ادغام شرکت های تجاری غیرسهامی مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و مصر

عنوان	ادغام شرکت های تجاری غیرسهامی مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و مصر
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	غلامحسین افراس
استاد راهنما	محمد عیسایی تفرشی
استاد مشاور	احمد بیگی حبیب آبادی
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۳۹۵
دانشگاه	دانشگاه تربیت مدرس

ادغام شرکت های تجاری غیرسهامی مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و مصر عنوان رساله ای است که توسط غلامحسین افراس، با راهنمایی محمد عیسایی تفرشی و با مشاوره احمد بیگی حبیب آبادی در سال ۱۳۹۵ و در مقطع دکتری دانشگاه تربیت مدرس دفاع گردید.

چکیده

در شرکتهای تجاری، ادغام یکی از مباحث اصلی می باشد که به موجب آن یک، دو و یا چند شرکت در شرکت تجاری بدون اینکه تصفیه شوند، با از دست دادن شخصیت حقوقی خود در شرکت موجودی ترکیب و تمام حقوق و تکالیف آنها به شرکت پذیرنده منتقل می گردد، یا دو یا چند شرکت تجاری بدون تصفیه منحل می شوند و شرکت تجاری جدیدی تشکیل می دهند و شرکت جدید صاحب تمام حقوق و تکالیف شرکت های سابق می گردد. سابقه ی ادغام شرکت های تجاری بخش خصوصی در حقوق ایران به قانون شرکت های تعاونی مصوب۱۶/۳/۱۳۵۰برمی گردد، تا قبل از آن نه در قوانین و نه ادبیات حقوقی ایران به ادغام شرکت های تجاری بخش خصوصی پرداخته نشده بود. بعد از این قانون، ادغام، در قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۷۰، ماده ۱۱۱(مصوب ۱۳۸۰)قانون مالیات های مستقیم مصوب ۱۳۶۶، قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۸۳و قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۸۹آمده است. هم اکنون ماده۱۰۵ قانون برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به صراحت، ادغام شرکت های بخش خصوصی را به رسمیت شناخته است. اما در نظام حقوقی مصر هر چند مقنن در قانون شماره۱۵۹ مورخ۱۹۸۱ ادغام شرکت های تجاری را به رسمیت می شناسد، ولی رویه قضایی و حقوقدانان این کشور قبل از تصویب قانون فوق، ادغام را به عنوان حق طبیعی شرکت های تجاری می دانستند. با توجه به اشتراکات میان دو نظام حقوقی ایران و مصر، که هر دو نظام اسلامی بوده و از حقوق فرانسه متاثر می باشند، می توان به شرکت های غیرسهامی ایران همانند مصر اجازه داد تا با رعایت حقوق شرکاء ضامن، لحاظ کردن حقوق طلبکاران، تبعیت از قواعد و مقررات آمره در خصوص حقوق رقابت و ایجاد نهاد نظارتی که تصویب نهایی ادغام را بر عهده داشته باشد، در یکدیگر ادغام گردند. همچنین با پذیرش مرور زمان حداکثر یک ساله، برای طرح هر نوع دعوا در خصوص ادغام، از پذیرش دعاوی ابطال و فسخ که می تواند آثار سویی در روابط اقتصادی و بازرگانی داشته باشد جلوگیری نمود.

ساختار و فهرست رساله

فصل یکم: کلیات طرح تحقیق صفحه ۱–۱ مقدمه ۲ ۲–۱ بیان مساله

۳–۱ سوال های تحقیق

۱–۳–۱ سوال های اصلی

۲–۳–۱ سوال های فرعی

۴–۱ فرضیه های تحقیق

۱–۴–۱ فرضیه های اصلی

۲–۴–۱ فرضیه های فرعی

۵–۱ اهمیت و ضرورت تحقیق

۶–۱ روش تحقیق و ابزار گردآوری

۷–۱ اطلاعات

۱–۷–۱ پیشینه ادبیات تحقیق

۲–۷–۱ اهداف تحقیق

۸–۱ سازماندهی تحقیق

فصل دوم: کلیات ادغام شرکت های تجاری غیرسهامی ۱–۲ تعاریف

۱–۱–۲ تعریف ادغام

۱–۱–۱–۲ تعریف لغوی ادغام

۲–۱–۱–۲ تعریف اصطلاحی ادغام

۲–۲ انواع ادغام

۱–۲–۲ تقسیم ادغام از نظر شکلی

۱–۱–۲–۲ ادغام مرکب

۲–۱–۲–۲ ادغام ساده

۲–۲–۲ تقسیم ادغام از نظر نوع فعالیت شرکت های طرف ادغام

۱–۲–۲–۲ ادغام افقی

۲–۲–۲–۲ ادغام عمودی

۳–۲–۲–۲ ادغام مختلط

۳–۲–۲ تقسیم ادغام از نظر تاثیر اراده در آن

۱–۳–۲–۲ ادغام ارادی

۲–۳–۲–۲ ادغام اجباری (قهری)

۳–۲ شرکت های غیرسهامی

۱–۳–۲ شرکت های تجاری غیرسهامی در مصر

۲–۳–۲ شرکت های تجاری غیرسهامی در ایران

۳–۳–۲ وجه تمایز شرکت های تجاری غیر سهامی در ایران و مصر

۴–۲ تاریخچه و قانون حاکم بر ادغام شرکت ها غیرسهامی

۱–۴–۲ در حقوق مصر

۲–۴–۲ در حقوق ایران

۵–۲ نظریه های راجع به ماهیت ادغام شرکت های تجاری

۱–۵–۲ نظریه های راجع به ماهیت ادغام در حقوق مصر

۱–۱–۵–۲ ادغام و واگذاری کامل

۲–۱–۵–۲ ادغام و عقد بیع

۳–۱–۵–۲ ادغام و واگذاری محل تجاری

۴–۱–۵–۲ ادغام و عقد حواله

۲–۵–۲ نظریه های راجع به ماهیت ادغام در حقوق ایران

۱–۲–۵–۲ ادغام و عقد بیع

۲–۲–۵–۲ ادغام و عقد حواله

۳–۲–۵–۲ ادغام و عقد شرکت

۴–۲–۵–۲ ادغام و عقد صلح

۵–۲–۵–۲ ادغام به عنوان عقد مستقل

۶–۲–۵–۲ جمع بندی نظریه ها

۷–۲–۵–۲ تمایز میان نظریه های راجع به ماهیت ادغام در مصر و ایران

فصل سوم: شرایط و آثار ادغام شرکت های تجاری غیر سهامی ۱–۳ شرایط ادغام شرکت های تجاری غیر سهامی

۱–۱–۳ شرایط ادغام شرکت های تجاری غیر سهامی در مصر

۱–۱–۱–۳ تهیه پیش نویس ادغام توسط مدیران

۲–۱–۱–۳ ارزیابی دارایی شرکت های طرف ادغام

۳–۱–۱–۳ تصمیم وزیر بازرگانی نسبت به طرح ادغام

۴–۱–۱–۳ موافقت شرکاء با ادغام

۲–۱–۳ شرایط ادغام شرکت های تجاری غیر سهامی در ایران

۱–۲–۱–۳ تهیه پیش نویس ادغام توسط مدیران

۲–۲–۱–۳ ارزیابی دارایی شرکت های طرف ادغام

۳–۲–۱–۳ تصمیم شورای رقابت نسبت به پیش نویس ادغام

۴–۲–۱–۳ موافقت شرکاء با ادغام

۳–۱–۳ وجه اشتراک و افتراق شرایط ادغام در ایران و مصر

۲–۳ اثر ادغام بر شرکت های تجاری غیرسهامی

۱–۲–۳ اثر ادغام بر شرکت های تجاری غیر سهامی در مصر

۱–۱–۲–۳ اثر ادغام بر شرکت های ادغام شونده

۱–۱–۱–۲–۳ انحلال شرکت و زوال شخصیت حقوقی آن

۲–۱–۱–۲–۳ انتقال دارایی شرکت ادغام شونده

۳–۱–۱–۲–۳ راه حل اقتباسی از حقوق فرانسه

۴–۱–۱–۲–۳ راه حل موجود در فقه اهل سنت

۲–۱–۲–۳ اثر ادغام بر شرکت ادغام کننده یا جدید

۱–۲–۱–۲–۳ تغییراساسنامه یا شرکت نامه

۲–۲–۱–۲–۳ قایم مقامی شرکت ادغام کننده یا جدید

۳–۱–۲–۳ اثر ادغام بر شرکاء

۱–۳–۱–۲–۳ دستیابی شرکاء یا سهام داران به عوض

۲–۳–۱–۲–۳ اثر ادغام بر دارندگان سهام ممتاز

۳–۳–۱–۲–۳ اثر ادغام بر دارندگان سهام موسس

۴–۳–۱–۲–۳ حق شرکاء یا سهامداران در اداره ی شرکت ادغام کننده یا جدید

۵–۳–۱–۲–۳ حق شرکاء یا سهامدارن در خروج از شرکت

۶–۳–۱–۲–۳ حق شرکاء یا سهامدارن در شرکت ادغام کننده یا جدید

۴–۱–۲–۳ اثر ادغام نسبت به اشخاص ثالث

۱–۴–۱–۲–۳ اثر ادغام نسبت به دارندگان اوراق قرضه

۲–۴–۱–۲–۳ اثر ادغام بر سایر طلبکاران

۳–۴–۱–۲–۳ اثر ادغام بر بدهکاران شرکت

۵–۱–۲–۳ اثر ادغام بر عقود شرکت های ادغام شونده

۱–۵–۱–۲–۳ اثر ادغام بر قرارداد اجاره

۲–۵–۱–۲–۳ اثر ادغام بر قرارداد کار

۳–۵–۱–۲–۳ اثر ادغام بر قرارداد تضمین سرمایه گذاری

۴–۵–۱–۲–۳ اثر ادغام بر عقد بیمه

۵–۵–۱–۲–۳ اثر ادغام بر شرط داوری در قرارداد

۶–۱–۲–۳ اثر ادغام بر دعاوی شرکت های ادغام شونده

۲–۲–۳ اثر ادغام بر شرکت های تجاری غیرسهامی در حقوق ایران

۱–۲–۲–۳ اثر ادغام بر شرکت های ادغام شونده

۱–۱–۲–۲–۳ انحلال شرکت و زوال شخصیت حقوقی

۲–۱–۲–۲–۳ انتقال دارایی شرکت ادغام شونده

۲–۲–۲–۳ اثر ادغام بر شرکت ادغام کننده یا جدید

۱–۲–۲–۲–۳ تغییر اساسنامه یا شرکت نامه

۱–۱–۲–۲–۲–۳ قایلین به عدم تغییر تابعیت شرکت

۲–۱–۲–۲–۲–۳ قایلین به تغییر تابعیت شرکت

۳–۱–۲–۲–۲–۳ نظر مرجح در تغییر تابعیت شرکت

۲–۲–۲–۲–۳ تغییر نوع شرکت

۱–۲–۲–۲–۲–۳ عدم پذیرش تغییر نوع شرکت

۲–۲–۲–۲–۲–۳ پذیرش تغییر نوع شرکت

۳–۲–۲–۲–۲–۳ نظر مرجح در تغییر نوع شرکت

۳–۲–۲–۲–۳ قایم مقامی شرکت ادغام کننده یا جدید

۱–۳–۲–۲–۲–۳ نظریه انتقال طلب

۲–۳–۲–۲–۲–۳ نظریه انتقال دین

۳–۳–۲–۲–۲–۳ نظریه تبدیل تعهد

۴–۳–۲–۲–۲–۳ نظریه قایم مقامی

۵–۳–۲–۲–۲–۳ نظریه برگزیده

۶–۳–۲–۲–۲–۳ وضعیت اموال دارای سند رسمی

۷–۳–۲–۲–۲–۳ وضعیت دعاوی جریانی شرکت های طرف ادغام علیه یکدیگر

۴–۲–۲–۲–۳ اثر ادغام بر شرکا

۱–۴–۲–۲–۲–۳ دستیابی شرکا یا سهامداران ادغام شونده به عوض

۲–۴–۲–۲–۲–۳ اثر ادغام بر دارندگان سهام ممتاز

۳–۴–۲–۲–۲–۳ اثر ادغام بر دارندگان سهام موسس

۴–۴–۲–۲–۲–۳ حقوق شرکا در اداره شرکت ادغام کننده یا جدید

۵–۴–۲–۲–۲–۳ حق شرکایا سهامداران در خروج از شرکت

۶–۴–۲–۲–۲–۳ حق شرکایا سهامداران در شرکت ادغام کننده یا جدید

۵–۲–۲–۲–۳ اثر ادغام نسبت به اشخاص ثالث

۱–۵–۲–۲–۲–۳ اثر ادغام بر دارندگان اوراق مشارکت

۲–۵–۲–۲–۲–۳ اثر ادغام بر سایر طلبکاران

۳–۵–۲–۲–۲–۳ اثر ادغام بر بدهکاران شرکت

۶–۲–۲–۲–۳ اثر ادغام بر قراردادهای شرکت

۱–۶–۲–۲–۲–۳ اثر ادغام بر قرارداد کارگران شرکت

۲–۶–۲–۲–۲–۳ اثر ادغام بر قراردادهای لازم و جایز

۳–۶–۲–۲–۲–۳ اثر ادغام بر عقود معین و نامعین

۷–۲–۲–۲–۳ اثر ادغام بر دعاوی له و علیه شرکت

۸–۲–۲–۲–۳ وجه تمایز آثار ادغام در حقوق ایران و مصر

فصل چهارم: انحلال ادغام و راهکارهای کاهش انحلال ادغام ۱–۴ انحلال ادغام

۱–۱–۴ انحلال ادغام شرکت های تجاری در حقوق مصر

۱–۱–۱–۴ طرفین دعوای انحلال

۱–۱–۱–۱–۴ خواهان دعوای انحلال

۲–۱–۱–۱–۴ خوانده دعوای انحلال

۲–۱–۱–۴ موارد انحلال ادغام

۱–۲–۱–۱–۴ ابطال به دلیل سوء استفاده از حق

۲–۲–۱–۱–۴ ابطال به دلیل اضرار به حقوق طلبکاران

۳–۲–۱–۱–۴ ابطال به دلیل افزایش تعهد های شرکا و شرکت

۴–۲–۱–۱–۴ ابطال به دلیل ایجاد انحصار

۳–۱–۴ آثار انحلال ادغام

۱–۳–۱–۴ اثر قهقرایی بطلان ادغام

۲–۳–۱–۴ اثر بطلان بر شرکت های طرف ادغام

۲–۱–۴ انحلال ادغام در حقوق ایران

۱–۲–۱–۴ طرفین دعوای انحلال

۱–۱–۲–۱–۴ خواهان دعوای انحلال

۲–۱–۲–۱–۴ خوانده ی دعوای انحلال

۲–۲–۱–۴ موارد انحلال ادغام

۱–۲–۲–۱–۴ اقدام به اعمال ماده

قانون اجرای سیاست های کلی اصل۴۴

۲–۲–۲–۱–۴ افزایش قیمت کالا یا خدمات به صورت نامتعارف

۳–۲–۲–۱–۴ ایجاد تمرکز شدید در بازار

۴–۲–۲–۱–۴ ایجاد بنگاه یا شرکت کنترل شده

۵–۲–۲–۱–۴ ابطال ادغام

۶–۲–۲–۱–۴ فسخ ادغام

۷–۲–۲–۱–۴ دستور به تجزیه ادغام

۳–۱–۴ وجه تمایز موارد انحلال ادغام در ایران و مصر

۲–۴ راهکارهای کاهش انحلال ادغام

۱–۲–۴ راهکارهای کاهش بطلان ادغام در مصر

۱–۱–۲–۴ نظارت بر فرایند ادغام

۲–۱–۲–۴ تصحیح موارد بطلان

۳–۱–۲–۴ مرور زمان

۲–۲–۴ راهکارهای کاهش انحلال ادغام در ایران

۱–۲–۲–۴ نظارت بر ادغام

۲–۲–۲–۴ تصحیح موارد انحلال

۳–۲–۲–۴ مرور زمان

۳–۴ وجه تمایز راهکارهای کاهش انحلال ادغام در ایران و مصر

نتیجه گیری

پیشنهادها

فهرست منابع

کلیدواژه ها

• ادغام دو یا چند جانبه
• سهام ممتاز
• حقوق رقابت
• ادغام یکجانبه