واکاوی معیارهای فقهی در ارزیابی صلاحیت نامزدهای انتخابات در جمهوری اسلامی ایران
واکاوی معیارهای فقهی در ارزیابی صلاحیت نامزدهای انتخابات در جمهوری اسلامی ایران نام مقاله‌ای از رحیم نوبهار و علی ولایی است که در شماره هفتادوسوم(زمستان 1400) فصلنامه علمی پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.
چکیده
حق انتخابشدن از مهمترین جلوه های حق تعیین سرنوشت است. این حق مطلق نیست اما محدود ساختن آن نیازمند به توجیه است. استناد ناموجه به شایسته سالاری و لزوم امانتداری منتخبین افزون بر تضییع حق انتخاب شوندگان، حق انتخاب کنندگان را محدود می سازد. از چشم انداز سیاسی- اجتماعی؛ سختگیری در شرایط داوطلبان مناصب عمومی، وجهه مردمسالاری نظام را مخدوش می نماید. در جمهوری اسلامی ایران ضروری دانستن شرایطی مانند عدالت نامزدهای انتخاباتی، امانت شرعی پنداشتن مناصب عمومی و استناد به اصل عدم صلاحیت و عدم واجدیت شرایط قانونی، انتخابات منصفانه و رقابتی را با چالش روبه رو ساخته است. بررسی شرایط نامزدها با رویکرد احراز شخصی صلاحیت ها بجای احراز نهادی نیز وضعیت را پیچیده تر کرده است. این مقاله با روش تحلیلی- انتقادی، کاربست معیارهای بررسی صلاحیت نامزدها توسط شورای نگهبان را واکاوی می نماید. برابر یافته های مقاله، برای برون رفت از این چالش ها میتوان درباره شرط عدالت به تئوری هایی که تفسیری متساهل تر از عدالت بدست می دهند تکیه کرد. همچنین با توجه به اینکه مردم، مالکان حوزه عمومی اند می توان ماهیت تصدی مقامات عمومی را به جای امانت شرعی، امانت مالکانه قلمداد کرد. به همین ترتیب میتوان با بکارگیری اصل عدم فسق، مرتبه ای پایینتر از عدالت را اثبات نمود و بخشی از مشکلات موجود در نظام انتخاباتی کشور را رفع کرد.
کلیدواژه‌ها
- شرایط نامزدهای انتخاباتی
- عدالت
- شورای نگهبان
- حق بر انتخاب شدن
- حق بر انتخاب کردن
مواد مرتبط
- اصل 67 قانون اساسی
- اصل 91 قانون اساسی
- اصل 109 قانون اساسی
- اصل 115 قانون اساسی
- اصل 157 قانون اساسی
- اصل 158 قانون اساسی
- اصل 162 قانون اساسی
- ماده 1231 قانون مدنی
- ماده 1313 قانون مدنی
- ماده 258 قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده 268 قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده 466 قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده 469 قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده 177 قانون مجازات اسلامی
- ماده 191 قانون مجازات اسلامی
- ماده 195 قانون مجازات اسلامی