آثار عجز از تادیه دیون در فقه و حقوق ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
آثار عجز از تادیه دیون در فقه و حقوق ایران
عنوانآثار عجز از تادیه دیون در فقه و حقوق ایران
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوفرانک شریفی
استاد راهنماسهیل طاهری
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۷
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس



آثار عجز از تادیه دیون در فقه و حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط فرانک شریفی، با راهنمایی سهیل طاهری در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس دفاع گردید.

چکیده

از دیرباز جوامع مختلف با مسایل اقتصادی مواجه بوده اند. در حال حاضر این مسایل پیچیده تر و حل آن ها مشکل تر شده است. موضوع اعسار و عجز از پرداخت دیون نیز مربوط به جامعه امروز نیست بلکه این موضوع ریشه در فقه و شریعت اسلام دارد. هرچند مفاهیم مفلس، معسر و ورشکسته دارای وجه اشتراک عدم کفاف دارایی در پرداخت دیون هستند اما این مفاهیم در مصداق متفاوت می باشند و در حال حاضر تاسیس قضایی افلاس از حقوق عرفی ایران حذف شده است. عجز یا توقف از پرداخت دیون در مورد اشخاص تاجر اعم از حقیقی و حقوقی منجر به صدور حکم ورشکستگی و در مورد اشخاص غیرتاجر ، منجر به صدور حکم اعسار می گردد. بدین معنا که اصولا معسر محجور نیست و با صدور حکم اعسار فرد معسر می تواند از امتیازاتی از قبیل معافیت موقت از پرداخت هزینه دادرسی و ... که قانون گذار در مورد او پیش بینی نموده است استفاده نماید ولی مفلس و ورشکسته محجور می باشند اما حجر آن ها از نوع حجر خاص و سوء ظنی است و دارای سایر اهلیت های لازم تا جایی که برای غرما دارای ضرری نباشد هستند. ضرورت پیدایش تاسیس قضایی اعسار و ورشکستگی اینست که اموال شخص مدیون وثیقه عمومی طلب طلبکاران قرار گیرد اما برخی از اموال او تحت عنوان مستثنیات دین برای رفع حوایج اولیه زندگی در اختیارش گذاشته می شود. بر این اساس در این پژوهش به بررسی موضوع مورد بحث از دو دیدگاه، یعنی اعسار و افلاس در فقه امامیه و قوانین و ورشکستگی در قانون تجارت با روش توصیفی و تحلیلی پرداخته شده است. تاسیس نهاد توقف را می توان اصلی ترین نوآوری لایحه جدید قانون تجارت دانست که موجب تسریع در امر تصفیه شده و حتی الامکان با جلوگیری از صدور حکم ورشکستگی سعی در حفظ حقوق تاجر و بستانکاران دارد.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

مقدمه

الف) بیان مسیله

ب) اهمیت و ضرورت تحقیق

ج) سوالات تحقیق

د) فرضیات تحقیق

ه) هدف تحقیق

و) سوابق مربوط به تحقیق

ز) روش تحقیق

ح) ساختار تحقیق

بخش اول: آثار عجز از تادیه دیون در فقه امامیه

مبحث اول: مفهوم شناسی

گفتار اول: دین

گفتار دوم: اعسار

بند اول: مفهوم اعسار

بند دوم: اقسام اعسار

الف) اعسار از پرداخت دین یا انجام تعهد

ب) اعسار از محکوم به

ج) اعسار در مقابل اجراییه ثبتی

د) اعسار از هزینه دادرسی

گفتار سوم: افلاس

گفتار چهارم: ورشکستگی

بند اول: مفهوم ورشکستگی

بند دوم: اقسام ورشکستگی

الف) ورشکستگی عادی

ب) ورشکستگی به تقصیر

ج) ورشکستگی به تقلب

بند سوم: مقایسه ورشکستگی با اعسار

مبحث دوم: آثار صدور حکم حجر

گفتار اول: منع تصرف

بند اول: اهلیت تصرف قبل از صدور حکم افلاس

بند دوم: وضعیت تصرفات دوران توقف

بند سوم: اهلیت در حقوق غیر مالی

بند چهارم: عدم اهلیت تصرف در امور مالی

بند پنجم: اقاریر مفلس

الف) اقرار به دین

ب) اقرار به عین

بند ششم : اقرار به دینی که منشا آن پس از حجر یا تقسیم باشد

بند هفتم: انواع دیون پس از صدور حکم حجر

بند هشتم: خیار تفلیس

بند نهم: افلاس موجر و مستاجر

بند دهم: وضعیت سایر عقود و ایقاعات مفلس

گفتار دوم: راه های اثبات عجز

بند اول: دیدگاه فقهای امامیه ۵۰ الف) اقرار بدهکار ۵۰ ۱) دیونی که مسبوق به امور معاملی است ۵۰ ۲) دیونی که مسبوق به امور غیر معاملی است

ب) شهادت شهود

۱) شهادت بر افلاس با منشا امور معاملی

۲) شهادت بر افلاس با منشا امور غیر معاملی

ج) قبول طلبکار

د) علم قاضی

بند دوم: دیدگاه فقهای سایر مذاهب

الف) اقرار بدهکار

۱) دیونی که مسبوق به امور معاملی است

۲) دیونی که مسبوق به امور غیر معاملی است

ب) شهادت شهود

ج) قبول طلبکار

د) علم قاضی

گفتار سوم: معامله ی به قصد فرار از دین

گفتار چهارم: تعلق حق غرماء به عین مال خود

گفتار پنجم: حبس مدیون

بند اول: عدم جواز حبس ابتدایی

بند دوم: جواز حبس ملیء

گفتار ششم: تقسیم اموال

بند اول: تقسیم اموال بین طلبکاران

بند دوم: ادعای طلبکاران پس از تقسیم اموال

بند سوم: نحوه ی فروش اموال

بند چهارم: اموال غیر قابل تملک

بند پنجم: هزینه های حراج اموال مفلس

مبحث سوم: راه های تادیه ی دین

گفتار اول: به کارگیری و تاجیر مدیون

بند اول: جواز به کارگیری و تاجیر مدیون

بند دوم: عدم جواز به کارگیری و تاجیر مدیون

گفتار دوم: مسیولیت اقربا

گفتار سوم: تادیه ی دین از طریق حقوق غیر مالی مدیون

بند اول: حق قصاص برای مدیون

بند دوم: حقیقتی برای وراث مدیون

بند سوم: تادیه ی دین از دیه

گفتار چهارم: تادیه ی دین از سهم غارمین

بند اول: تعریف غارمین

بند دوم: انواع غارمین

بند سوم: تهاتر طلب از زکات

بند چهارم: تادیه ی دین از خمس

بند پنجم: مسیولیت حکومت در قبال غرماء

بخش دوم: آثار عجز از تادیه دیون در حقوق ایران

مبحث اول: سیر تحلیلی تحولات قانونگذاری

گفتار اول: بررسی تحولات تقنینی اعسار و افلاس در حقوق مدنی

بند اول: قانون اصول تشکیلات عدلیه و محاضر شرعیه و حکام صلحیه

بند دوم: قانون تسریع محاکمات

بند سوم: قانون اعسار و افلاس

بند چهارم : قانون اعسار

بند پنجم: قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۳۷۷

بند ششم: قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۳۹۴

گفتار دوم: بررسی تحولات تقنینی ورشکستگی در حقوق تجارت

بند اول: ورشکستگی قبل از تصویب قانون تجارت

بند دوم: ورشکستگی بعد از تصویب قوانین تجارتی

مبحث دوم: آثار عجز از تادیه دیون در حقوق مدنی

گفتار اول: آثار صدور حکم حجر

بند اول: حجر و اهلیت معسر

بند دوم: حبس معسر

بند سوم: تقسیم اموال معسر

گفتار دوم: آثار حکم قبول اعسار

بند اول: آثار حکم قبول اعسار از محکوم به

بند دوم: آثار حکم قبول اعسار از هزینه دادرسی

مبحث سوم: تحولات نهاد اعسار در قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ۱۳۹۴

گفتار اول: آثار پذیرش دعوی اعسار از محکوم به

بند اول: صدور حکم بر اعسار مطلق

بند دوم: اعطاء مهلت به محکوم علیه یا تقسیط محکوم به

بند سوم: امکان تعدیل اقساط محکوم به

بند چهارم: ضمانت اجرای عدم پرداخت اقساط محکوم به

گفتار دوم: نوآوری های قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۳۹۴

مبحث چهارم: آثار عجز از تادیه دیون در حقوق تجارت

گفتار اول: آثار حکم ورشکستگی در قوانین

بند اول: ماهیت حقوقی منع مداخله

بند دوم: وسعت و حدود منع مداخله

بند سوم: مستثنیات دین

بند چهارم: دعاوی ورشکسته

بند پنجم: آثار منع مداخله

بند ششم : منع بازداشت ورشکسته به علت عدم پرداخت ضرر و زیان به مدعی خصوصی

بند هفتم: ضمانت اجرای منع مداخله

بند هشتم : سلب اعتبار از تاجر

گفتار دوم: پایان ورشکستگی و اعاده اعتبار تاجر ورشکسته

بند اول: پایان ورشکستگی

بند دوم: اعاده اعتبار تاجر ورشکسته

مبحث پنجم: محاسن ، معایب و نوآوری های لایحه جدید قانون تجارت

گفتار اول: شرایط تحقق توقف

گفتار دوم : افتراق بین رای توقف و رای ورشکستگی و اشخاص ذینفع در ورشکستگی

گفتار سوم: اداره امور متوقف

گفتار چهارم: رای توقف و آثار آن

گفتار پنجم: قرارداد ارفاقی پیشگیرانه

گفتار ششم: اعلام ورشکستگی یا صدور حکم ورشکستگی

نتیجه و پیشنهادها

فهرست منابع

الف) منابع فارسی

ب) منابع عربی

چکیده انگلیسی

کلیدواژه ها

  • دیون
  • حجر
  • توقف
  • افلاس
  • ورشکستگی
  • اعسار