اختلاط مسیولیت مدنی و کیفری در نظام حقوقی ایران
 | |
| عنوان | اختلاط مسیولیت مدنی و کیفری در نظام حقوقی ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | سیده فاطمه رضوی |
| استاد راهنما | حبیب الله رحیمی |
| استاد مشاور | سید منصور میرسعیدی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۴۰۱ |
| دانشگاه | دانشگاه علامه طباطبایی |
اختلاط مسیولیت مدنی و کیفری در نظام حقوقی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط سیده فاطمه رضوی، با راهنمایی حبیب الله رحیمی و با مشاوره سید منصور میرسعیدی در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.
چکیده
در تاریخ رابطه مسیولیت مدنی و کیفری سه دوره متمایز وجود دارد: اختلاط، جدایی و نزدیک شدن. پس از اینکه مدت زیادی مسیولیت مدنی و کیفری در درون یکدیگر ادغام شده بودند، به تعبیری در قرن هفدهم میلادی، زمینه های جدایی آنان فراهم شد. امروزه مسیولیت مدنی و کیفری در نظام های حقوقی نوین از یکدیگر تفکیک شده و با ایده های تحلیل اقتصادی و عدالت ترمیمی دوران تقارب را تجربه می نمایند. با تطبیق تحولات مذکور در نظام حقوقی ایران، مشخص می شود؛ تمایزات مسیولیت مدنی و کیفری به نحو صحیح رعایت نشده و چهره های واضحی از اختلاط در نظام حقوقی مشهود می باشند. اختلاط مسیولیت مدنی و کیفری در حقوق ایران مورد توجه شایسته قرار نگرفته و با آثاری چون پراکندگی قوانین حوزه مسیولیت مدنی، وابستگی حوزه مسیولیت مدنی به تحولات قوانین جزایی در حوزه آموزش و پژوهش، پیچیدگی و درنهایت متاثر ساختن رویه قضایی، تسری ضوابط سختگیرانه کیفری به جنبه مسیولیت مدنی و خلط طرق اثبات این دو حوزه، مشکلات زیادی ایجاد نموده است. براین اساس، اظهار این عقیده که نظام حقوقی ایران نیز همگام با تحولات نظام های حقوقی دنیا در خصوص تفکیک مسیولیت مدنی از کیفری و گذر از دوران انفکاک به تقارب گام برداشته ، امری دشوار است. چراکه اعتقاد به حیات در دوران تقارب، زمانی قابل پذیرش است که قبلا تفکیک مسیولیت مدنی و کیفری به درستی رعایت شده باشد و این تمایزات در صحنه قوانین و بالتبع اجرای آن ها قابل مشاهده باشد. به نظر می رسد، بازنگری در این خصوص و توجه به ایرادات مذکور توسط تنظیم کنندگان و عاملان اجرایی قوانین، می تواند زمینه تدوین قوانین شفاف تر را فراهم ساخته و موجب هماهنگی قوانین و کاستن از پیچیدگی های موجود شود.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه
الف) بیان مساله
فصل اول: مفاهیم و دوران های تاریخی مسیولیت مدنی و کیفری
مبحث اول: مفهوم مسیولیت مدنی و کیفری
گفتار اول: مفهوم مسیولیت مدنی
گفتار دوم: مفهوم مسیولیت کیفری
مبحث دوم: دوران های تاریخی رابطه مسیولیت مدنی و کیفری
گفتار اول: دوره اختلاط
گفتار دوم: دوره انفکاک( جدایی)
گفتار سوم: دوره تقارب
فصل دوم: مبانی و معیارهای اختلاط و تمایز مسیولیت مدنی و کیفری
مبحث اول: مبانی اختلاط و تمایز مسیولیت مدنی و کیفری
گفتار اول: مبانی اختلاط مسیولیت مدنی و کیفری
بند اول: انتقام جویی و کیفرخصوصی:
بند دوم: مذهبی بودن حقوق
بند سوم: کم ارزش بودن جایگاه فرد
بند چهارم: به رسمیت شناختن اخلاق به عنوان مبنای هردو مسیولیت
گفتار دوم: مبانی تمایز مسیولیت مدنی و کیفری
بند اول: تفاوت در نوع منافع آسیب دیده
بند دوم: اعتقاد به محکومیت اخلاقی در حقوق کیفری
بند سوم: تمییز میان اعمال و پیامدها
بند چهارم: رشد اندیشه ی فردگرایی و ظهور مکتب دفاع اجتماعی
مبحث دوم: معیار های تمایز مسیولیت مدنی و کیفری
گفتار اول: تمایز در منبع
گفتار دوم: تمایز در هدف
گفتار سوم: تمایز در معیار مسیولیت
گفتار چهارم: تمایز در قلمرو
گفتار پنجم: تمایز در آیین دادرسی
فصل سوم: نمودها و آثار اختلاط مسیولیت مدنی و کیفری در حقوق ایران
مبحث اول: نمودهای اختلاط مسیولیت مدنی و کیفری در نظام حقوقی ایران ۵۰ گفتار اول: نقض اصل قانونی بودن جرم و مجازات با تفسیر ارایه شده از اصل
قانون اساسی ۵۰ بند اول: دلایل موافقان
بند دوم: دیدگاه مخالفان
بند سوم: تحلیل اصل
قانون اساسی، در پرتو اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها
الف) وضعیت تصویب اصل
قانون اساسی
ب) اقدامات شورای نگهبان در نقض اصل قانونی بودن جرم و مجازات
گفتار دوم: چهره دوگانه دیه
بند اول: نظریات مطرح شده در خصوص ماهیت دیه
الف) دیدگاه مجازات بودن دیه
ب) دیدگاه خسارت بودن دیه
پ) ماهیت تلفیقی
بند دوم: ماهیت دیه در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲
گفتار سوم: مقررات غصب
بند اول: اتخاذ سیاست سختگیرانه نسبت به غاصب در قانون مدنی
الف) مسیولیت مطلق در غصب
ب) مسیولیت تضامنی غاصبین
مقدمه
الف) بیان مساله
فصل اول: مفاهیم و دوران های تاریخی مسیولیت مدنی و کیفری
مبحث اول: مفهوم مسیولیت مدنی و کیفری
گفتار اول: مفهوم مسیولیت مدنی
گفتار دوم: مفهوم مسیولیت کیفری
مبحث دوم: دوران های تاریخی رابطه مسیولیت مدنی و کیفری
گفتار اول: دوره اختلاط
گفتار دوم: دوره انفکاک( جدایی)
گفتار سوم: دوره تقارب
فصل دوم: مبانی و معیارهای اختلاط و تمایز مسیولیت مدنی و کیفری
مبحث اول: مبانی اختلاط و تمایز مسیولیت مدنی و کیفری
گفتار اول: مبانی اختلاط مسیولیت مدنی و کیفری
بند اول: انتقام جویی و کیفرخصوصی:
بند دوم: مذهبی بودن حقوق
بند سوم: کم ارزش بودن جایگاه فرد
بند چهارم: به رسمیت شناختن اخلاق به عنوان مبنای هردو مسیولیت
گفتار دوم: مبانی تمایز مسیولیت مدنی و کیفری
بند اول: تفاوت در نوع منافع آسیب دیده
بند دوم: اعتقاد به محکومیت اخلاقی در حقوق کیفری
بند سوم: تمییز میان اعمال و پیامدها
بند چهارم: رشد اندیشه ی فردگرایی و ظهور مکتب دفاع اجتماعی
مبحث دوم: معیار های تمایز مسیولیت مدنی و کیفری
گفتار اول: تمایز در منبع
گفتار دوم: تمایز در هدف
گفتار سوم: تمایز در معیار مسیولیت
گفتار چهارم: تمایز در قلمرو
گفتار پنجم: تمایز در آیین دادرسی
فصل سوم: نمودها و آثار اختلاط مسیولیت مدنی و کیفری در حقوق ایران
مبحث اول: نمودهای اختلاط مسیولیت مدنی و کیفری در نظام حقوقی ایران ۵۰ گفتار اول: نقض اصل قانونی بودن جرم و مجازات با تفسیر ارایه شده از اصل
قانون اساسی ۵۰ بند اول: دلایل موافقان
بند دوم: دیدگاه مخالفان
بند سوم: تحلیل اصل
قانون اساسی، در پرتو اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها
الف) وضعیت تصویب اصل
قانون اساسی
ب) اقدامات شورای نگهبان در نقض اصل قانونی بودن جرم و مجازات
گفتار دوم: چهره دوگانه دیه
بند اول: نظریات مطرح شده در خصوص ماهیت دیه
الف) دیدگاه مجازات بودن دیه
ب) دیدگاه خسارت بودن دیه
پ) ماهیت تلفیقی
بند دوم: ماهیت دیه در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲
گفتار سوم: مقررات غصب
بند اول: اتخاذ سیاست سختگیرانه نسبت به غاصب در قانون مدنی
الف) مسیولیت مطلق در غصب
ب) مسیولیت تضامنی غاصبین
پ) بی توجهی به ارزش کار غاصب
ت) سختگیری نسبت به غاصب جاهل
ث) ضمان غاصب در خصوص منافع غیرمستوفات
بند دوم: بررسی اقوال مطرح شده، درخصوص قاعده الغاصب یوخذ باشق الاحوال
الف) عدم وجود دلایل کافی بر اعتبار قاعده
ب)بعید بودن انصراف ادله نفی حرج و ضرر از غاصب
پ) مجرایی برای اجرای قاعده الغاصب یوخذ باشق الاحوال وجود ندارد
ت) نفی مسامحه در مطالبه مال از غاصب
گفتار چهارم: قلمرو مطالبه خسارت معنوی در قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲
گفتار پنجم: وجود بابی به نام موجبات ضمان در قانون مجازات اسلامی
مبحث دوم: آثار اختلاط مسیولیت مدنی و کیفری در نظام حقوقی ایران
گفتار اول: پراکندگی و عدم انسجام در حوزه قوانین مرتبط با مسیولیت مدنی
گفتار دوم: مشکلات دانشجویان و پژوهشگران در یادگیری و انتقال مفاهیم حوزه مسیولیت مدنی
گفتار سوم: تداخل مرزهای مسیولیت مدنی و کیفری و عدم هماهنگی با تحولات جهانی مسیولیت
گفتار چهارم: تحلیل نمونه ای از آرای قضایی متاثر از اختلاط مسیولیت مدنی و کیفری
بند اول: تسری حکم عدم مسیولیت کیفری و استناد به اصل برایت در خصوص دیه ناشی از صدمات بدنی غیرعمد
الف) خلاصه رای
ب) تحلیل رای:
بند دوم: موثر دانستن شبهه در جنبه مسیولیت مدنی پرونده و خلط طریقه اثبات حوزه مسیولیت مدنی و کیفری
الف) خلاصه جریان پرونده
ب) تحلیل رای:
بند سوم: تسری ضوابط سختگیرانه مسیولیت کیفری به جنبه مسیولیت مدنی و نادیده گرفتن حق جبران خسارت زیان دیده
الف) متن رای
ب) تحلیل رای:
منابع و مآخذ
کلیدواژه ها
- مسیولیت مدنی
- مسیولیت کیفری
- قانون مجازات اسلامی