد	حقوق خصوصی		10	غیر انتفاعی
98	موسسه غيرانتفاعی اشراق - بجنورد	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
99	موسسه غيرانتفاعی تابناك - لامرد	حقوق خصوصی		7	غیر انتفاعی
100	موسسه غيرانتفاعی تاكستان - تاكستان استان قزوين	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
101	موسسه غيرانتفاعی حكيم نظامی - قوچان	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
102	موسسه غيرانتفاعی رسالت - كرمان	حقوق خصوصی		15	غیر انتفاعی
103	موسسه غيرانتفاعی سراج - تبريز	حقوق خصوصی		10	غیر انتفاعی
104	موسسه غيرانتفاعی سهروردی - قزوين	حقوق خصوصی		14	غیر انتفاعی
105	موسسه غيرانتفاعی شانديز - مشهد	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
106	موسسه غيرانتفاعی شرق گلستان - گنبدكاووس	حقوق خصوصی		10	غیر انتفاعی
107	موسسه غيرانتفاعی شفق - تنكابن	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
108	موسسه غيرانتفاعی شمس - گنبد كاووس	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
109	موسسه غيرانتفاعی طلوع مهر - قم	حقوق خصوصی		15	غیر انتفاعی
110	موسسه غيرانتفاعی طلوع مهر - قم	حقوق خصوصی		15	غیر انتفاعی
111	موسسه غيرانتفاعی علامه فيض كاشانی - كاشان	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
112	موسسه غيرانتفاعی علامه قزوينی - قزوين	حقوق خصوصی		17	غیر انتفاعی
113	موسسه غيرانتفاعی فروردين - قايمشهر	حقوق خصوصی		18	غیر انتفاعی
114	موسسه غيرانتفاعی فيض الاسلام - خمينی شهر اصفهان	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
115	موسسه غيرانتفاعی كار	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
116	موسسه غيرانتفاعی هدف - ساری	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
117	موسسه غيرانتفاعی هشت بهشت اصفهان پويا - اصفهان	حقوق خصوصی		20	غیر انتفاعی
118	موسسه غيرانتفاعی مجازی ايرانيان - تهران	حقوق خصوصی		40	مجازی - غیر انتفاعی
119	موسسه غيرانتفاعی مجازی فاران مهر دانش - تهران	حقوق خصوصی		30	مجازی - غیر انتفاعی
120	موسسه غيرانتفاعی مجازی نور طوبی - تهران	حقوق خصوصی		40	مجازی - غیر انتفاعی
121	دانشگاه شاهد - تهران	فقه وحقوق خصوصی		9	روزانه
122	دانشگاه غيردولتی شهيد مطهری - تهران	فقه وحقوق خصوصی		16	روزانه-غیر دولتی
123	دانشگاه غيردولتي شهيد مطهری - تهران	فقه وحقوق خصوصی		7	روزانه-غیر دولتی
124	دانشگاه شاهد - تهران	فقه وحقوق خصوصی		3	نوبت دوم
125	دانشگاه غيردولتی بين المللی مذاهب اسلامی	فقه مقارن و حقوق خصوصی اسلامی		6	روزانه-غیر دولتی
126	دانشگاه غيردولتی بين المللی مذاهب اسلامی	فقه مقارن و حقوق خصوصي اسلامي		2	روزانه-غیر دولتی
127	دانشگاه غيردولتی بين المللی مذاهب اسلامی	فقه مقارن و حقوق خصوصي اسلامی		3	غیر دولتی

مقطع دکتری

دکتری
ردیف	دانشگاه	گرایش	محل تحصیل	ظرفیت	دوره تحصیلی
1	دانشگاه ارومیه	حقوق خصوصی		3	روزانه
2	دانشگاه اصفهان	حقوق خصوصی		7	روزانه
3	انشگاه بوعلی سینا - همدان	حقوق خصوصی		3	روزانه
4	دانشگاه تبريز	حقوق خصوصی		2	روزانه
5	دانشگاه تربیت مدرس	حقوق خصوصی		3	روزانه
6	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی	دانشکده حقوق و علوم سیاسی	6	روزانه
7	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی	پردیس فارابی قم	3	روزانه
8	دانشگاه خوارزمی - تهران	حقوق خصوصی		3	روزانه
9	دانشگاه شهید بهشتی - تهران	حقوق خصوصی		3	روزانه
10	دانشگاه شیراز	حقوق خصوصی		3	روزانه
11	دانشگاه عالمه طباطبايی - تهران	حقوق خصوصی		3	روزانه
12	دانشگاه علوم قضايی و خدمات اداری دادگستری	حقوق خصوصی		5	روزانه
13	دانشگاه فردوسی مشهد	حقوق خصوصی		3	روزانه
14	دانشگاه قم	حقوق خصوصی		6	روزانه
15	دانشگاه گیالن - رشت	حقوق خصوصی		4	روزانه
16	دانشگاه مازندران - بابلسر	حقوق خصوصی		4	روزانه
17	دانشگاه میبد	حقوق خصوصی		3	روزانه
18	دانشگاه غیرانتفاعی امام صادق (ع)	حقوق خصوصی		3	روزانه - غیر دولتی
19	دانشگاه اصفهان	حقوق خصوصی		2	نوبت دوم
20	دانشگاه بوعلی سینا - همدان	حقوق خصوصی		1	نوبت دوم
21	دانشگاه تبريز	حقوق خصوصی		2	نوبت دوم
22	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی	دانشکده حقوق و علوم سیاسی	3	نوبت دوم
23	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی	تحصیل پرديس فارابی قم	2	نوبت دوم
24	دانشگاه خوارزمی - تهران	حقوق خصوصی		1	نوبت دوم
25	دانشگاه عالمه طباطبايی - تهران	حقوق خصوصی		2	نوبت دوم
26	دانشگاه فردوسی مشهد	حقوق خصوصی		1	نوبت دوم
27	دانشگاه گیلان - رشت	حقوق خصوصی		1	نوبت دوم
28	دانشگاه مازندران - بابلسر	حقوق خصوصی		2	نوبت دوم
29	دانشگاه میبد	حقوق خصوصی		1	نوبت دوم
30	دانشگاه پیام نور استان تهران - مركز تحصیلات تکمیلی تهران	حقوق خصوصی		4	پیام نور
31	دانشگاه غیرانتفاعی بین المللی اهل بیت علیهم السلام تهران	حقوق خصوصی		2	غیر انتفاعی
32	دانشگاه غیرانتفاعی عدالت	حقوق خصوصی		4	غیر انتفاعی
33	دانشگاه غیرانتفاعی علم و فرهنگ - تهران	حقوق خصوصی		5	غیر انتفاعی
34	دانشگاه غیرانتفاعی مفید - قم	حقوق خصوصی		2	غیر انتفاعی
35	دانشگاه تبریز	حقوق خصوصی	پرديس خودگردان ارس در جلفا	2	پردیس خودگردان
36	دانشگاه تربیت مدرس	حقوق خصوصی		2	پردیس خودگردان
37	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی	پرديس خودگردان كیش	6	پردیس خودگردان
38	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی	پرديس بین المللی كاسپین واقع در رضوانشهر گیلان	9	پردیس خودگردان
39	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی	پرديس بین المللی خلیج فارس واقع در قشم	5	پردیس خودگردان
40	دانشگاه تهران	حقوق خصوصی	پرديس خودگردان البرز كرج	6	پردیس خودگردان
41	دانشگاه شهید بهشتی - تهران	حقوق خصوصی		1	پردیس خودگردان
42	دانشگاه شیراز	حقوق خصوصی		3	پردیس خودگردان
43	دانشگاه مازندران - بابلسر	حقوق خصوصی		2	پردیس خودگردان
44	دانشگاه غیردولتی شهید مطهری - تهران	فقه و حقوق خصوصی		2	روزانه
45	دانشگاه غیردولتی شهید مطهری - تهران	فقه و حقوق خصوصی		3	روزانه

پیشینه

اصطلاح حقوق مدنی از رومیان اقتباس شده است. این دسته از حقوق، مخصوص اتباع رومی بود و در برابر حقوق بشر که قواعد عمومی برای تمام ملت ها بود، به کار می رفت. بنابراین در تمام قرون وسطی زمانی که سخن از حقوق مدنی می شد، مقصود حقوق روم بود که در برابر حقوق کلیسا استعمال می شد. ولی به مرور زمان حقوق مدنی معنی اصلی خود را از دست داد، قواعد دیگر را کنار زد و خود قانون عمومی شد. پایه های این رشته از زمان ژونستینین امرپراطور روم ریخته شد و بعدها به معنای حقوق خصوصی در مقابل حقوق عمومی به کار رفت. علت این تغییر نیز فایده عملی داشت و نویسندگان از حقوق اساسی امپراطوری و قواعد حاکم بر آن نیز گفتگو می کردند. به مرور زمان حقوق عمومی روم نیز متروک شد و هر کس نامی از حقوق روم یا حقوق مدنی می برد مقصود حقوق خصوصی رومیان بود که مورد تقلید بسیاری از کشورها از جمله فرانسه، به معنای حقوق خصوصی به کار رفت و بعد از انقلاب کبیر 1789 نیز، همین معنا مورد قبول عموم قرار گرفت. در ایران نیز چون نویسندگان قانون 1307 با فرهنگ و تمدن فرانسه آشنایی بیشتری داشتند آن را قانون مدنی نامیدند. بدین ترتیب، حقوق مدنی را نباید یکی از زشته های حقوق خصوصی شمرد بلکه حقوق مدنی مبنای حقوق خصوصی و مادر سایر شعبه ها است.

موضوعات

حقوق و تکالیف انسان ها در سه حیطه مهم ظهور و بروز پیدا می کند که عبارتند از: 1- اموال، اعم از مادی و آفرینش های فکری، 2- تمامیت جسمی، 3- آبرو و حیثیت و اعتبار. موارد مذکور، عمدتا موضوعات حقوق خصوصی را تشکیل می دهد.

اهداف

غرض اصلی حقوق خصوصی تعیین حدود آزادی مردم است. ترتیب منافع مادی مردم باید به خود آن ها واگذار شود و مقنن حتی الامکان نباید در آن دخالت کند.

شاخه ها

حقوق مدنی

این دسته از حقوق شامل روابط مالی و خانوادگی افراد یک جامعه با یکدیگر است.

آیین دادرسی مدنی

این دسته از قوانین از سازمان‌های قضایی و قواعد راجع به دعاوی مدنی بحث می‌کند.

حقوق تجارت

به منظور سرعت در معاملات تجاری و اقتضای سهولت در اثبات وقایع تجاری، مقررات حقوق تجارت وضع شده است که ریشه آن در حقوق مدنی می‌باشد.

حقوق بین‌الملل خصوصی

موضوعاتی که در قلمرو دو قانون از دو کشور مختلف واقع می‌شود، موضوع بحث حقوق بین‌الملل خصوصی است.

ارتباط با سایر رشته ها

رابطه حقوق خصوصی و حقوق عمومی

حقوق خصوصی و حقوق عمومی تاثیر و نفوذ متقابلی بر یکدیگر دارند. آمیختگی این دو دسته از قواعد چندان زیاد است که گویی از ابتدا علم حقوق را بدون توجه به ماهیت قواعد آن تقسیم کرده اند. گسترش حقوق عمومی نیز در این امر اثرگذار بوده به گونه ای که با توسعه روزافزون حقوق عمومی و دخالت دولت در امور اقتصادی، حتی قدیمی ترین رشته های حقوق خصوصی را خالص نگذارده است. بنابراین برای شناختن رشته ها از جنبه حقوق عمومی یا خصوصی بودن باید موضوع اصلی هر شعبه را صرف نظر از پاره ای جهات فرعی مورد توجه قرار داد و به طور نسبی مشخص کرد که قواعد آن ناظر بر روابط دولت و سازمان های عمومی است یا روابط خصوصی اشخاص را منظم می کند.

رابطه حقوق خصوصی و حقوق اداری

حقوق خصوصی و حقوق اداری با یکدیگر پیوستگی دارند. زیرا گسترش وظایف دولت و مداخله او در فعالیت های اقتصادی و اجتماعی و تحولات جدید سبب شده که دولت گاه در نقش تاجر ظاهر شود یا اعمالی انجام دهد که در حیطه حقوق خصوصی است. همچنین دولت در بعضی موارد، اشخاص عادی را در ایفای وظایف اداری شرکت می دهد و در بعضی موارد شناخت سازمان های عمومی و خصوصی را از یکدیگر دچار اشکال می نماید. ضمن این که موضوعاتی مانند اهلیت، مسئولیت مدنی و موضوعات دیگر حقوق خصوصی در مورد کارکنان اداری پیش می آید که در حیطه حقوق خصوصی است.

ویژگی ها

حقوق خصوصی دارای ویژگی های زیر است:

1. هدف از مقررات حقوق خصوصی تامین منافع افراد جامعه است و از روابط خصوصی اشخاص بحث می کند.
2. بسیاری از مقررات حقوق خصوصی جنبه تکمیلی دارد.