ماده 16 قانون اجرای احکام مدنی

ماده 16 قانون اجرای احکام مدنی: هرگاه نسبت به دادورز (‌مأمور اجرا) حين انجام وظيفه توهين يا مقاومت شود مأمور مزبور صورت‌مجلسي تنظيم نموده به امضاء شهود ‌و مأمورين انتظامي (‌در صورتي كه حضور داشته باشند) مي‌رساند. اين صورت‌مجلس توسط مدير اجرا به دادسراي شهرستان فرستاده خواهد شد.

توضیح واژگان

دادورز: دادورز که از مصوبات فرهنگستان می‌باشد به معنای کسی است که قانون را اجرا (ورزیدن) می‌کند. دادورزها فاقد پایۀ قضایی بوده و از شاغلان دارای پایۀ اداری محسوب می‌شوند. دادورز یا مأمور اجرا کسی است که عملیات اجرایی توسط مدیر اجرا به وی محول می‌شود تا زیر نظر مدیر در جهت اجرای حکم قطعی دادگاه اقدام نماید. همچنین، اینطور بیان شده است که :«کارمند دولت را که عهده‌دار عملی کردن مفاد و مندرجات اجرائیه دادگاه و یا اداره ثبت اسناد و املاک کشور است در اصطلاح، مأمور اجرا گویند.»

نکات توضیحی تفسیری دکترین

لازم به ذکر است که کسانیکه مانع انجام وظیفۀ مأمور اجرا شوند، علاوه بر مجازات مطابق قانون جزا، مسئول خسارات ناشی از عمل خود نیز می‌باشند.

نکات توضیحی

ماده 16 قانون اجرای احکام مدنی، به موضوع چگونگی طی مراحل تعقیب عوامل اخلالگر در روند اجرای حکم می‌پردازد. توضیح آن که مدیر اجرا گزارش مأمور اجرا را به نظر دادستان یا معاون وی، می‌رساند تا جهت رسیدگی به یکی از شعب دادگاهی یا بازپرسی ارجاع گردد.

اگر در محدودۀ عملیات اجرائی، مأمورین نیروی انتظامی حضور نداشته باشند و اهانتی به مأمور اجرا بشود، به نظر می‌رسد تنظیم صورت مجلس و امضا توسط شخص او و محکوم‌له کافی است. البته اگر شهودی حاضر باشند امضا خواهند کرد. همچنین، شایان ذکر است که در صورت امتناع شهود و مأمورین نیروی انتظامی از امضای صورت مجلس، موضوع از لحاظ حقوقی قابل پی‌گیری است. فقط ممکن است جریان اثبات توهین با مشکل مواجه شود.

نکتۀ دیگر آنکه صورت‌مجلس تنظیمی مذکور، فی‌نفسه قدرت اثبات بزه اتهامی را ندارد بلکه لازم است دادرس در مورد اعتبار مطالب مورد ادعای دادورز تحقیقات لازم به عمل آورد. زیرا در این مورد دادورز طرف دعوا بوده و برخلاف اصول دادرسی عادلانه است که ادعاهای دادورز بدون تحقیق کافی بر علیه طرف او معتبر باشد.