اثر تغییر جنسیت بر نفقه و مهریه در فقه و حقوق ایران

عنوان	اثر تغییر جنسیت بر نفقه و مهریه در فقه و حقوق ایران
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	مهرداد موسی پورلفوت
استاد راهنما	امیر رضایی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۷
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی

اثر تغییر جنسیت بر نفقه و مهریه در فقه و حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط مهرداد موسی پورلفوت، با راهنمایی امیر رضایی در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی دفاع گردید.

چکیده

یکی از مهمترین ارکان ازدواج،لزوم اختلاف دوجنس است.درحقوق ایران که ریشه در فقه امامیه دارد،ازدواج با همجنس پذیرفته نیست و هرگونه ارتباط جنسی بین دو همجنس نه تنها حرام و گناه کبیره است قانون مدنی ایران در مواد مختلفی همچون ۱۰۳۵،۱۰۵۹،۱۰۶۷،۱۱۲۲،۱۱۲۴ به لزوم اختلاف دوجنس در ازدواج اشاراتی نموده است. مطابق ماده ی ۱۰۸۲ قانون مدنی: به مجرد عقد،زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید. بنابراین،مالکیت زوجه بر مهریه،از زمان عقد مستقر می شود. در اینجا دوفرض پیش می آید که به آن می پردازیم اگر بعد از انعقاد عقدازدواج(نکاح) و قبل از برقراری رابطه ی جنسی بین زوجین،به علت تغییرجنسیت یکی از آنان،نکاح منحل گردد؛تکلیف مهریه تعیین شده و پرداخت شده چیست؟آیا باید تمام مهر پرداخت شده مسترد گردد و یا نصف مهر برمی گردد؟آنچه مسلم است،انحلال ازدواج،خصوصیات طلاق قبل از مواقعه را ندارد تا نصف مهریه در مالکیت زن مستقر گردد و مشابه فسخ نکاح نیز محسوب نمی گردد تا نصف مهرالمسمی در مورد عنن به زوجه و عدم تعلق مهریه به زوجه در سایر موارد انحلال به علت فسخ،قابل تصورباشد.ولی با توجه به اینکه تعیین و پرداخت مهرالمسمی به منظور تشکیل و ادامه ی خانواده است و در تغییرجنسیت،ازدواج باطل خواهد شد و خانواده منتفی می گردد؛بنابراین،علت تعیین مهر و پرداخت آن از بین رفته است و یا انتفای علت،موضوع مهر نیز منتفی است و در صورت پرداخت مهر،باید مسترد و اگر در این جریان،ضرری به یکی از آنان وارد شده باشد و بین عمل تغییرجنسیت و ضرر مسلم وارده،رابطه ی سببیت وجود داشته باشد،از طریق مراجع قضایی قابل مطالبه است. هرگاه زوج یا زوجه تغییرجنسیت دهد و این تغییرجنسیت،واقعی باشد؛طبیعی است که ازدواج سابق باطل (منحل) می شود.احکام زوجیت،مانندنفقه نیز به تبع انتفای موضوع(ازدواج سابق) از بین می رود.زیرا این احکام،دایرمدار موضوعات هستند و با انتفای موضوع،حکم آن نیز از بین می رود.بنابراین به عنوان یک قاعده ی کلی می توان گفت: هرگاه نکاح دایم بوده و علاوه بر آن،تمکین(عدم نشوز) نیز موجود باشد؛ وجوب نفقه به عنوان یک حکم شرعی ثابت است و هرگاه یکی از آن دو منتفی گردد،وجوب اعطای نفقه نیز مرتفع می شود.طبیعی است که پس از تغییرجنسیت یکی از زوجین،یکی از آن دوشرط،یعنی ازدواج دایم از بین می رود.بنابراین،نفقه نیز از بین خواهد رفت.مساله ی سقوط نفقه به دلیل تغییرجنسیت ، آن قدر بدیهی و روشن است که فقیهان اسلامی از آن مطلبی به میان نیاورده اند.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده ۱ مقدمه ۳ الف)بیان مسیله تحقیق ۵ ب)سوالات تحقیق ۸ ج)فرضیه های تحقیق ۸ د)اهداف تحقیق ۹ ه)ضرورت تحقیق ۹ و)نوآوری تحقیق ۹ ز)روش تحقیق

ح)پیشینه تحقیق

ط)ساختار تحقیق ۱۰ فصل اول: کلیات تحقیق ۱–۱ مفاهیم

۱–۱–۱–مفهوم احکام ۱۲ ۱–۱–۱–۱–معنای لغوی احکام

۱–۱–۱–۲–مفهوم اصطلاحی احکام

۱–۱–۱–۳– مفهوم حکم وضعی

۱–۱–۱–۴– حکم تکلیفی

۱–۱–۲–مفهوم آثار ۱۲ ۱–۱–۲–۱– معنای لغوی آثار

۱–۱–۲–۲– مفهوم فقهی آثار

۱–۱–۳–مفهوم تغییر جنسیت ۱۳ ۱–۱–۳–۱– معنای لغوی تغییر

۱–۱–۳–۲– معنای لغوی جنسیت

۱–۱–۳–۲–۱– تعریف جنسیت از نظر فیزیولوژی

۱–۱–۳–۲–۲– تعریف دو جنسی در پزشکی

۱–۱–۴ تعریف هویت جنسی

۱–۱–۵ تعریف خنثای روانی یا ترانس سکشوآل

۱–۱–۶ دو جنسیتی در فقه

۱–۱–۶–۱ خنثی واضح یا غیر مشکل

۱–۱–۶–۲ خنثی غیر واضح یا مشکل

۱–۲ تاریخچه تغییر جنسیت

۱–۳ تفاوت ترانس سکشوآل با هرمافرودیسم(خنثای رو انی با خنثای جسمی)

۱–۴ دیدگاه مذاهب در خصوص تغییر جنسیت

۱–۵ انواع تغییر جنسیت

۱–۶–احکام و مبانی فقهی تغییر جنسیت ۲۱ ۱–۶–۱– مشروعیت و عدم مشروعیت تغییرجنسیت

۱–۶–۱–۱ ممنوعیت مطلق (عدم مشروعیت) تغییرجنسیت

۱–۶–۱–۱–۱ حرمت لمس کردن و نظر به عورت نامحرم

۱–۶–۱–۱–۲ حرمت از بین بردن اعضای بدن (حرمت تغریر به نفس)

۱–۶–۱–۱–۳ حرمت تغییر در خلقت الهی و غیر مقدور بودن آن

۱–۶–۱–۱–۴ مخالفت با مصالح عمومی

۱–۶–۱–۱–۵ عدم منفعت عقلایی مشروع و قابل اعتنا

۱–۶–۱–۱–۶ استناد به قاعده الناس مسلطون علی انفسهم

۱–۶–۱–۲ نظریه مشروعیت مطلق

۱–۶–۱–۲–۱ اصل حلیت

۱–۶–۱–۲–۲ قاعده تسلیط

۱–۶–۱–۲–۳ عدم تغییر در خلقت الهی

۱–۶–۱–۲–۴ قاعده اضطرار

۱–۶–۱–۲–۵ موافقت با مصالح عمومی و جلوگیری از فحشاء

۱–۶–۱–۳ نظریه مشروعیت مشروط تغییرجنسیت

۱–۶–۲– تغییر جنسیت و اثر آن بر احکام تکلیفی

۱–۶–۳– تغییر جنسیت و آثار وضعی ناشی از روابط خویشاوندی و نسب

فصل دوم:آثار تغییر جنسیت بر مهریه ۲–۱– ماهیت مهریه ۳۸ ۲–۲– انواع مهریه ۴۰ ۲–۳– اثر انحلال نکاح در مهریه ۴۳ ۲–۳–۱– اثر انحلال نکاح در مهرالمسمی ۴۴ ۲–۳–۱–۱– تاثیر طلاق در مهرالمسمی ۴۴ ۲–۳–۱–۱–۱– تاثیر طلاق در مهرالمسمی بعد از زناشویی ۴۴ ۲–۳–۱–۱–۲– تاثیر طلاق در مهرالمسمی پیش از زناشویی ۴۵ ۲–۳–۱–۱–۲–۱– مهر در هنگام طلاق در ملکیت زن قرار دارد ۴۵ ۲–۳–۱–۱–۲–۲– مهر در هنگام طلاق در ملکیت زن قرار ندارد ۴۹ ۲–۳–۲–تاثیر فسخ در مهر المسمی ۵۴ ۲–۳–۲–۱–فسخ نکاح قبل از زناشویی ۵۴ ۲–۳–۲–۲–فسخ نکاح بعد از زناشویی ۵۴ ۲–۴– تغییر جنسیت و مساله مهریه در نکاح دایم

۲–۴–۱– تغییر جنسیت توسط زوجه

۲–۴–۱–۱– نظریه عدم لزوم پرداخت مهریه مطلقا ۵۶ ۲–۴–۱–۲– نظریه لزوم پرداخت کل مهریه مطلقا (وجوب پرداخت تمام مهر) ۵۸ ۲–۴–۱–۳– لزوم پرداخت کل مهریه در صورت نزدیکی و تنصیف آن در غیرنزدیکی ۵۹ ۲–۴–۱–۴– سقوط مهر بصورت مطلق در صورت عدم کسب رضایت شوهر ۶۱ ۲–۴–۲– تغییر جنسیت توسط زوج

۲–۵– تغییر جنسیت و مهریه در نکاح منقطع ۶۴ فصل سوم:آثار تغییر جنسیت بر نفقه ۳–۱– نفقه ۶۸ ۳–۲–اثر تغییر جنسیت بر نفقه ۷۱ ۳–۲–۱– اثر تغییر جنسیت بر نفقه زوجه ۷۱ ۳–۲–۱–۱–در حکم نشوز بودن تغییر جنسیت زوجه و سقوط مهریه ۷۱ ۳–۲–۱–۲– آثار تغییر جنسیت بر بطلان و یا عدم بطلان علقه نکاح (پیوند زناشویی) ۷۳ ۳–۲–۱–۲–۱– تغییر جنسیت یکی از زوجین ۷۳ ۳–۲–۱–۲–۲– زوجین هر دو غیر هم زمان تغییر جنسیت دهند (غیرمتقارنین) ۷۴ ۳–۲–۱–۲–۳– تغییر جنسیت زوجین همزمان با یکدیگر باشد (متقارنین) ۷۵ ۳–۲–۲– اثر تغییر جنسیت برنفقه اقارب ۷۶ ۳–۲–۲–۱– تغییر جنسیت پدر و مساله نفقه اقارب ۷۶ ۳–۲–۲–۱–۱–سقوط نفقه اقارب ۷۷ ۳–۲–۲–۱–۲–عدم سقوط نفقه اقارب ۷۸ ۳–۲–۲–۲– تغییر جنسیت مادر و مساله نفقه اقارب ۷۹ ۳–۲–۲–۳–تغییر جنسیت و نفقه والدین ۷۹ ضمایم

نتیجه گیری

پیشنهادات / ۸۸ منابع و مآخذ

چکیده انگلیسی ۹۳

کلیدواژه ها

• زن و مرد
• تغییر جنسیت
• مهریه
• نفقه