اعتبار سنجی قراردادهای منعقده در فضای مجازی در نظام حقوقی ایران

عنوان	اعتبار سنجی قراردادهای منعقده در فضای مجازی در نظام حقوقی ایران
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	صفیه ختن
استاد راهنما	حمید قاسمی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۱
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس

اعتبار سنجی قراردادهای منعقده در فضای مجازی در نظام حقوقی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط صفیه ختن، با راهنمایی حمید قاسمی در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس دفاع گردید.

چکیده

محیط الکترونیکی انترنت یکی از مدرنترین وسیله انعقاد قراردادها و ایفای تعهدات ناشی از آن بالاخص در عرصه معاملات تجارتی محسوب می شود. ماهیت قراردادهای الکترونیکی در رابطه با اعتبار، شکل و همگونی آن با قواعد و مقررات عمومی حقوق مدنی راجع به قرارداد ها، یکی از مباحث جدیدی است که شناخت و بررسی روابط و آثار حقوقی ناشی از آن بستگی به ساختار شکلی محیط الکترونیکی و مفاهیم فناوری ارتباطات شناخته شده در این عرصه دارد. انعقاد قرارداد الکترونیکی و ویژگیهای خاص به این قراردادها، تاثیر صفت الکترونیکی بر نحوه تشکیل آن و همینطور جنبه سازگاری قواعد و مقررات عمومی قرارداد های الکترونیکی از اهداف عمده این پژوهش می باشد. قرارداد الکترونیکی، اصولا ماهیت متفاوتی از قرارداد های سنتی ندارد. ولی با این وجود ساختار شکلی محیط الکترونیکی، ویژگی و مفاهیم جدیدی به این نوع از قراردادها بخشیده است. با توجه به این خصوص، می توان گفت که ساختار شکلی و خصوصیات فنی محیط الکترونیکی، تحول مدرن و وسیعی در ابعاد مختلف حقوق قراردادها ایجاد نموده است که بالقوه مفاهیم ساید در نحوه انعقاد قراردادها را تحت تاثیر قرار خواهد داد. به طور کلی قراردادهای آنلاین، یا از طریق مبادله ایمیل با طرف مقابل و یا با پر کردن فرم مشخصی در وب سایت توسط یک طرف انجام می گیرند. در ضمن ممکن است قراردادهای آنلاین با ارایه مفاد قرارداد به یک طرف و سپس درخواست کلیک بر روی کلمات “من موافقم” یا چیزی شبیه به آن، توسط خواهان انجام گیرد. بیشتر اوقات، قراردادهایی که به صورت آنلاین منعقد می شوند، توسط طرفین به امضا نمی رسند اما هر یک از طرفین قادرند یک نسخه از قرارداد را چاپ کنند. شایان ذکر است که برخی از کسب و کارهای اینترنتی اجازه می دهند امضاهای رمزدار مابین طرفینِ قرارداد مبادله شوند. از این رو، انعقاد قراردادهای اینترنتی، جلوه ای از نوآوری واقعی در عرصه قراردادهای حقوق سنتی است. امروزه، قراردادهای مصرف کننده، نقطه مشترک تقابل میان قابلیت سنتی تعادل قراردادی بین طرفین و ضرورت نظارت جامع تر نسبت به تعادل قراردادی است. از این رو، مذاکره الکترونیکی، ضرورت حمایت بیشتر از مصرف کننده را ایجاب می کند.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

۱–۱– بیان مساله

۱–۲– سوالات تحقیق

۱–۳– فرضیه های تحقیق

۱–۴– اهداف تحقیق

۱–۵– جنبه نوآوری

۱–۶– روش کار

۱–۷– ضرورت تحقیق

۱–۸– پیشینه پژوهش

۱–۹– ساماندهی تحقیق

فصل اول اصطلاح شناسی، تاریخچه، مبانی و آثار

۱–۱– اصطلاح شناسی

۱–۱–۱– عقد

۱–۱–۲– ایجاب و قبول

۱–۱–۳– تقابض

۱–۱–۴– مجلس عقد

۱–۱–۵– عقد الکترونیکی

۱–۱–۶– مفهوم و ماهیت معاملات الکترونیک

۱–۱–۷– عقود تجاری در فضای مجازی

۱–۱–۸– فضای مجازی

۱–۱–۹– زمان و مکان عقود فضای مجازی

۱–۲– تاریخچه

۱–۲–۱– تاریخچه ای از فضای مجازی در جهان و ایران

۱–۲–۲– تاریخچه تجارت الکترونیک

۱–۳– مبانی

قانونی درون مرزی

بین المللی

مبانی شرعی فقهی عقد الکترونیک

۱–۴– ویژگیها و آثار قراردادهای الکترونیکی

۱–۴–۱– ویژگی های قراردادهای الکترونیکی

۱–۴–۱– ۱– الحاقی بودن قرارداد الکترونیکی

۲–۴–۱– ۲– عدم حضور فیزیکی طرفین در قرارداد الکترونیکی

۲–۴–۱– ۳– اصل رضایی بودن قرارداد الکترونیکی

۲–۴–۱– ۴– ضرورت استفاده از نرم افزار ها و سخت افزار های الکترونیکی در انعقاد قرارداد

۲–۴–۱– ۵– صفت تجاری قراردادهای الکترونیکی و لزوم حمایت مصرف کننده

۲–۴–۱– ۶– از لحاظ ایفای تعهدات ناشی از قرارداد الکترونیکی

۱–۴–۲– آثار قراردادهای الکترونیکی

۱–۴–۲–۱– حقوق طرفین در قراردادهای الکترونیکی

۲–۴–۲–۲– تعهدات طرفین در قراردادهای الکترونیکی

۲–۴–۲–۳– مسیولیت های طرفین

فصل دوم اعتبار سنجی بر اساس شرایط، طرفین و ایجاب و قبول در فضای مجازی

۲–۱– عقود فضای مجازی از حیث نحوه بررسی

۲–۱–۱– انعقاد از طریق سایت

۲–۱–۲– انعقاد از طریق ایمیل

۲–۱–۳– انعقاد با استفاده از وسایل ارتباط جمعی

۲–۱–۴– انعقاد از طریق ارتباط صوتی– تصویری

۲–۲– متعاقدین در فضای مجازی ۵۰ ۲–۳– ایجاب و قبول عقود در فضای مجازی

۲–۳–۱– نحوه بررسی ایجاب عقود در فضای مجازی

۳–۳–۱–۱– تمییز ایجاب

۳–۳–۱–۲– دوره اعتبار ایجاب

۲–۳–۲– نحوه بررسی قبول عقود در فضای مجازی

۲–۳–۲– ۱– قبول الکترونیکی از منظر حقوق

۳–۳–۲– ۲– قبول الکترونیکی از منظر فقه

۲–۳–۳– مطابقت قبول با ایجاب در فضای مجازی

۲–۴– اعلام اراده و دعوت به معامله در عقود فضای مجازی

۲–۴–۱– شیوه اعلام اراده&#۴۳;&#۴۳;

۲–۴–۱–۱– نامه الکترونیکی

۲–۴–۱–۲– پایگاه اینترنتی

۲–۴–۱–۳– قرارداد مبتنی بر کلیک

۲–۴–۱–۴– قرارداد با امکان دریافت شروط قراردادی

فصل سوم اعتبار سنجی با محاسبه زمان و مکان، الحاقی بودن، موضوع و نگاه قانون به عقود فضای مجازی

۳–۱– اعتبار و زمان و مکان انعقاد عقود در فضای مجازی

۳–۱–۱– اعتبار عقود الکترونیک به عنوان عقود الحاقی

۳–۱–۱–۱– تعریف و تبیین ویژگی های عقود الحاقی در فضای مجازی

۴–۱–۱–۲– ماهیت قرارداد الحاقی در فضای مجازی

۴–۱–۱–۳– اعتبارسنجی قرارداد الحاقی الکترونیک

۳–۱–۲– اعتبارسنجی عقود در فضای مجازی با محاسبه زمان و مکان

۳–۱–۲–۱– اهمیت تعیین زمان و مکان

۴–۱–۲–۲– اعتبار سنجی با محاسبه زمان

۴–۱–۲–۳– اعتبار سنجی با محاسبه مکان

۳–۲– معقود علیه و مجلس عقد عقود فضای مجازی

۳–۲–۱– معقود علیه عقود فضای مجازی

۴–۲–۱–۱– معقود علیه عقد از دیدگاه قانون

۴–۲–۱–۲– قدرت تحویل معقود علیه از دیدگاه فقها

۴–۲–۱–۳– توانایی تحویل معقود علیه در تجارت الکترونیکی از نظر قانون

۳–۲–۲– مجلس عقد در عقود مجازی

۳–۳– اعتبار عقود فضای مجازی در حقوق ایران

۳–۳–۱– اصل حاکمیت اراده در عقود فضای مجازی

۳–۳–۲– انتخاب صریح

۳–۳–۳– انتخاب ضمنی

۳–۳–۴– انتخاب فرضی

۳–۴– شرایط اساسی معامله در قراردادهای الکترونیکی

۳–۴–۱– نحوه احراز قصد طرفین در انعقاد قرارداد الکترونیکی

۳–۴–۲– نحوه احراز اهلیت طرفین

۳–۴–۳– انواع موضوع معامله در قراردادهای الکترونیکی

۳–۴–۴– نحوه احراز مشروعیت قراردادهای الکترونیکی

نتیجه گیری و پیشنهادات

نتیجه گیری

پیشنهادات

منابع و مآخذ

Abstract

کلیدواژه ها

• محیط الکترونیکی
• قرارداد الکترونیکی
• معاملات اینترنتی
• بیع الکترونیکی
• تکالیف متعاملین