اصل مستند، مستدل و موجّه بودن آرای دیوان عدالت اداری و مراجع شبه‌قضایی با بررسی رویه قضایی
اصل مستند، مستدل و موجّه بودن آرای دیوان عدالت اداری و مراجع شبه‌قضایی با بررسی رویه قضایی نام مقاله ای از پرویز حاجی پور و علی فقیه حبیبی و توکل حبیب زاده بوده که در شماره چهل و دوم دوره یازدهم (بهار 1402) فصلنامه علمی پژوهش حقوق خصوصی منتشر شده است.
چکیده
اصل مستند، مستدل و موجّه بودن آرای دیوان عدالت اداری و مراجع شبه‌قضایی یکی از عناصر مهم دادرسی عادلانه و منصفانه به‌شمار می‌آید. با توجه به اینکه تصمیمات اداری با منافع عمومی پیوند خورده است، اعمال این اصل در تصمیمات و آرای صادره از این مراجع و همچنین نظارت دیوان عدالت اداری به عنوان یک نهاد قضایی بر آرای صادره از این مراجع می‌تواند موجبی برای ارزیابی عملکرد حاکمیت و نهاد دادگستری در برابر وجدان عمومی جامعه باشد. با بررسی رویه قضایی مراجع شبه‌قضایی و دیوان عدالت اداری به‌نظر می‌رسد که توجه به اصول دادرسی منصفانه به‌طور اعم و نظارت بر مستدل و مستند بودن آرا و تصمیمات به‌طور اخص هنوز جایگاه شایستۀ خود را پیدا نکرده است. اگرچه در پاره‌ای موارد در رویۀ قضایی دیوان عدالت اداری به این مبانی و اهمیت آن اشاره‌هایی شده است، اما در مراجع شبه‌قضایی این موضوع چندان مطمحِ نظر نبوده است. به‌علاوه، این موضوع در رویۀ قضایی دیوان عدالت اداری نیز هنوز به جایگاه واقعی خود دست پیدا نکرده است و با توجه به فراگیر بودن امر دادرسی منصفانه در نظام‌های حقوقی، این موضوع بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. در این مقاله به بررسی جایگاه اصل مستدل، مستند و موجّه بودن آرای دیوان عدالت اداری و مراجع شبه‌قضایی در رویه قضایی می‌پردازیم.
کلیدواژه ها
- دیوان اداری
- تصمیمات اداری
- مستدل و مستند بودن
- بیان دلایل
- حق بر دفاع
مواد مرتبط
- ماده 296 قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده 374 قانون آیین دادرسی کیفری
- ماده 23 قانون امور حسبی
- اصل 173 قانون اساسی
- اصل 166 قانون اساسی
- ماده 8 قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب
- ماده 9 قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب
- ماده 238 قانون مالیات های مستقیم
- ماده 138 قانون امور گمرکی
- ماده 14 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی