استناد به علم قاضی در آراء دادگاه ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
استناد به علم قاضی در آراء دادگاه ها
عنواناستناد به علم قاضی در آراء دادگاه ها
رشتهحقوق خصوصی
دانشجومرتضی نوروزی
استاد راهنماناصر علیدوستی شهرکی
استاد مشاورمحمود خادمان
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۸
دانشگاهدانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری



استناد به علم قاضی در آراء دادگاه ها عنوان پایان نامه ای است که توسط مرتضی نوروزی، با راهنمایی ناصر علیدوستی شهرکی و با مشاوره محمود خادمان در سال ۱۳۹۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دفاع گردید.

چکیده

علم قاضی یکی از ادله اثبات دعوا می باشد. در بحث حجیت علم قاضی بین فقهای امامیه اختلاف نظر وجود دارد اما مشهور فقها علم قاضی را به طور مطلق حجت می دانند. در نظام حقوقی ایران دادرسی اتهامی و نظام ادله قانونی پذیرفته شده است. در امور مدنی امارات قضایی و علم قاضی بر مبنای شواهد مطرح شده در پرونده مورد استفاده قرار می گیرند. در حقوق کیفری نیز اعتبار علم قاضی به عنوان یکی از ادله اثباتی، مورد پذیرش می باشد. اگر قاضی بر اساس علم مبادرت به صدور رای کند، مکلف است به طور مستدل مستندات حصول علم خویش را در متن دادنامه ذکر نماید تا امکان ارزیابی و نظارت در آن از سوی دادگاه بالاتر به منظور احراز رعایت معیارهای علم معتبر وجود داشته باشد. در این تحقیق سعی بر آن داریم که نسبت علم قاضی با امارات قضایی را در حقوق ایران مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب چکیده ا مقدمه

بیان مساله

ضرورت انجام تحقیق

پیشینه تحقیق

اهداف تحقیق

سوالات تحقیق

فرضیه های تحقیق

روش تحقیق

فصل اول:

کلیات، بیان مفاهیم

مبحث اول: مفهوم علم قاضی

گفتار اول: مفهوم قاضی

گفتار دوم: معنی "علم"

گفتار سوم: انواع علم

بند اول: علم طریقی و علم موضوعی

بند دوم: علم منطقی و علم عادی

گفتار چهارم: علم به عنوان یک دلیل اثباتی برای قاضی

بند اول: انواع علم در قضا

الف– دانش لازم برای تصدی منصب قضا

ب– علم حاصل از مفاد پرونده

پ– علم شخصی قاضی:

گفتار پنجم: علم قاضی ظن یا یقین:

مبحث دوم: اعتبار علم قاضی

گفتار اول: ادله حجیت و اعتبار علم شخصی قاضی

بند اول: اجماع

بند دوم: کتاب

بند سوم: قیاس اولویت

بند چهارم: لزوم عدالت قاضی

بند پنجم: روایات در رد علم قاضی

ب–

گفتار دوم: دیدگاه فقها درباره اعتبار علم قاضی

بند اول: دیدگاه فقهای امامیه

بند دوم: دیدگاه فقهای عامه

الف– نظر فقهای مالکی

ب– نظر فقهای شافعی

پ– نظر فقهای حنبلی

گفتار سوم: دیدگاه حقوقدانان درباره اعتبار علم قاضی

گفتار چهارم: اعتبار یا عدم اعتبار علم قاضی با مصلحت سنجی

گفتار پنجم : اعتبار علم قاضی از منظر برخی قوانین کیفری و حقوقی

بند اول: در مباحث حقوقی

بند دوم: در مباحث کیفری

بند سوم: تشابه ها و افتراق ها

گفتار ششم: علم قاضی در بستر قانون مجازات اسلامی

گفتار هفتم: اعتبار علم قاضی در آراء کیفری بر اساس قانون مجازات اسلامی جدید

گفتار هشتم: قلمرو اعتبار علم قاضی

بند اول: نظریه اعتبار محدود علم قاضی

بند دوم: نظریه اعتبار نامحدود علم قاضی

مبحث سوم: ویژگی های علم قاضی

گفتار اول: اهمیت قناعت وجدانی علم قاضی

گفتار دوم: مقایسه قدرت اثباتی علم قاضی

گفتار سوم: استقلال علم قاضی

مبحث چهارم: رابطه علم قاضی با اصول و قواعد دادرسی، دعاوی حقوقی و دلایل اثباتی

گفتار اول: رابطه علم قاضی با برخی اصول و قواعد دادرسی

بند اول: رابطه علم قاضی با قاعده منع تحصیل دلیل

بند دوم: رابطه علم قاضی با اصل تناظر

گفتار دوم: رابطه علم قاضی با دعاوی حقوقی

گفتار سوم: رابطه علم قاضی با دلایل اثباتی در امور مدنی

بند اول: علم قاضی و اقرار

بند دوم: علم قاضی و اسناد کتبی

بند سوم: علم قاضی و امارات

گفتار هشتم: امارات قضایی و علم قاضی

بند چهارم: علم دادرس و معاینه و تحقیق محلی

بند پنجم: علم دادرس و نظریه کارشناس

بند ششم: علم دادرس و سوگند

بند هفتم: علم دادرس و گواهی گواهان ۵۰ بند هشتم: بررسی ارتباط علم قاضی با اقرار و بینه در روایات و مقررات

گفتار سوم: رابطه علم قاضی با دعاوی و امور حقوقی

مبحث پنجم: تفاوت جایگاه علم قاضی در نظام های مختلف دلایل اثباتی

گفتار اول: بررسی نظام دلایل در حقوق اسلام

گفتار دوم: بررسی نظام دلایل در حقوق ایران

مبحث ششم: کاربردهای مختلف علم قاضی در روند رسیدگی قضایی

گفتار اول: علم قاضی در ارزیابی دلایل

گفتار دوم: علم قاضی به عنوان دلیل مستقل اثباتی

بند اول: اعتبار علم قاضی معصوم

بند دوم: اعتبار علم قاضی منصوب (غیر معصوم)

الف– نظریه حجیت مطلق علم قاضی غیر معصوم

ب– نظریه عدم حجیت مطلق علم قاضی غیر معصوم

بند سوم: بررسی حقوق متهم در نظریه علم قاضی به عنوان یک دلیل مستقل اثباتی

مبحث هفتم: دامنه جریان علم قاضی

مبحث هشتم: مقایسه تطبیقی جایگاه علم قاضی

فصل دوم: تحلیل آرا قضایی بر مبنای علم قاضی

مبحث اول: علم قاضی در اثبات یا رد نفی نسب

گفتار اول: خلاصه جریان پرونده

گفتار دوم: رای دادگاه بدوی

گفتار سوم: رای دادگاه تجدید نظر

گفتار چهارم: رای دیوان عالی کشور

بند اول: نظر اقلیت

بند دوم :رای اکثریت

گفتار پنجم: تحلیل رای

مبحث دوم: منع تحصیل دلیل در رویه قضایی

گفتار اول: رای بدوی

گفتار دوم: رای تجدیدنظر

گفتار سوم: تحلیل رای (علم قاضی و تعارض با قاعده منع تحصیل دلیل)

مبحث سوم: وظیفه دادگاه رسیدگی به دلایل بر مبنای قانون نه علم قاضی

مبحث چهارم: عدم تعارض امارات با رای قاضی

گفتار اول: پرونده مرتبط

بند اول: رای دادگاه بدوی

بند دوم: رای دادگاه تجدیدنظر

بند سوم: تحلیل رای (رابطه علم قاضی با امارات قضایی)

گفتار دوم : پرونده با موضوع ضرب و جرح

بند اول: رای دادگاه بدوی

بند دوم: رای دادگاه تجدیدنظر

مبحث پنجم: علم قاضی در احراز عسر و حرج زوجه

گفتار اول: رای دادگاه بدوی

گفتار دوم: تحلیل رای (علم قاضی نسبت به شانی از یک دعوی)

مبحث ششم: رای اصراری حقوقی شماره ۲۱–۱۱/۷/۱۳۷۴ (علم قاضی در دیوان عالی کشور)

نتیجه گیری و پیشنهادها

منابع و ماخذ

کلیدواژه ها

  • علم قاضی
  • اماره
  • ادله اثبات دعوی
  • رای