ابطال معاملات قبل از توقف تاجر ورشکسته در حقوق ایران و مقایسه آن با قانون نمونه آنسیترال

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
ابطال معاملات قبل از توقف تاجر ورشکسته در حقوق ایران و مقایسه آن با قانون نمونه آنسیترال
عنوانابطال معاملات قبل از توقف تاجر ورشکسته در حقوق ایران و مقایسه آن با قانون نمونه آنسیترال
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوعطاءاله نوری
استاد راهنمارضا طجرلو
استاد مشاوراصغر محمودی، عبدالرسول دیانی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۹
دانشگاهمرکز پیام نور تهران


ابطال معاملات قبل از توقف تاجر ورشکسته در حقوق ایران و مقایسه آن با قانون نمونه آنسیترال عنوان پایان نامه ای است که توسط عطاءاله نوری، با راهنمایی رضا طجرلو و با مشاوره اصغر محمودی و عبدالرسول دیانی در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.

چکیده

ابطال معاملات ماقبل توقف تاجر ورشکسته در حقوق ایران و مقایسه آن با قانون نمونه انسیترال ، مشمول تحلیل مفاهیم کلی، از قبیل تاجر ورشکسته، معاملات تاجر و وضعیت حقوقی این معاملات و بررسی قواعد مربوط به معاملات قبل از توقف تاجر ورشکسته، شامل معاملات به قصد فرار از دین، معاملات صوری و مسبوق به تبانی و معاملات با حق استرداد می شود. مقایسه قوانین داخلی با قانون نمونه نیز به این هدف انجام پذیرفته تا به تبیین جایگاه قانون داخلی دست یابیم. هرچند سوءنیت تاجر ورشکسته در معاملات قبل از توقف، علت عمده خنثی سازی این معاملات اعلام شده است، ولی گاهی حفظ حقوق بستانکاران و جامعه، علت انحلال قراردادها دانسته شده است. فسخ، قابلیت ابطال و بطلان، ضمانت اجرای تخطی تاجر از مقررات پیش بینی شده هستند که بسته به اهمیت خود، مورد استفاده قانونگذار قرار گرفته اند. در این پایان نامه تلاش بر این بوده است که ضمن نقد و بررسی قواعد موجود داخلی و مقایسه آن با قانون نمونه انسیترال، علاوه بر کشف نقاط ضعف و قوت قانون ملی، راهکارهایی جهت مشابه سازی قوانین حقوق تجارت داخلی با حقوق تجارت بین الملل ارایه دهیم. بدین منظور در فصل اول، به تحلیل مفاهیم کلیدی مرتبط پرداخته و فصل دوم را به بحث در خصوص معاملات به قصد فرار از دین و اضرار به طلبکاران اختصاص داده ایم. در فصل سوم و چهارم نیز به ترتیب، معاملات صوری و مسبوق به تبانی و نیز معاملات با حق استرداد را مورد مطالعه قرار داده ایم. فصل پایانی نیز بر مطالعه قانون نمونه و راهنمای قانونگذاری حقوق ورشکستگی، متمرکز شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

فصل اول: تحلیل مفاهیم کلی

  • مبحث اول: تاجر ورشکسته ۷

گفتار اول: تعریف تاجر ۷

–بند اول: تاجر حقیقی ۷

–بند دوم: تاجر حقوقی ۹

گفتار دوم: مفهوم توقف ۱۱

  • مبحث دوم: معاملات تاجر ۱۵

گفتار اول: تحلیل کلی معامله ۱۵

گفتار دوم: مقایسه معامله با عناوین مشابه ۱۷

–بند اول: عقد ۱۷

–بند دوم: ایقاع ۱۸

–بند سوم: اقاله ۱۸

  • مبحث سوم: وضعیت حقوقی معاملات و قابلیت تبدیل آنها به یکدیگر ۲۰

گفتار اول: وضعیت حقوقی معاملات ۲۰

–بند اول: معاملات معتبر یا قابل استناد ۲۱

الف) معاملات صحیح ۲۱

ب) معاملات قابل فسخ ۲۲

–بند دوم: معاملات غیر معتبر یا غیرقابل استناد ۲۳

الف) معاملات باطل ۲۴

ب) معاملات قابل ابطال ۲۵

ج) معاملات غیر نافذ ۲۷

گفتار دوم: قابلیت تبدیل وضعیت های حقوقی به یکدیگر ۲۸

فصل دوم: معاملات به قصد فرار از دین و اضرار به طلبکاران

  • مبحث اول: قواعد ناظر بر معاملات به قصد فرار از دین در قانون مدنی ۳۰

گفتار اول: ماهیت حقوقی معاملات به قصد فرار از دین ۳۰

گفتار دوم: فلسفه وضع ماده

(ق م) ۳۱

گفتار سوم: تحول قانونگذاری در معاملات به قصد فرار از دین ۳۲

  • مبحث دوم: قواعد ناظر بر معاملات به قصد فرار از دین یا اضرار به طلبکاران در قانون تجارت ۳۴

گفتار اول: بررسی سرنوشت قراردادهای منعقده به قصد فرار از دین یا اضرار به طلبکاران (موضوع ماده

(ق ت)) ۳۴

–بند اول: بررسی مفاد ماده

(ق ت) ۳۴

الف) طرفین دعوی فسخ ۳۵

ب) قراردادهای مشمول ماده ۳۸

ج) ضرری بودن معامله ۴۰

د) ویژگی های دین ۴۲

ر) نقش سوءنیت طرف معامله با تاجر ورشکسته ۴۲

ز) مرور زمان ۴۳

ی) حکم ماده و آثار آن ۴۴

–بند دوم: انتقادات وارد بر مفاد و حکم تعیین شده در ماده ۴۵

گفتار دوم: بررسی سرنوشت ایقاعات واقع شده در دوران قبل از توقف تاجر ورشکسته ۵۱

فصل سوم: معاملات صوری و مسبوق به تبانی (موضوع ماده

(ق ت))

  • مبحث اول: معاملات صوری ۵۸

گفتار اول: تعریف معاملات صوری ۵۸

گفتار دوم: مبنای بطلان معاملات صوری ۵۸

  • مبحث دوم: معاملات مسبوق به تبانی ۶۲

گفتار اول: تعریف معاملات مسبوق به تبانی ۶۲

گفتار دوم: دلایلی بر اثبات تمرکز ماده ۴۲۶(ق ت) بر معاملات مسبوق به تبانی ۶۴

گفتار سوم: حکم معاملات مسبوق به تبانی ۶۵


فصل چهارم: معاملات با حق استرداد (موضوع مواد

الی

(ق ت))

  • مبحث اول: معاملات با حق استرداد، ناظر به حقوق صاحبان اموال (موضوع مواد

الی

(ق ت)) ۷۰

گفتار اول: استرداد اسناد تجاری (موضوع ماده

(ق ت)) ۷۰

گفتار دوم: استرداد اموال امانی (موضوع ماده

(ق ت)) ۷۳

گفتار سوم: استرداد اموالی که تاجر، آنها را به نمایندگی خریداری نموده است (موضوع ماده

(ق ت)) ۷۵

گفتار چهارم: استرداد اموالی که تاجر، آنها را به نمایندگی به فروش رسانیده است (موضوع ماده

(ق ت)) ۷۷

  • مبحث دوم: معاملات با حق استرداد ناظر به حقوق بستانکاران تاجر ورشکسته (موضوع مواد

الی۵۳۴ (ق ت)) ۸۰

گفتار اول: استرداد مبیع ارسال شده برای تاجر (موضوع ماده

(ق ت)) ۸۰

گفتار دوم: حکم مبیعی که به تاجر ورشکسته تسلیم نشده است (موضوع ماده

(ق ت)) ۸۲

فصل پنجم: مقایسه بین قوانین ابطال معاملات تاجر ورشکسته در حقوق تجارت ایران و قانون نمونه انسیترال

  • مبحث اول: شمایی کلی از قانون نمونه انسیترال ۸۸
  • مبحث دوم: شمایی کلی از راهنمایی بر قانون نمونه ۸۹
  • مبحث سوم: مقایسه بین مفاهیم و قواعد ابطال معاملات تاجر ورشکسته بین حقوق تجارت ایران و انسیترال ۹۱

گفتار اول: اهداف قانون نمونه و راهنما ۹۱

–بند اول: به حداکثر رساندن ارزش دارایی ها ۹۳

–بند دوم: ایجاد تعادلی بین تصفیه حساب و تجدیدسازمان ۹۳

–بند سوم: اطمینان از برخورد منصفانه با بستانکاران هم موقعیت ۹۳

–بند چهارم: آمادگی برای راه حل به موقع، موثر و بی طرف برای حل ورشکستگی ۹۴

–بند پنجم: حفظ اموال ورشکسته به منظور توزیع عادلانه بین بستانکاران ۹۴

–بند ششم: اطمینان از قانون ورشکستگی شفاف و قابل پیش بینی ۹۵

گفتار دوم: دادرسی های مشمول انسیترال ۹۶

گفتار سوم: مفهوم توقف در انسیترال ۹۷

گفتار چهارم: متقاضی دعوی ابطال ۹۷

گفتار پنجم: ضرورت وضع حکم ابطال معاملات ۹۸

گفتار ششم: معیار های ابطال ۱۰۱

–بند اول: معیار عینی ۱۰۱

–بند دوم: معیار ذهنی ۱۰۱

گفتار هفتم: انواع معاملات درمعرض ابطال ۱۰۲

–بند اول: معاملات با هدف نابودی، بازداشتن یا به–تاخیر انداختن بستانکاران ۱۰۳

–بند دوم: معاملات زیرقیمت ۱۰۴

–بند سوم: معاملات ترجیحی ۱۰۵

نتیجه گیری و ارایه پیشنهاد ۱۰۷

فهرست منابع و ماخذ ۱۱۳

کلیدواژه ها

  • اجتناب
  • ورشکستگی
  • بازرگانان
  • ایران
  • نظام حقوقی
  • معامله
  • کمیسیون حقوق تجارت بین الملل سازمان ملل متحد
  • استردادها
  • ابطال
  • تاجر
  • ورشکسته
  • ورشکستگی