استناد به جمع بین حقین در تفسیر قانون مدنی
 | |
| عنوان | استناد به جمع بین حقین در تفسیر قانون مدنی |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | سید عارف توفیقی اصل |
| استاد راهنما | سیدعباس تولیت |
| استاد مشاور | مهدی منتظرقایم |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۴۰۱ |
| دانشگاه | دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری |
استناد به جمع بین حقین در تفسیر قانون مدنی عنوان پایان نامه ای است که توسط سید عارف توفیقی اصل، با راهنمایی سیدعباس تولیت و با مشاوره مهدی منتظرقایم در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دفاع گردید.
چکیده
یکی از مهم ترین قواعدی که در فقه و حقوق کاربرد دارد قاعده الجمع مهما امکن اولی من الطرح است. اعمال این قاعده به طورکلی درمواردی است که حقوق دو شخص باهم تعارض پیدا می کند، از این رو بهترین راه برای رفع این تعارض جمع بین حقوق این اشخاص می باشد، چراکه وقتی امکان جمع میان دو حق با استناد به قوانین و فقه وجود دارد بهترین راه جمع بین حقوق این اشخاص است. ازآنجاکه قانون مدنی ما در برخی مسایل ساکت می باشد و در این مسایل حقوق اشخاص باهم تعارض پیدا می کند، ماده ۳ ق.آ.د.م ما را به فقه ارجاع می دهد و این تکلیف بر عهده ی دادرس است که با مراجعه به فقه سعی در جمع بین حقوق اشخاص کند. طبیعتا پیدا کردن راهی که جمع بین حقوق طرفین ممکن باشد بهتر از این است که حق یک طرف را به نفع دیگری کنار گذاشته شود، و این قاعده موافق عقل می باشد. در این نوشته ابتدا به بررسی قاعده ی الجمع... در فقه پرداخته شد، سپس این قاعده را در عقودی که ممکن است حقوق متعاقدین باهم تعارض پیدا کند به کار گرفته شد، پس ازآن زمانی که یک ایقاع موجب تاثیرگذاری بر حقوق اشخاص دیگر می شود به بررسی جمع بین حقوق شخصی که ایقاع را به وجود آورد و کسانی که انجام این ایقاع بر حقوق آن ها تاثیر می گذارد مبادرت شد و درنهایت این قاعده را در مواردی که در قانون مدنی جزء عقود و ایقاعات نیست نیزبه کارگرفته شد. کلیدواژه ها: قاعده جمع، تفسیر، تعارض، قانون مدنی
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب: مقدمه
فصل اول: قاعده ی الجمع مهما امکن اولی من الطرح
مبحث اول: مفاد قاعده
گفتار اول: معنای لغوی و اصطلاحی جمع
گفتار دوم: مراد از کلمات به کار گرفته شده در قاعده الجمع
مبحث دوم: مدرک قاعده
مبحث سوم: تعارضات
گفتار اول: مفهوم تعارض
گفتار دوم: شرایط تعارض
گفتار سوم: اقسام تعارض
بند اول: تعارض مستقر
الف: قاعده ی اولیه در تعارض مستقر
ب: قاعده ی شرعی در مورد دو خبر متعارض (ترجیح یا تخییر)
بند دوم: تعارض ظاهری یا غیرمستقر
الف) تخصیص
ب) حکومت
ج) ورود
۱) تفاوت ورود و حکومت
۲) تفاوت ورود و تخصص
مبحث چهارم: تزاحم
گفتار اول: تعریف تزاحم
گفتار دوم: تفاوت تزاحم و تعارض
گفتار سوم: مرجحات باب تزاحم
بند اول: مقدم شدن تکلیف فوری و مضیق بر تکلیف موسع
بند دوم) مقدم شدن تکلیفی که ازنظر زمانی مقدم است
بند سوم: مقدم شدن حکم فاقد بدل
بند چهارم: مقدم شدن تکلیف اهم بر مهم
بند پنجم: مقدم شدن واجب غیر مشروط بر واجب مشروط
فصل دوم:
قاعده الجمع مهما امکن اولی من الطرح در عقود
مبحث اول: جمع بین حق راهن و مرتهن در تصرفات
گفتار اول: تصرفات مادی
بند اول: تصرفات اصلاحی
بند دوم: تصرفات انتفاعی
گفتار دوم: تصرفات حقوقی
بند اول: اقسام معاملات راهن و تبیین قراردادهای منافی با حق مرتهن
بند دوم: وضعیت حقوقی معامله معارض با حق مرتهن
الف) نظریه عدم نفوذ
ب) نظریه صحت
ج) نظریه مراعی
۱– مفهوم نظریه مراعی
۲– تفاوت نظریه مراعی و نظریه عدم نفوذ (موقوف)
۳– مراعی بودن معامله نسبت به مال مرهون
۱–۳ از حیث امکان اجازه معامله راهن بعد از رد آن از سوی مرتهن
۲–۳ از جهت اثر فک رهن بر معاملات راهن:
د) مراجعه به راهن در فقه و قانون مدنی
ه)رهن مکرر
مبحث دوم: جمع بین حق بایع و حق مالکیت مشتری در ماده
و ۵۰۰
گفتار اول: بیع شرط
گفتار دوم: معامله با حق استرداد
بند اول: مقصود از معامله با حق استرداد
بند دوم: منافع زمان عقد تا فسخ
بند سوم: تفاوت بیع شرط با معامله رهنی
مبحث سوم: جمع بین حق مستاجر و موجر در انجام تعمیرات ضروری
گفتار اول: تعمیرات جزیی
گفتار دوم: تعمیرات کلی
بند اول: تخلیه ی موقت ملک برای انجام تعمیرات ضروری
بند دوم: تخلیه ی دایمی
بند سوم: چگونگی اجرای این تعهد
مبحث چهارم: جمع بین حق مستاجر و حق موجر در انتقال عین
گفتار اول: انتقال عین مستاجره
بند اول: انتقال قراردادی
بند دوم: انتقال قهری
گفتار دوم: اثر انتقال عین به مستاجر
مبحث پنجم: جمع بین حق ضامن و دیان ضامن
گفتار اول: اهلیت ضامن
گفتار دوم: اثر اعسار ضامن
گفتار سوم: اثر ورشکستگی ضامن
مبحث ششم: جمع بین حق مضمون له و دیان مضمون له
گفتار اول: اهلیت مضمون له
گفتار دوم: ورشکستگی مضمون له
مبحث هفتم: جمع بین حق شرکای مال مشاع در ماده
ق م
گفتار اول: جمع بین حق شرکای مال مشاع در فقه
گفتار دوم: جمع بین حق شرکای مال مشاع در قوانین موضوعه
مبحث هشتم: جمع بین حق طلبکار و بدهکار
گفتار اول: امکان مطالبه طلب پیش از موعد
گفتار دوم: موارد سقوط قانونی اجل
بند اول: مرگ مدیون
بند دوم: ورشکستگی مدیون
گفتار سوم: طرح دعوا به نیابت از بدهکار
گفتار چهارم: الزام بدهکار به ادای دین طلبکار
بند اول: اجبار بدهکار بر ادای دین به طلبکار در فقه
بند دوم: اجبار بدهکار بر ادای دین به طلبکار در قوانین موضوعه
مبحث نهم: جمع بین حق زارع و مالک در عقد مزارعه
گفتار اول: ازاله ی زرع پس از انقضا مدت
گفتار دوم: ازاله ی زرع در صورت ضرر مالک
گفتار سوم: ازاله ی زرع با پرداخت ارش
گفتار چهارم: ابقاء زرع تا زمان حصول زرع
مبحث دهم: جمع بین حق طبقات موقوف علیهم
گفتار اول: اجاره مال موقوفه به وسیله متولی
گفتار دوم: اجاره مال موقوفه از طرف موقوف علیهم
گفتار سوم: زراعت در موقوفه
فصل سوم: قاعده الجمع مهما امکن اولی من الطرح در ایقاعات
مبحث اول: جمع بین حقین در شفعه
گفتار اول: شفعه در بیع متضمن یکی از خیارات
گفتار دوم: فسخ بیع به استناد یکی از خیارات
بند اول: خیار عیب
بند دوم: سایر خیارات
گفتارسوم: اقاله ی بیع
مبحث دوم: جمع بین حق وصیت و حق حبوه
گفتار اول: ماهیت وصیت تملیکی
گفتار دوم: تعریف حبوه و اموال موضوع آن
گفتار سوم: شرایط تعلق حبوه
گفتار چهارم: حق موصی در وصیت اموال موضوع حبوه
مبحث سوم: جمع بین حق موصی له و حق ورثه
گفتار اول: مهلت اعلام رد یا قبول وصیت تملیکی
گفتار دوم: وصی بر ادای دیون
مبحث چهارم: جمع بین حق موصی و وراث
گفتار اول: وصیت به سهم الارث (تقسیم ترکه)
گفتار دوم: وصیت به حرمان
مبحث پنجم: جمع بین حق مرتهن و موصی له
گفتار اول: منع وصیت به مال مرهون
گفتار دوم: وصیت به مال مرهون
مبحث ششم: جمع بین حق طلبکار میت و حق موصی له
گفتار اول: وصیت به واجبات
بند اول: واجب مالی
گفتار دوم: لزوم مثبت بودن دارایی موصی
مبحث هفتم: جمع بین حق موصی له و وراث در وصیت به منافع
گفتار اول: صحت وصیت به منافع در فقه و قانون
گفتار دوم صورت های مختلف وصیت به منافع
بند اول: وصیت منافع به صورت معلوم
بند دوم: وصیت به منافع به صورت دایم
بند سوم: وصیت به منافع به طور مطلق
فصل چهارم: قاعده الجمع مهما امکن اولی من الطرح در سایر موارد
مبحث اول: جمع بین حق دیان و حق مقرله
گفتار اول: اقرار به عین
گفتار دوم: اقرار به دین
مبحث دوم: جمع بین حق مالک و حق مضطر
گفتار اول: اضطرار در خوردن محرمات
گفتار دوم: شروط اضطرار و موارد استثنای آن
گفتار سوم: مسیولیت مضطر
مبحث سوم: جمع بین حق مالک و متصرف عدوانی
گفتار اول: تکلیف ابنیه احداثی، اشجار غرس شده و تاسیسات
گفتار دوم: تکلیف زراعت و آثار تخریبی
بند اول: زراعت
بند دوم: آثار تخریبی متصرف عدوانی
گفتار سوم: تکلیف اجرت المثل ایام تصرف
گفتار چهارم: تکلیف تصرف امین
مبحث چهارم: جمع بین حق صاحب حق انتفاع وارتفاق و حق مالک عین
گفتار اول: وضع مالک در برابر منتفع
گفتار دوم: وضع مالک در برابر مرتفق
گفتار سوم: تکالیف مالک
مبحث پنجم: جمع بین حق ورثه و حق طلبکاران میت
گفتار اول: زمان مالکیت ورثه بر ترکه
گفتار دوم: وضعیت تصرفات ورثه در ترکه
گفتار چهارم: تقسیم ترکه بین وارثان و وجود دین در ترکه تقسیم شده
مبحث ششم: جمع بین حقین در ماده
و
و
۱۸۹ گفتار اول: جمع بین حقین در ماده
۱۸۹ گفتار دوم: جمع بین حقین در ماده
۱۹۰ گفتار سوم جمع بین حقین در ماده
۱۹۱ نتایج
پیشنهادات
فهرست منابع
کلیدواژه ها
- قاعده
- جمع
- تفسیر
- قانون
- مدنی
- تعارض