ماده ۳۷۱ قانون تجارت

ماده ۳۷۱ قانون تجارت: حق العمل کار در مقابل آمر برای وصول مطالبات خود از او نسبت به اموالی که موضوع معامله بوده یا نسبت به قیمتی که اخذ کرده - حق حبس خواهد داشت.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۳۷۰ قانون تجارت
• ماده ۳۷۲ قانون تجارت
• ماده ۳۷۷ قانون مدنی
• ماده ۳۷۸ قانون مدنی
• ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی
• ماده ۱۰۸۶ قانون مدنی

پیشینه

ماده ۱۷۵۷ قانون مدنی اتیوپی، و نیز مواد ۳۲۰ تا ۳۲۲ قانون مدنی آلمان، حق حبس را به صورت یک قاعده کلی پذیرفته‌اند.

نکات تفسیری دکترین ماده 371 قانون تجارت

حق حبس موضوع این ماده، ناشی از یک حق ممتازه ای است که حق العمل کار، نسبت به مال التجاره‌های موضوع معامله، یا بهای وصول شده آنها دارد. چراکه پذیرش حبس، که اجرای دو تعهد را، معطوف به زمانی واحد می‌داند؛ منطبق با عدل و انصاف بوده؛ و در همه عقود حتی نکاح نیز، جایگاهی را به خود اختصاص داده‌است. بنابراین می‌توان حق حبس را، به عنوان نوعی دادخواهی شخصی و خصوصی، مورد پذیرش قرار داد. و باتوجه به اینکه حق العمل کاری، در زمره قراردادهایی است که قابل قیاس با وکالت می‌باشد؛ لذا قانونگذار در این ماده، حق العملکار را همچون وکیل، مستحق حق حبس نسبت به موضوع معامله، یا قیمت دریافت شده آن دانسته‌است. به نظر برخی از حقوقدانان، قانونگذار در این ماده، در مقام تجویز حق حبس نیست. چراکه حق موضوع این ماده، به منزله وثیقه و امتیازی است؛ که برای اجرای طلب تجاری پیش‌بینی گردیده؛ و نباید آن را با حق حبس موضوع قراردادهای معوض، خلط نمود؛ زیرا میان طلب حق العمل کار، و کالاهای موضوع معامله او، هیچ رابطه تقابل و پیوندی موجود نیست. و به نظر برخی دیگر، در روابط بین حق العمل کار و آمر، همبستگی و پیوند میان حقوق آن دو وجود داشته؛ و می‌توان حق موضوع ماده مورد بحث را، حق حبس محسوب نمود.

سوابق و مستندات فقهی

بین فقهای اهل سنت، در پذیرش حق حبس، اختلاف وجود دارد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 371 قانون تجارت

1. حق‌العمل‌کار می‌تواند برای وصول مطالبات خود از آمر از حق حبس استفاده کند.
2. حق حبس مربوط به اموالی است که موضوع معامله بوده‌اند یا قیمتی که حق‌العمل‌کار اخذ کرده است.
3. حق‌العمل‌کار در مقابل آمر اختیارات ویژه‌ای برای تضمین دریافت مطالبات خود دارد.
4. استفاده از حق حبس به اموالی محدود می‌شود که در معامله موضوع آن قرار گرفته‌اند.

رویه های قضایی

به موجب دادنامه شماره ۹۸۹ مورخه ۱۳۱۹/۳/۸ شعبه ۵ دیوان عالی کشور، نگهداری مال امانی درمقابل مطالبه اجرت، خیانت در امانت محسوب نگردیده؛ و یک دعوی حقوقی به‌شمار می‌آید.

مقالات مرتبط

• مطالعه تطبیقی ماهیت حق حبس زوجه و قابلیت اسقاط آن در فقه و حقوق
• شیوه های پولی جبران خسارت قراردادی در حقوق ایران، امارات و کنوانسیون بیع بین المللی کالا
• اندیشه‌های نو در «تئوری موازنه» و مقایسه آن با برخی از نظریه‌های فرانسوی
• مقایسه ضمانت اجرای خریدار و فروشنده در فقه امامیه و حقوق ایران با بازفروش کالا در کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا (وین 1980)
• معاملات عمده‌ی بورسی از حیث تشکیل، آثار و انحلال