ماده ۱۹۸ قانون مدنی

ماده ۱۹۸ قانون مدنی: ممکن است طرفین یا یکی از آن‌ها به وکالت از غیر اقدام بنماید و نیز ممکن است که یک نفر به وکالت از طرف متعاملین، این اقدام را به عمل آورد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۹۷ قانون مدنی
• ماده ۱۹۹ قانون مدنی
• ماده ۱۱۶۱ قانون مدنی

توضیح واژگان

«نمایندگی»، عنوانی است که به موجب آن، شخصی، مبادرت به اتیان کاری، به نام و حساب شخص دیگر و در راستای تحقق اهداف وی می‌نماید.

مطالعات تطبیقی

در نظام حقوقی کامن لا، صندوق داری که حسب عادت و در طول زمان، به ظهرنویسی چک‌هایی که از مشتریان دریافت نموده؛ می‌پردازد؛ بدین وسیله، واجد عنوان نمایندگی می‌گردد.

در حقوق فرانسه در ماده ۱۱۶۱ قانون مدنی جدید، به صرات معامله با خود توسط نماینده منع گردیده است.

نکات تفسیری دکترین ماده 198 قانون مدنی

در رابطه با قراردادهایی که به نمایندگی منعقد می‌گردد؛ تراضی توسط نماینده واقع می‌شود؛ اما آثار چنین توافقی، متوجه اصیل خواهد بود، در واقع در معاملاتی که به نمایندگی واقع می‌گردد؛ اراده نماینده، جایگزین اراده اصیل شده؛ و تعهداتی را برای وی وجود می‌آورد.

نکات توضیحی ماده 198 قانون مدنی

معامله با ثمن و مثمن متعلق به غیر، ممکن است به صورت فضولی بوده، یا به عنوان نمایندگی باشد.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

بنا بر نظر مشهور فقها، در مواردی که موکل، به وکیل خویش، اذن معامله با خود را اعطا ننموده باشد؛ وی، حق مبادرت به انعقاد چنین قراردادهایی را ندارد.

بنا به نظر فقهی امام خمینی، انعقاد معامله توسط وکیل، همانند معاملاتی که اصیل، برای خود انجام می‌دهد؛ نافذ بوده؛ و ممکن است شخصی، وکیل یکی از طرفین معامله، و ولی طرف دیگر باشد؛ یا اینکه به وکالت از طرفین، مبادرت به انعقاد قرارداد نماید.

مصادیق و نمونه ها

• وکالت در اجاره دادن خانه، فروش ماشین، یا انعقاد صیغه نکاح، صحیح است.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 198 قانون مدنی

1. امکان اقدام به وکالت توسط یکی از طرفین یا هر دو طرف در یک قرارداد.
2. امکان انجام معامله توسط وکیل از طرف یکی از متعاملین.
3. امکان انجام معامله توسط وکیل از طرف هر دوی متعاملین.
4. انعطاف‌پذیری قانونی در تعیین وکیل برای انجام معاملات.
5. وکیل می‌تواند به نیابت از طرفین یا یکی از آنها عمل کند.
6. تأکید بر نقش وکیل در تسهیل امور قراردادی.

رویه های قضایی

• رای دادگاه درباره اثر وکالتنامه نسبت به اموال آینده موکل (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۳۰۱۶۱۷)

مقالات مرتبط

• متاورس و چالشهای حقوقی در حوزۀ حقوق اموال