ارزش اثباتی ادلۀ اثبات هوشمند با نگاهی بر ادلۀ موضوعی و طریقی
ارزش اثباتی ادلۀ اثبات هوشمند با نگاهی بر ادلۀ موضوعی و طریقی نام مقاله ای از محمد علی حاجی ده آبادی و ابوالفتح خالقی و پریسا ثقفی بوده که در شماره دهم دوره پنجم (مهر 1403) فصلنامه حقوق فناوری های نوین منتشر شده است.
چکیده
به‌کارگیری هوش مصنوعی در تحقیقات جنایی، بررسی ارزش اثباتی ادلۀ هوشمند نظیر شهادت خاموش، پذیرش اقرار، نظریۀ کارشناس و ردیاب هوشمند در سیاست کیفری شکلی مبتنی‌بر آموزه‌‌های شرعی مانند سیاست کیفری ایران را ضروری می‌سازد. مقالۀ حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی، براساس منابع و شواهد موجود در حوزۀ ادلۀ اثبات دعوی سعی دارد ارزش اثباتی این ادله را در حالت هوشمندسازی‌شده بررسی کند. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که با دقت در رویۀ قضایی حاکم، عملکرد نوین فنّاوری هوشمند و دیدگاه غالب مسئولان و عامۀ مردم، درخواهیم یافت که استناد به شهادت خاموش، اقرار ضبط و مخابره‌شده، اظهارنظر کارشناس، ردیاب یا کارآگاه هوشمند در روند قضایی امری بعید و دور از انتظار نیست. درمورد شهادت خاموش در جرائم چه‌بسا بتوان فراتر از شهادت انسانی برای آن موضوعیت قائل شد و به‌منزلۀ بیّنۀ مشهود به آن نگریست. همچنین در برخی موارد، نظر کارشناس و به‌کارگیری ردیاب هوشمند چه‌بسا بتوانند بیش از سایر ادله، موجبات علم قاضی را فراهم سازند؛ ازاین‌رو اجرایی‌شدن کامل این کنش در آینده‌ای نزدیک و متناسب با رشد به‌کارگیری هوش مصنوعی پدیده‌ای اجتناب‌ناپذیر است و نهاد‌های عمومی و قضایی باید آمادگی لازم برای هماهنگی با سرعت تحولات آن را داشته باشند.
کلیدواژه ها
- هوش مصنوعی
- ادلۀ اثبات
- شهادت هوشمند
- اقرار هوشمند
- امارات هوشمند
مواد مرتبط
- ماده 292 قانون برنامه هفتم توسعه
- ماده 161 قانون مجازات اسلامی
- ماده 164 قانون مجازات اسلامی
- ماده 174 قانون مجازات اسلامی
- ماده 211 قانون مجازات اسلامی
- ماده 212 قانون مجازات اسلامی
- ماده 218 قانون مجازات اسلامی
- ماده 119 قانون آیین دادرسی کیفری
- ماده 319 قانون آیین دادرسی کیفری
- ماده 360 قانون آیین دادرسی کیفری
- ماده 1261 قانون مدنی