ارزیابی تحکیم امنیت هسته‌ای و نظام عدم گسترش با معیار حقوق بین‌الملل عرفی
ارزیابی تحکیم امنیت هسته‌ای و نظام عدم گسترش با معیار حقوق بین‌الملل عرفی نام مقاله ای از نادر ساعد است که در شماره 4 (مهر 1382) فصلنامه پژوهشهای حقوقی منتشر شده است.
چکیده
عدم گسترش در معنای خاص و مضیق آن، ناظر بر عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای بر اساس معاهده 1968 است. این معاهده تاکنون نزدیک به سه و نیم دهه از حیات اجرائی خود را سپری کرده و 188 دولت را در گستره اعضای خود جای داده است. در کنار آن، قطعنامه‌های صادره توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد و شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص این حوزه و جلوگیری از گسترش افقی سلاح‌های هسته‌ای (افزایش تعداد دارندگان این سلاح) چنین می‌نماید که عدم گسترش با صلح و امنیت بین‌المللی پیوند عمیق یافته است. مسأله این است که آیا عدم گسترش به هنجاری عرفی نیز تبدیل شده است؟
این نوشتار به بررسی این موضوع و ارزیابی تحکیم امنیت هسته‌ای با شاخص حقوق بین‌الملل عرفی اختصاص دارد. به اعتقاد نویسنده، به رغم اینکه تحولات مهم و شگرفی در عرصه بین‌المللی به ویژه از دهه 1990 به بعد رخ داده اما هنوز موانع جدی عرفی شدن این نظام به قوت خود باقی است و نمی‌توان به سادگی چنین وصفی را به قواعد عدم گسترش تسری داد.
کلید واژه ها
- عدم گسترش
- امنیت هسته ای
- حقوق بین الملل عرفی
- شورای امنیت
- آژانس بین المللی انرژی اتمی
مواد مرتبط
- ماده 6 معاهده 1968
- ماده 3 معاهده ان.پی.تی
- ماده 6 معاهده ان.پی.تی
- ماده 10 معاهده عدم گسترش 1968
- ماده 17 معاهده عدم گسترش 1968
- ماده 12 معاهده جنوبگان 1959
- ماده 4 معاهده منع محدود آزمایش های هسته ای 1963
- ماده 16 معاهده ماورای جو 1967
- ماده 30 معاهده منع استقرار سلاح هسته ای در آمریکای لاتین و کارائیب (تلاتلولکو) 1967
- ماده 10 معاهده ان.تی.پی
- ماده 8 کنوانسیون زیر بستر دریاها 1971
- ماده 13 کنوانسیون سلاح های بیولوژیک 1972
- ماده 15 معاهده موشک های ضد بالستیک 1972
- ماده 9 معاهده منع آزمایش های هسته ای آستانه 1974
- ماده 21 کنوانسیون حفاظت فیزیکی از مواد هسته ای 1980
- ماده 13 معاهده منطقه عاری از سلاح های هسته ای آسیا اقیانوسیه 1985
- ماده 10 موافقت نامه تخریب و عدم تولید سلاح های شیمیایی و تسهیل انعقاد کنوانسیونی جهان شمول در مورد سلاح های شیمیایی 1990
- ماده 16 کنوانسیون سلاح های شیمیایی 1993
- ماده 22 معاهده عاری سازی آسیای جنوب شرقی از سلاح هسته ای 1995 (بانکوک)
- ماده 10 معاهده منع جامع آزمایش های هسته ای 1996
- ماده 20 معاهده منطقه عاری سازی آفریقا از سلاح های هسته ای 1996 (پلیندابا)
- ماده 24 منشور ملل متحد
- قطعنامه 678 شورای امنیت 1990
- قطعنامه 687 شورای امنیت 1991
- قطعنامه 825 شورای امنیت ( در مورد کره شمالی )
- قطعنامه 255 شورای امنیت
- قطعنامه 984 شورای امنیت 1995
- قطعنامه 2625 شورای امنیت 1970
- قطعنامه 2734 شورای امنیت 1970
- ماده 6 معاهده عدم گسترش 1968